Thực trạng và một số yếu tố ảnh hưởng đến nguồn nhân lực y tế tuyến xã, phường tỉnh Tuyên Quang
Thực trạng và một số yếu tố ảnh hưởng đến nguồn nhân lực y tế tuyến xã, phường tỉnh Tuyên Quang.Sức khỏe là vốn quý nhất của con người, là một trong những điều kiện cơ bản để con người sống hạnh phúc, là mục tiêu nhân tố quan trọng trong phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội và bảo vệ tổ quốc. Công tác chăm sóc sức khỏe cho nhân dân là một nhiệm vụ chính trị quan trọng luôn được Đảng và Nhà nước ta quan tâm.
Những năm qua, cùng với nỗ lực thực hiện các giải pháp về tài chính và cơ sở vật chất, trang thiết bị, ngành y tế đã đặc biệt quan tâm đến việc phát triển nguồn nhân lực y tế, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân. Số lượng, trình độ, cơ cấu cán bộ chuyên môn của các đơn vị y tế phải đảm bảo phát huy tối đa hiệu quả, chất lượng làm việc của cán bộ, từ đó đảm bảo tối đa quyền lợi người bệnh. Chính vì vậy, liên bộ Bộ Y tế – Bộ Nội vụ đã ban hành Thông tư liên tịch số 08/2007/TTLT/BYT- BNV ngày 05/6/2007 hướng dẫn định mức biên chế sự nghiệp trong các cơ sở y tế nhà nước (TT08) [8].
Tuy là một tỉnh còn nhiều khó khăn nhưng với chủ trương đưa dịch vụ y tế đến gần với người dân, nhất là vùng khó khăn, thực hiện công bằng, hiệu quả trong khám chữa bệnh, đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe nhân dân ngày càng cao. Trong những năm qua, công tác khám, chữa bệnh ở tuyến cơ sở tại Tuyên Quang được thực hiện khá tốt, giải quyết một phần gánh nặng cho tuyến trên và đã góp phần quan trọng trong việc khống chế, đẩy lùi dịch bệnh, xóa đói giảm nghèo, ổn định xã hội. Hoạt động của mạng lưới y tế tuyến huyện, xã được cải thiện đã góp phần giúp người dân giảm chi phí khi ốm đau, điều này đặc biệt có ý nghĩa đối với người nghèo [4], [16].
Trên thực tế, những năm gần đây hoạt động của tuyến y tế cơ sở đã xuất hiện những bất cập: Dân số tăng, dịch bệnh có những diễn biến khác
thường, nhu cầu khám chữa bệnh của người dân ngày càng cao trong khi số lượng, chất lượng và cơ cấu cán bộ y tế tại các tuyến chưa phù hợp [14]. Việc liên tục thay đổi mô hình tổ chức ngành y tế, Uỷ ban Dân số – Gia đình – Trẻ em giải thể, lĩnh vực dân số – kế hoạch hóa gia đình chuyển về ngành y tế, trạm y tế xã có thêm một nhiệm vụ và một biên chế cán bộ chuyên trách dân số – kế hoạch hóa gia đình. Những thay đổi trên diễn ra khi mà trung tâm y tế huyện, phòng y tế huyện và bệnh viện đa khoa huyện được tách ra để đảm nhiệm các chức năng riêng biệt, ban đầu đã có những ảnh hưởng không tốt đến sự gắn kết trong công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu giữa tuyến huyện và xã.
Xác định việc xây dựng trạm y tế, cung cấp trang thiết bị khám chữa bệnh đồng thời với việc đào tạo cán bộ cho y tế cơ sở là nhiệm vụ cần thiết và cấp bách của ngành y tế nói chung và ngành y tế Tuyên Quang nói riêng. Để cung cấp bằng chứng khoa học về thực trạng nguồn nhân lực y tế tuyến xã, phường, thị trấn và những yếu tố ảnh hưởng đến nguồn nhân lực của tuyến y tế xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh đề từ đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, chúng tôi tiến hành đề tài: “Thực trạng và một số yếu tố ảnh hưởng đến nguồn nhân lực y tế tuyến xã, phường tỉnh Tuyên Quang”
Mục tiêu đề tài:
1. Đánh giá thực trạng nguồn nhân lực y tế tuyến xã, phường trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang năm 2013.
2. Mô tả một số yếu tố ảnh hưởng đến nguồn nhân lực y tế tuyến xã, phường tại tỉnh Tuyên Quang.
MỤC LỤC
Lời cam đoan i
Lời cảm ơn ii
Mục lục iii
Dang mục các chữ viết tắt v
Danh mục các bảng vi
Danh mục các biểu viii
ĐẶT VẤN ĐỀ 1
Chƣơng 1: TỔNG QUAN 3
Một vài nét về chăm sóc sức khỏe ban đầu 3
Thực trạng nguồn nhân lực ngành y tế 5
Nguồn nhân lực y tế trên thế giới 5
Thực trạng nhân lực y tế ở Việt Nam 6
Tổ chức và hoạt động của y tế xã/phường/thị trấn 9
Sự hình thành và phát triển của y tế xã, phường, thị trấn 9
Chức năng nhiệm vụ của y tế xã, phường, thị trấn 12
Vai trò của y tế xã/phường/thị trấn trong thực hiện chăm sóc sức khoẻ ban đầu cho nhân dân 15
Thực trạng nguồn nhân lực y tế xã, phường 16
Một số yếu tố ảnh hưởng đến nguồn nhân lực y tế xã, phường 21
Chƣơng 2: ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 26
Đối tượng nghiên cứu 26
Địa điểm và thời gian nghiên cứu 26
Phương pháp nghiên cứu 28
Thiết kế nghiên cứu 28
Cỡ mẫu nghiên cứu 29
Kỹ thuật thu thập số liệu 30
Công cụ thu thập thông tin, số liệu 30
Chỉ tiêu nghiên cứu 31
Kỹ thuật xử lý và phân tích số liệu 33
Khống chế sai số 33
Vấn đề đạo đức trong nghiên cứu 34
2.5 Hạn chế của đề tài 34
Chƣơng 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 36
Thực trạng nguồn nhân lực y tế xã, phường ở Tuyên Quang 36
Các yếu tố ảnh hưởng đến nguồn nhân lực y tế xã, phường, thị trấn tỉnh Tuyên Quang 50
Sự thực thi các văn bản của Đảng, Chính quyền ảnh hưởng đến nhân
lực y tế xã, phường thị trấn 50
Các yếu tố ảnh hưởng đến nhân lực y tế xã, phường thị trấn theo đánh giá của cán bộ y tế và người dân 52
Chƣơng 4: BÀN LUẬN 57
Thực trạng nguồn nhân lực y tế xã, phường thị trấn tại tỉnh Tuyên Quang 57
Về số lượng cán bộ y tế xã 57
Về chất lượng cán bộ ở tuyến xã 59
Một số yếu tố ảnh hưởng đến nguồn nhân lực y tế xã, phường thị trấn tại Tuyên Quang 62
Sự quan tâm của các cấp ủy Đảng, Chính quyền 62
Các yếu tố ảnh hưởng đến nhân lực y tế xã, phường thị trấn theo đánh giá của cán bộ y tế và người dân 63
KẾT LUẬN 70
KHUYẾN NGHỊ 72
PHỤ LỤC 80
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 3.1. Một số chỉ số cơ bản về nhân lực tại các trạm Y tế xã, phường, thị
trấn trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang năm 2013 36
Bảng 3.2. Phân bố cán bộ y tế, cán bộ dân số xã theo đơn vị hành chính 37
Bảng 3.3. Tỷ lệ cán bộ y tế xã, phường thị trấn phân theo trình độ chuyên môn . 38 Bảng 3.4. Số lượng cán bộ Y tế xã, phường hiện có so với Thông tư 08 39
Bảng 3.5. Số lượng Bác sỹ đang làm việc tại trạm Y tế 41
Bảng 3.6. Phân bố cán bộ y tế xã, phường là Y sỹ theo tuổi, giới 43
Bảng 3.7. Trình độ học vấn của số Y sĩ < 30 tuổi 43
Bảng 3.8. Phân bố CBYT là Y sỹ theo cơ cấu chuyên môn 44
Bảng 3.9. Phân bố nhân lực y tế theo chuẩn Quốc gia về Y tế xã 44
Bảng 3.10. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ của cán bộ y tế xã thông qua một số chỉ số về khám chữa bệnh qua năm 2012 so với năm 2011 46
Bảng 3.11. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ của cán bộ y tế xã thông qua một số chỉ số về chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em năm 2012 47
Bảng 3.12. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ của cán bộ y tế xã thông qua một số chỉ số về thực hiện chương trình phòng chống Sốt rét 48
Bảng 3.13. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ của cán bộ y tế xã thông qua một số chỉ số về thực hiện chương trình phòng chống HIV/AIDS 48
Bảng 3.14. Đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của tuyến y tế cơ sở theo báo cáo của Trung tâm y tế các huyện, thành phố 49
Bảng 3.15. Ý kiến trả lời của trưởng trạm y tế về cơ cấu cán bộ Y tế tại trạm Y tế hiện nay 52
Bảng 3.16. Ý kiến trả lời của trưởng trạm y tế về các yếu tố cần để thu hút bác sỹ làm việc tại trạm y tế xã 52
Bảng 3.17. Ý kiến trả lời của trưởng trạm y tế xã, phường về sự gắn bó với y
tế cơ sở 53
Bảng 3.18. Ý kiến của trưởng trạm y tế về lý do cán bộ y tế xã không hài lòng làm việc tại trạm y tế xã 54
Bảng 3.19. Ý kiến của Trưởng trạm y tế xã nhận xét về sự thỏa đáng của các
chế độ chính sách hiện nay của Nhà nước 55
Bảng 3.20. Ý kiến trả lời của Trạm trưởng trạm y tế xã về việc thực hiện chế độ chính sách Nhà nước đối với cán bộ y tế xã hiện nay 55
Bảng 3.21. Ý kiến trả lời của trưởng trạm y tế xã về giải pháp tạm thời cho việc thiếu bác sỹ tại Trạm y tế xã 56