THỰC TRẠNG TIÊM CHỦNG ĐẦY ĐỦ VÀ ĐÚNG LỊCH 8 LOẠI VẮC XIN Ở TRẺ DƯỚI 1 TUỔI VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN TẠI PHƯỜNG Ô CHỢ DỪA, QUẬN ĐỐNG ĐA, HÀ NỘI NĂM 2019

THỰC TRẠNG TIÊM CHỦNG ĐẦY ĐỦ VÀ ĐÚNG LỊCH 8 LOẠI VẮC XIN Ở TRẺ DƯỚI 1 TUỔI VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN TẠI PHƯỜNG Ô CHỢ DỪA, QUẬN ĐỐNG ĐA, HÀ NỘI NĂM 2019.Hướng đến mục tiêu bảo vệ trẻ em khỏi các bệnh truyền nhiễm phổ biến và gây tử vong cao, chương trình tiêm chủng mở rộng (TCMR) đã bắt đầu được triển khai ở Việt Nam từ năm 1981 với sự hỗ trợ của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF). Tại Hà Nội, sau giai đoạn triển khai thí điểm, đến năm 1985 chương trình đã bao phủ 100% các xã, phường, thị trấn trên địa bàn thành phố, với tỷ lệ đối tượng được tiêm chủng đầy đủ năm sau cao hơn năm trước. Từ nhiều năm nay tỷ lệ bao phủ trong nhóm trẻ dưới 1 tuổi đạt trên 95%. Nhờ tiêm vắc xin, tỷ lệ mắc các bệnh truyền nhiễm giảm hàng chục đến hàng trăm lần góp phần vào thành công chung của Việt Nam: thanh toán được bệnh bại liệt (năm 2000), loại trừ uốn ván sơ sinh (2005), tiến tới thanh toán, loại trừ từng bệnh có vắc xin sử dụng trong chương trình tiêm chủng mở rộng ở những năm tiếp theo [6].

Trong những năm gần đây, tình hình dịch bệnh trên thế giới diễn biến phức tạp. Thủ đô Hà Nội cũng không nằm ngoài bối cảnh đó, năm 2013 toàn thành phố chỉ ghi nhận 06 trường hợp mắc ho gà, số mắc liên tục tăng lên 23 trường hợp năm 2014 và tăng đột biến năm 2015 với 164 trường hợp trong đó có 1 trường hợp tử vong và 08 tháng đầu năm 2016 đã ghi nhận 53 trường hợp. Đặc biệt, phải kể đến dịch sởi xảy ra năm 2014, có đến 1971 trường hợp sởi, trong đó có 14 trường hợp tử vong. Nguyên nhân là do tỷ lệ tiêm chủng giảm. Trong thời gian vừa qua đã xảy ra một số trường hợp tai biến nặng sau tiêm chủng liên quan đến vắc xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng, người dân dè dặt khi đưa con em đi tiêm chủng miễn phí, trong khi vắc xin dịch vụ khan hiếm dẫn đến hậu quả trẻ không được tiêm chủng đầy đủ hoặc tiêm chủng không đúng lịch (chiếm đến 75% theo thống kê từ dịch sởi năm 2014) [36].

Phường Ô Chợ Dừa, quận Đống Đa là một trong những phường ở khu vực nội thành có tình hình dân cư ngày càng phức tạp, di biến động dân cư nhiều, hoạt động giao thông mạnh, khói bụi, ô nhiễm môi trường, dịch bệnh có nguy cơ xuất hiện. Số đối tượng trong chương trình tiêm chủng mở rộng hàng năm lớn. Bên cạnh hình thức tiêm chủng miễn phí trong chương trình tiêm chủng mở rộng, hình thức tiêm chủng dịch vụ cũng được người dân lựa chọn nhiều (khoảng 15%). Đây là thách thức đối với chương trình tiêm chủng mở rộng thành phố trong việc đảm bảo tốt công tác tiêm chủng mở rộng nhất là không bỏ sót đối tượng.
Trước tình hình đó, việc xác định tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch và phân tích các yếu tố liên quan tại phường Ô Chợ Dừa là rất cần thiết để nâng cao hiệu quả của chương trình, đồng thời đưa ra những khuyến nghị thích hợp nhằm hạn chế dịch bệnh lớn có thể bùng phát. Chính vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu về “Thực trạng tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch 8 loại vắc xin ở trẻ dưới 1 tuổi và một số yếu tố liên quan tại phường Ô Chợ Dừa, quận Đống Đa, Hà Nội năm 2019” với các mục tiêu:
1.    Mô tả thực trạng tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch 8 loại vắc xin ở trẻ em dưới 1 tuổi tại phường Ô Chợ Dừa, quận Đống Đa, Hà Nội năm 2019.
2.    Phân tích một số yếu tố liên quan đến thực trạng tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch của 8 loại vắc xin ở trẻ em dưới 1 tuổi tại địa điểm nghiên cứu.

MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ    1
Chương 1    3
TỔNG QUAN TÀI LIỆU    3
    Các khái niệm    3
    Vắc xin    3
    Tiêm chủng    3
    Tiêm chủng đầy đủ    4
    Phản ứng sau tiêm chủng    5
    Chương trình tiêm chủng trên thế giới và tại Việt Nam    5
    Chương trình tiêm chủng trên thế giới    5
    Chương trình tiêm chủng tại Việt Nam    7
    Thực trạng tiêm chủng đầy đủ ở trẻ em dưới 1 tuổi    9
    Trên thế giới    9
    Việt Nam    9
    Chương trình tiêm chủng tại Hà Nội    12
    Một số yếu tố liên quan đến tiêm chủng đầy đủ ở trẻ em    12
    Nghiên cứu trên Thế giới    13
    Nghiên cứu tại Việt Nam    14
    Giới thiệu về địa điểm nghiên cứu    16
    Khung lý thuyết nghiên cứu    17
Chương 2    18
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU    18
    Đối tượng, địa điểm, thời gian nghiên cứu    18
    Đối tượng nghiên cứu    18
    Địa điểm nghiên cứu    18
    Thời gian nghiên cứu    18
    Phương pháp nghiên cứu    18
    Thiết kế nghiên cứu    18
    Cỡ mẫu, phương pháp chọn mẫu nghiên cứu    19
    Phương pháp thu thập thông tin    20
    Biến số, chỉ số nghiên cứu    20
    Biến số, chỉ số nghiên cứu    20
    Tiêu chí đánh giá    28
    Xử lý và phân tích số liệu    30
    Đạo đức trong nghiên cứu    30
    Sai số và cách khắc phục    30
    Hạn chế nghiên cứu    31
Chương 3    32
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU    32
    Thông tin chung về đối tượng nghiên cứu    32
    . Thực trạng tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch 8 loại vắc xin ở trẻ em dưới 1
tuổi ở phường Ô Chợ Dừa năm 2019    35
    Phân tích một số yếu tố liên quan đến tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch ở trẻ em dưới 1 tuổi tại địa điểm nghiên cứu    39
Chương 4    49
BÀN LUẬN    49
    Thực trạng tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch 8 loại vắc xin của trẻ    49
    Một số yếu tố liên quan đến tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch của trẻ    57
KẾT LUẬN    67
KHUYẾN NGHỊ    69
 
TÀI LIỆU THAM KHẢO………………………………………………………………………..
 
DANH MỤC BẢNG

Bảng 3. 1. Tình trạng của trẻ tham gia nghiên cứu    32
Bảng 3. 2. Thông tin chung về người chăm sóc trẻ tham gia nghiên cứu    33
Bảng 3. 3. Tình trạng của gia đình có trẻ tham gia nghiên cứu    34
Bảng 3.4. Tình trạng tai biến lần tiêm trước/số lần ốm, đi viện năm qua của trẻ tham gia nghiên cứu    34
Bảng 3.5. Tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch vắc xin BCG ở trẻ    35
Bảng 3.6. Tỷ lệ trẻ tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch với vắc xin DPT – Hib    36
Bảng 3.7. Tỷ lệ trẻ tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch với vắc xin phòng bệnh viêm gan B    36
Bảng 3.8. Tỷ lệ trẻ tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch với    36
Bảng 3.9 Tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch với    37
Bảng 3.10 Tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch với cả 8 loại vắc xin ở trẻ    37
Bảng 3.11 Lý do trẻ không được tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch    38
Bảng 3.12 Mối liên quan giữa tuổi, trình độ học vấn, nghề nghiệp của mẹ và tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ của trẻ    39
Bảng 3.13 Mối liên quan giữa việc bà mẹ giữ sổ tiêm của con và tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ của trẻ    40
Bảng 3.14 Mối liên quan giữa kiến thức của mẹ về tiêm chủng và tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ của trẻ    41
Bảng 3.15 Mối liên quan giữa giới của trẻ và tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ    41
Bảng 3.16 Mối liên quan giữa tình trạng sức khỏe của trẻ và tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ của trẻ    42
Bảng 3.17 Mối liên quan giữa loại hình tiêm chủng của trẻ và tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ của trẻ    42
Bảng 3.18 Mối liên quan giữa nguồn thông tin người mẹ nhận được về tiêm chủng và tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ ở trẻ    43
 
Bảng 3.19 Mối liên quan giữa tuổi mẹ và tỷ lệ tiêm chủng đúng lịch của trẻ 44 Bảng 3.20 Mối liên quan giữa số bà mẹ giữ sổ tiêm của con và tỷ lệ tiêm chủng đúng lịch của trẻ    45
Bảng 3.21 Mối liên quan giữa kiến thức của mẹ về tiêm chủng và tỷ lệ tiêm chủng đúng lịch của trẻ    45
Bảng 3.22 Mối liên quan giữa giới của trẻ và tỷ lệ tiêm chủng đúng lịch      46
Bảng 3.23 Mối liên quan giữa tình trạng sức khỏe của trẻ và tỷ lệ tiêm chủng đúng lịch của trẻ    47
Bảng 3.24 Mối liên quan giữa loại hình tiêm chủng của trẻ và tỷ lệ tiêm chủng đúng lịch của trẻ    47
Bảng 3.25 Mối liên quan giữa nguồn thông tin người mẹ nhận được về tiêm chủng và tỷ lệ tiêm chủng đúng lịch ở trẻ    48