Thực trạng và nhu cầu sử dụng dịch vụ tư vấn sức khỏe tiền hôn nhân của phụ nữ kết hôn năm 2010-2012 ở huyện Sóc Sơn

Chăm sóc sức khỏe (CSSK), đặc biệt là sức khỏe sinh sản (SKSS) và kế hoạch hóa gia đình (KHHGĐ), là những vấn đề rất quan trọng được Hội nghị quốc tế về Dân số và Phát triển họp tại Cairo tháng 7 – 1994 đặc biệt quan tâm. Điều đó cho thấy rằng CSSK, SKSS và KHHGĐ không chỉ là vấn đề riêng của mỗi quốc gia, mỗi dân tộc [12].

Ở Việt Nam, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm đến việc CSSK, SKSS và KHHGĐ. Ủy ban Dân số, Gia đình và Trẻ em đã đưa vấn đề chăm sóc sức khỏe ban đầu, SKSS và KHHGĐ vào Chiến lược Dân số Việt Nam giai đoạn 2001 – 2010 [12] và đã tiếp tục phát triển Chiến lược này cho giai đoạn 2011-2020.

Hiện nay, ở nhiều nước trên thế giới, tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân được thực hiện do pháp luật quy định bắt buộc như các nước A-rập-xê-út, Trung Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ [41],[45],[51],[54]. Hiện tại Việt Nam chưa chú trọng nhiều đến chăm sóc sức khỏe tiền hôn nhân. Luật Hôn nhân và gia đình Việt Nam trong điều 13 về “Giải quyết đăng ký kết hôn”; trong phần qui định về thủ tục đăng ký kết hôn không qui định nam, nữ kết hôn phải trình giấy khám sức khoẻ. Việc kiểm tra sức khoẻ trước khi đăng ký kết hôn đang được thực hiện trên góc độ vận động, khuyến khích [21]. Cho đến nay, phần lớn các cơ sở y tế ở Việt Nam chưa có khám và tư vấn sức khỏe tiền hôn nhân riêng, mà dịch vụ này được thực hiện theo nhu cầu của khách hàng, hoặc là một phần trong các dịch vụ khám sức khỏe tổng quát định kỳ và khám phụ khoa định kỳ.

Tư vấn sức khỏe tiền hôn nhân là một trong các dịch vụ của chăm sóc sức khỏe sinh sản nói chung. Mục đích của tư vấn sức khỏe tiền hôn nhân là nhằm chuẩn bị kiến thức, tâm lý cho cuộc sống tình dục vợ chồng, khắc phục tối đa những lo lắng, sợ hãi, rối loạn cảm xúc, không thỏa mãn hay nghi ngờ lẫn nhau hoặc lây nhiễm cho nhau những căn bệnh lây truyền qua đường tình dục. Bên cạnh đó, việc tư vấn còn cung cấp kiến thức để giúp thanh niên tiền hôn nhân có hiểu biết và thực hiện những biện pháp sinh đẻ có kế hoạch không chỉ giúp kiểm soát được số con, khoảng cách giữa các lần sinh mà còn là một biện pháp bảo vệ sức khỏe của người phụ nữ, tránh việc mang thai ngoài ý muốn dẫn đến phải nạo phá thai. Ngoài ra, những kiến thức về việc dự phòng bệnh lý, dị tật bẩm sinh cho con là hết sức quan trọng. Những bệnh tật ở người cha, người mẹ tương lai có thể ảnh hưởng xấu đến thai nhi cần phải được phát hiện và điều trị sớm, thậm chí nếu không thể khắc phục thì cũng cần đề xuất một biện pháp là không nên sinh con nhằm tránh sinh ra những đứa trẻ dị tật, thiểu năng vừa là một nỗi đau của gia đình vừa trở thành gánh nặng của xã hội.

Như vậy, tư vấn sức khỏe trước kết hôn là một việc cực kỳ quan trọng, ảnh hưởng lớn đến các thế hệ tương lai, không những trong việc xây dựng và giữ gìn hạnh phúc, nâng cao chất lượng cuộc sống gia đình mà còn góp phần giảm hậu quả xấu về mặt sức khỏe cho cộng đồng và nâng cao chất lượng dân số.

Trong những năm qua, cùng với các thành tựu kinh tế – xã hội, vấn đề CSSK cho nhân dân, SKSS và KHHGĐ đã đạt nhiều thành tựu. Tuy nhiên, cho đến nay việc nghiên cứu khoa học về tư vấn sức khỏe tiền hôn nhân chưa nhiều, và thông tin về thực trạng sử dụng dịch vụ tư vấn sức khỏe tiền hôn nhân còn khá hạn chế. Do đó, chúng tôi tiến hành nghiên cứu “Thực trạng và nhu cầu sử dụng dịch vụ tư vấn sức khỏe tiền hôn nhân của phụ nữ kết hôn năm 2010-2012 ở huyện Sóc Sơn” với ba mục tiêu sau:

1. Mô tả thực trạng sử dụng DVTV sức khỏe tiền hôn nhân của phụ nữ kết hôn năm 2010-2012 ở thị trấn Sóc Sơn và xã Phù Linh thuộc huyện Sóc Sơn.

2. Mô tả nhu cầu và mong muốn về DVTV sức khỏe tiền hôn nhân của phụ nữ kết hôn năm 2010-2012 ở thị trấn Sóc Sơn và xã Phù Linh thuộc huyện Sóc Sơn.

3. Phân tích một số yếu tố liên quan đến việc sử dụng DVTV sức khỏe tiền hôn nhân của nhóm phụ nữ trên.