THỰC TRẠNG THAM GIA NGHIÊN CỨU KHOA HỌC VÀ NHU CẦU ĐÀO TẠO CỦA ĐIỀU DƯỠNG BỆNH VIỆN THỐNG NHẤT NĂM 2018

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ BỆNH VIỆN THỰC TRẠNG THAM GIA NGHIÊN CỨU KHOA HỌC VÀ NHU CẦU ĐÀO TẠO CỦA ĐIỀU DƯỠNG BỆNH VIỆN THỐNG NHẤT NĂM 2018.Chăm sóc sức khỏe nhân dân đòi hỏi sử dụng một lực lượng lớn nhân lực y tế. Quản lý vĩ mô để bảo đảm cho đội ngũ cán bộ y tế có đủ năng lực chuyên môn, các chuẩn mực nghề nghiệp và xã hội khác trong bối cảnh có sự thay đổi nhanh chóng của kiến thức và kỹ thuật y học là một nhiệm vụ đặc biệt quan trọng của chiến lược bảo đảm chất lượng và an toàn trong khám chữa bệnh [7].
Điều dưỡng (ĐD) có vai trò quan trọng trong công tác chăm sóc và nâng cao sức khoẻ nhân dân. Sử dụng quy trình ĐD để đáp ứng nhu cầu cho người bệnh. Sử dụng những khả năng giao tiếp và suy nghĩ lý luận của mình cho những bệnh nhân mắc các bệnh mạn tính, những người bệnh trong giai đọan cấp cứu, những người bệnh trong cộng đồng,…một cách khéo léo và đạt hiệu quả cao. Biết tự đào tạo liên tục, biết nhận lãnh trách nhiệm đối với nghề nghiệp. Tham gia vào việc bảo vệ và phát triển nghề nghiệp [5]

Bộ Y tế đã ban hành Chuẩn năng lực cơ bản ĐD Việt Nam để các cơ sở đào tạo và sử dụng ĐD nghiên cứu áp dụng. Bộ tài liệu đưa ra những tiêu chuẩn thuộc ba lĩnh vực là: Năng lực thực hành; Năng lực quản lý và phát triển nghề nghiệp; Năng lực hành nghề theo pháp luật và Đạo đức nghề nghiệp, trong đó năng lực nghiên cứu thuộc nhóm năng lực quản lý và phát triển nghề nghiệp [8].
Vai trò của điều dưỡng đối với sự phát triển y học của một quốc gia đã ngày càng được khẳng định khiến cho nhiều nước trên thế giới đang nỗ lực thực hiện các cuộc cải cách sâu rộng trong lĩnh vực y tế dựa trên kết quả những nghiên cứu khoa học. Nghiên cứu khoa học (NCKH) là một nhu cầu khẩn thiết để xây dựng cơ sở lý luận, dẫn đường cho cải cách giáo dục y tế, cho những quyết sách về chăm sóc người bệnh. Thiếu NCKH sẽ không tránh khỏi cách làm “thử và sai” mà nhiều khi cái giá phải trả không thể tính bằng tiền. Tri thức về khoa học không chỉ cần cho các nhà lãnh đạo và các nhà hoạch định chính sách, mà còn cần cho tất cả những người làm công tác quản lý ĐD, cần cho từng ĐD viên trong các bệnh viện. Nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện nền y tế của nước ta, các trường Y trong cả nước hiện nay đang đứng trước đòi hỏi phải đổi mới về nhiều mặt, nâng cao chất lượng đào tạo đáp ứng yêu cầu phát triển hệ thống y tế trong bối cảnh mới. Kết quả nghiên cứu của nước ngoài cho thấy, để nâng cao chất lượng đào tạo trong trường Y, công tác NCKH có vai trò đặc biệt quan trọng [20]
Trong thực tiễn các bệnh viện của Việt Nam nói chung, mặc dù NCKH được xác định là một nhiệm vụ quan trọng của ĐD, nhưng không phải ĐD nào cũng hứng thú, nhiệt tình với hoạt động này, trong đó có các ĐD trẻ. Nghiên cứu khoa học là một lĩnh vực đặc thù, đòi hỏi ở người nghiên cứu những kiến thức, kĩ năng chuyên biệt[20]. Xác định được nhu cầu là bước đầu tiên của quá trình đào tạo. Xác định nhu cầu đào tạo nhằm phát hiện chính xác những nội dung, đối tượng cần được đào tạo và hình thức đào tạo phù hợp [10].
Tại Bệnh viện Thống Nhất, được sự quan tâm của Đảng uỷ và Lãnh đạo bệnh viện, trong những năm qua nhân lực điều dưỡng đã không ngừng cải thiện về số lượng và chất lượng. Công tác đào tạo liên tục cho điều dưỡng được tổ chức theo hướng dẫn của Bộ Y tế nhưng hiệu quả còn hạn chế, các bài giảng chủ yếu là về bình Kế hoạch chăm sóc, chưa chú trọng đào tạo nghiên cứu khoa học cho các đối tượng điều dưỡng khác nhau, hiện tại chưa có đánh giá nào về tình hình đào tạo nghiên cứu khoa học cũng như khảo sát nhu cầu của người học. Theo báo cáo tổng kết hàng năm của phòng ĐD, từ 2013 đến 2017, tỉ lệ hoàn thành đề tài NCKH của ĐD là 40% trong đó ĐD là chủ nhiệm đề tài chỉ đạt 10.33% [12]. Trong khi đó, thực hành lâm sàng của ĐD phải dựa trên những bằng chứng khoa học có được từ những nghiên cứu. Nghiên cứu này được thực hiện nhằm trả lời các câu hỏi sau (i) Thực trạng NCKH của điều dưỡng đang diễn ra như thế nào? (ii) Nhu cầu đào tạo về NCKH của điều dưỡng tại bệnh viện ra sao? và (iii) Có những khó khăn, thuận lợi gì khi điều dưỡng làm NCKH?
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1. Mô tả thực trạng nghiên cứu khoa học của điều dưỡng tại các khoa lâm sàng Bệnh viện Thống Nhất, thành phố Hồ Chí Minh từ năm 2013-2017
2. Mô tả nhu cầu đào tạo nghiên cứu khoa học của điều dưỡng tại các khoa lâm sàng Bệnh viện Thống Nhất, năm 2018.
3. Phân tích một số khó khăn, thuận lợi trong tham gia nghiên cứu khoa học của điều dưỡng tại các khoa lâm sàng Bệnh viện Thống Nhất, năm 2018

MỤC LỤC
Trang
MỤC LỤC…………………………………………………………………………………………………… i
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT…………………………………………………………… iv
DANH MỤC BẢNG……………………………………………………………………………………..v
ĐẶT VẤN ĐỀ ………………………………………………………………………………………………1
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ………………………………………………………………………….3
Chương 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU …………………………………………………………….4
1.1. Tổng quan về điều dưỡng và nghề điều dưỡng…………………………………………….4
1.2. Hệ thống tổ chức ngành điều dưỡng của Việt Nam………………………………………6
1.3. Một số khái niệm về đào tạo và nghiên cứu khoa học…………………………………..7
1.4. Phương pháp đánh giá nhu cầu đào tạo……………………………………………………..10
1.5. Nhiệm vụ của điều dưỡng viên ………………………………………………………………..12
1.6. Một số nghiên cứu về thực trạng và nhu cầu đào tạo nghiên cứu khoa học của
điều dưỡng…………………………………………………………………………………………………..13
1.7. Khung lý thuyết……………………………………………………………………………………..18
Chương 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU …………………..19
2.1. Đối tượng nghiên cứu……………………………………………………………………………..19
2.2. Thiết kế nghiên cứu………………………………………………………………………………..19
2.3. Thời gian và địa điểm nghiên cứu…………………………………………………………….20
2.4. Cỡ mẫu và phương pháp chọn mẫu…………………………………………………………..20
2.5. Phương pháp và công cụ thu thập số liệu ………………………………………………….20
2.6. Phân tích số liệu …………………………………………………………………………………….22
2.7. Biến số nghiên cứu…………………………………………………………………………………22
2.8. Đạo đức trong nghiên cứu……………………………………………………………………….24
2.9. Hạn chế của nghiên cứu, sai số và biện pháp khắc phục sai số …………………….24
Chương 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU …………………………………………………………26
3.1. Một số đặc điểm của đối tượng nghiên cứu ……………………………………………….26
3.2. Thực trạng nghiên cứu khoa học của điều dưỡng……………………………………….27
3.3. Nhu cầu đào tạo nghiên cứu khoa học của điều dưỡng ……………………………….33
HUPHiii
3.4. Một số thuận lợi, khó khăn đối với hoạt động nghiên cứu khoa học của điều
dưỡng………………………………………………………………………………………………………….36
Chương 4. BÀN LUẬN ……………………………………………………………………………….45
4.1. Thông tin chung về điều dưỡng các khoa lâm sàng…………………………………….45
4.2. Thực trạng tham gia nghiên cứu khoa học của điều dưỡng từ năm 2013 – 2017
…………………………………………………………………………………………………………………..46
4.3. Nhu cầu đào tạo nghiên cứu khoa học của điều dưỡng ……………………………….50
4.4. Hạn chế của nghiên cứu ………………………………………………………………………….53
KẾT LUẬN ………………………………………………………………………………………………..55
KHUYẾN NGHỊ…………………………………………………………………………………………57
TÀI LIỆU THAM KHẢO …………………………………………………………………………..58
PHỤ LỤC…………………………………………………………………………………………………..62
Phụ lục 1: Hướng dẫn nội dung phỏng vấn sâu (dành cho lãnh đạo) …………………..62
Phụ lục 2: Hướng dẫn nội dung thảo luận nhóm Điều dưỡng trưởng, điều dưỡng
viên…………………………………………………………………………………………………………….64
Phụ lục 3: Phiếu phát vấn………………………………………………………………………………66
Phụ lục 4: Biến số nghiên cứu………………………………………………………………………..7

TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tiếng Việt
1. Trường Đại Học Y Tế Công Cộng (2015), “Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực y tế”, Quản lý nguồn nhân lực, Nhà xuất bản Y học, Hà Nội, tr.93.
2. Nguyễn Thị Hoài Thu (2015), Đánh giá nhu cầu đào tạo liên tục Điều dưỡng tại bệnh viện phổi trung ương từ năm 2013 đến năm 2015, Luận văn thạc sỹ, Trường Đại học Y tế Công cộng, Hà Nội.
3. Bộ Nội Vụ (2005), “Quyết định số 41/2005/QĐ-BNV về việc ban hành tiêu chuẩn nghiệp vụ các ngạch viên chức y tế điều dưỡng, Hà Nội”.
4. Bộ Y tế (2004), “Tài liệu Quản lý Điều dưỡng, Nhà xuất bản Y học, Hà Nội”.
5. Bộ Y tế (2009), “Báo cáo chung tổng quan ngành Y tế năm 2009, Hà Nội”.
6. Nguyễn Tấn Đại (2016), Ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong giảng dạy đào tạo phương pháp nghiên cứu khoa học, Luận văn thạc sỹ, Đại học STRASBOURG (PHÁP)
7. Bộ Y tế (2012), “Báo cáo tổng quan ngành Y tế năm 2012, Hà Nội”.
8. Bộ Y tế (2012), Chuẩn năng lực cơ bản của điều dưỡng Việt Nam, chủ biên, Hà Nội.
9. Bộ Y tế (2011), “Thông tư hướng dẫn công tác điều dưỡng về chăm sóc người bệnh trong bệnh viện, Hà Nội”
10. Dự án Giảm nghèo các tỉnh miền núi phía Bắc giai đoạn 2 (2011), Tài liệu hướng dẫn đánh giá nhu cầu đào tạo.
11. Nguyễn Thị Thu Hằng (2016), Thực trạng và nhu cầu đào tạo liên tục Điều dưỡng các khoa lâm sàng bệnh viện C Thái Nguyên giai đoạn 2014- 2016 Luận văn thạc sỹ, Trường Đại học Y tế Công cộng, Hà Nội.
12. Bệnh viện Thống Nhất (2016), “Báo cáo tổng kết công tác hoạt động điều dưỡng từ năm 2013 năm 2017”.
13. Lê Thanh Tùng (2014), “Đào tạo điều dưỡng tại Việt Nam: Định hướng, Thách
thức và Cơ hội”, Kỷ yếu đề tài nghiên cứu khoa học điều dưỡng toàn quốc lần thứ
VI.
14. Nguyễn Việt Cường (2010), Đánh giá nhu cầu đào tạo liên tục cán bộ Điều dưỡng tại 14 trạm y tế phường quận Ba Đình Hà Nội, năm 2010, Luận văn thạc sỹ, Trường Đại học Y tế Công cộng, Hà Nội.
15. Trần Thanh Ái (2014), Cần làm gì để phát triển năng lực nghiên cứu khoa học giáo dục, Tạp chí Dạy và học ngày nay, (1), tr21-25.
16. Võ Văn Lộc (2016), Một số biện pháp nâng cao năng lực nghiên cứu khoa học của giảng viên các trường đại học địa phương thuộc miền đông và miền Tây Nam bộ, Tạp chí Khoa học Đại học Sư phạm Tp. HCM, Số 1 (79). sử dụng trong phần giải
pháp
17. Phan Thị Tú Nga (2011), Thực trạng và các biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động nghiên cứu khoa học của giảng viên đại học Huế, Tạp chí khoa học – Đạo học Huế, Số 68, 2011. sử dụng trong phần giải pháp
18. Nguyễn Xuân Quy (2015), Một số biện pháp phát triển năng lực nghiên cứu khoa học cho học sinh trong dạy hóa học, Tạp chí khoa học ĐHSP TPHCM, Số 6 (72).
19. Trần Mai Ước (2013), Nghiên cứu khoa học của giảng viên – Yếu tố quan trọng góp phần nâng cao chất lượng đào tạo tại các trường đại học trong giai đoạn hiện nay, Bản tin Khoa học và Giáo dục. sử dụng trong phần giải pháp
20. Phạm Đức Mục (2016), Nghiên cứu điều dưỡng, NXB: Giao thông vận tải
21. Phạm Đức Mục (2010), Đánh giá các đề tài nghiên cứu khoa học điều dưỡng thực hiện tại Việt Nam giai đoạn 2004-2009, Kỷ yếu nghiên cứu khoa học điều dưỡng toàn quốc lần thứ 4, tr15-25
22. Bộ Y Tế (2013), Thông tư 22/2013/TT-BYT ngày 09 tháng 8 năm 2013 hướng dẫn đào tạo liên tục cho cán bộ y tế.
23. Lưu Thị Nguyệt Minh (2017), Thực trạng và nhu cầu đào tạo liên tục Điều dưỡng các khoa lâm sàng bệnh viện Tai – Mũi – Họng Trung ương giai đoạn 2014- 2016 Luận văn thạc sỹ, Trường Đại học Y tế Công cộng, Hà Nội