Thực trạng về tự khám vú của phụ nữ xã Tiên Phương năm 2020

Thực trạng về tự khám vú của phụ nữ xã Tiên Phương năm 2020
Nguyễn Thị Diễm Hương, Vũ Thị Ngân
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Nghiên cứu nhằm mô tả về thực hành tự khám vú (BSE) và các rào cản trong việc thực hành tự khám vú trên nhóm phụ nữ từ 18 tuổi trở lên tại xã Tiên Phương, huyện Chương Mỹ, Thành phố Hà Nội năm 2020. Sử dụng phương pháp mô tả cắt ngang và bộ câu hỏi được thiết kế sẵn để phỏng vấn 353 phụ nữ . Kết quả cho thấy tỷ lệ thực hành tự khám vú còn thấp (47,5%), đặc biệt là đúng tần suất còn rất thấp (3,7%). Lý do tự báo cáo là 70,9% thấy không có vấn đề gì ở vú, 60,3% không biết cách thực hiện. Hồi quy đơn biến cho thấy trình độ học vấn, số con và nghề nghiệp có mối liên quan có ý nghĩa thông kê (p < 0,05) đến việc thực hành tự khám vú. Cần tăng cường các hoạt động truyền thông giáo dục sức khoẻ về ung thư vú và tự khám vú.

Ngày nay, ung thư vú là một trong những loại ung thư có tỷ lệ mắc cao nhất ở phụ nữ trên toàn cầu.1 Ở Việt nam, ung thư vú đứng đầu về tỷ lệ mắc và tử vong do ung thư ở nữ giới.2 Nhờ sự phát triển của khoa học công nghê, ngày nay tử vong do ung thư vú đã có thể ngăn ngừa nếu  được  chẩn  đoán  sớm,ước  tính  4,4  triệu phụ nữa bị ung thư vú được chẩn đoán từ hơn 5 năm trước hiện còn sống.3 Chụp XQ vú, siêu âm vú, khám lâm sàng và tự khám vú (BSE) được xem những biện pháp hiệu quả trong việc phát hiện sớm ung thư vú.4 Mặc dù có nhiều ý kiến trái chiều và hiệu quả của tự khám vú khi áp dụng riêng lẻ trong việc phát hiện sớm ung thư vú nhưng đây vẫn là một công cụ sàng lọc phát hiện sớm ung thư vú ở các nước đang phát  triển  vì  không  tốn  chi  phí,  có  thể  triển khai trên diện rộng và kỹ thuật đơn giản.5 Theo nghiên cứu Giridhara và cộng sự năm 2011 cho thấy nếu phụ nữ thực hành tự khám vú thường xuyên sẽ quen với cấu trúc bình thường của vú có khả năng khám sàng lọc lâm sàng và siêu âm vú cao hơn so với nhóm phụ nữ còn lại.5 Có nhiều yếu tố là ngăn cản của việc thực hành tự khám vú của phụ nữ bao gồm nhận thức vềxã hội và văn hoá của việc tự khám vú (xấu hổ, sợ hãi khi phát hiện khi khối u), nhận thức hạn chế về bệnh (không biêt cách thực hiện, nghĩ rằng bản thân không bao giờ bị bệnh).6 Tại Việt Nam, có nhiều nghiên cứu về ung thư vú nhưng các thông tin về rào cản trong thực hành tự khám vú còn hạn chế, đặc biệt tại xã Tiên Phương, huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội. Đây là một xã nằm gần trung tâm huyện, địa hình xã một nửa là đồng bằng và nửa là đồi núi. Vì các lí do trên, chúng tôi thực hiện nghiên cứu với mục đích mô tả thực hành tự khám vú và các rào cản trong thực hành tự khám vú của phụ nữ tại xã Tiên Phương năm 2020.