Thực trạng và một số yếu tố liên quan đến thực trạng sử dụng thuốc kháng sinh của người dân xã La Phù-Hoài Đức-Hà Nội

Mục tiêu của nghiên cứu là đánh giá tỷ lệ tự sử dụng thuốc kháng sinh (SDSK) và tìm hiểu một số yếu tố liên quan trong người dân xã La Phù, huyện Hoài Đức, Thành phố Hà Nội. Kết quả cho thấy tỷ lệ tự SDKS của người dân trong xã là 66,8%. Kháng sinh thường tự sử dụng nhiều nhất là ampicillin (39,8%) và amoxicillin (31,6%). 40,6% người dân tự SDKS dưới 03 ngày và nguồn thuốc chủ yếu là từ nhà thuốc tư nhân (43,6%). Lý do chính cho tự SDKS là người bệnh cho rằng bệnh nhẹ (33,8%) và tin vào kinh nghiệm bản thân (27,1%). Nghề nghiệp, mua thuốc từ hiệu thuốc tư nhân, từng có triệu chứng tương tự và thiếu lời khuyên của cán bộ y tế là những yếu tố nguy cơ dẫn đến tự SDKS. Quản lý, giám sát chặt chẽ việc bán thuốc theo đơn đặc biệt đối với các nhà thuốc tư nhân cùng với công tác tuyên truyền và giáo dục là những biện pháp giảm thiểu tình trạng tựSDKS.

Tự sử dụng thuốc kháng sinh là tình trạng dùng thuốc kháng sinh mà không được kê đơn từ bác sĩ. Đây là một vấn đề toàn cầu, xuất hiện cả ở những quốc gia đã và đang phát triển. Hành vi này làm tăng sự kháng thuốc của vi khuẩn. Kháng sinh tự sử dụng có thể từ phần thuốc còn dư lại của đợt điều trị trước, từ bạn bè, người thân cung cấp và mua từ hiệu thuốc do người bán thuốc tư vấn hoặc dựa trên đơn thuốc cũ. Hạn chế trong tiếp cận với dịch vụ y tế cũng là một nguyên nhân dẫn đến tựSDKS [1,2,6].
Ở Việt Nam, tự sử dụng thuốc kháng sinh là phổ biến, mặc dù đó là vi phạm Luật Dược [3]. Nguy hiểm hơn, việc tự SDKS đã làm nhiều loại kháng sinh trở nên không còn tác dụng với một số vi khuẩn gây bệnh thông thường [6]. Căn cứ vào thực trạng trên chúng tôi tiến hành nghiên cứu về thực trạng và một số yếu tố liên quan đến việc tự sử dụng thuốc kháng sinh của người dân.
1.    Mục tiêu
Mô tả thực trạng tự sử dụng thuốc kháng sinh của người dân xã La Phù, huyện Hoài Đức, Thành phố Hà Nội, năm 2011,
2.    Tìm hiểu một số yếu tố liên quan đến việc tự sử dụng thuốc kháng sinh.
II.    ĐÓI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
Thiết kế
Nghiên cứu mô tả cắt ngang trong năm 2011
Địa điểm
Xã La Phù, huyện Hoài Đức, Thành phố Hà Nội
Đối tượng
Hộ gia đình sống trên địa bàn nghiên cứu
Cỡ mẫu
Được tính theo công thức sau
n= z2(1-a/2)*p*(1-p)/d2
trong đó a = 5% , p: tỷ lệ tự sử dụng thuốc kháng sinh tại cộng đồng = 0,5, d là độ chính xác tuyệt đối = 0,1, dự phòng thêm 10% cho không gặp đối tượng hoặc đối tượng từ chối tham gia nghiên cứu và điều chỉnh thêm tỷ lệ ốm đau trong 4 tuần qua trong cộng đồng là 33,9% ( Điều tra Y tế quốc gia năm 2002), ta có cỡ mẫu 96*1.1*100/33,9 = 313 hộ gia đình.