Tình hình chăm sóc chi trên của bệnh nhân liệt nửa người giai đoạn cấp do tai biến mạch máu não

Luận văn Tình hình chăm sóc chi trên của bệnh nhân liệt nửa người giai đoạn cấp do tai biến mạch máu não.Tình hình chăm sóc chi trên của bệnh nhân liệt nửa người giai đoạn cấp do tai biến mạch máu não.Tai biến mạch máu não là một vấn đề lớn của y học các nước trong nhiều thập kỷ qua. Tai biến mạch máu não là bệnh do nhiều nguyên nhân khác nhau, bệnh có thể gây tử vong nhanh chóng hoặc để lại nhiều di chứng nặng nề, đặc biệt là các di chứng về vận động. Đó là gánh nặng không chỉ đối với người bệnh, gia đình, mà còn ảnh hưởng đến cả cộng đồng và quốc gia của họ [6]

Theo công bố của Tổ chức Y tế Thế giới, tai biến mạch máu não là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ ba sau bệnh ung thư và tim mạch. Tỷ lệ mới mắc ở các nước công nghiệp phát triển là 60 – 80/100.000 dân [13]. Ở Việt Nam, tỷ lệ bệnh nhân bị tai biến mạch máu não có xu hướng ngày càng tăng cao. Theo thống kê của bộ môn Thần Kinh Trường Đại học Y Hà Nội, tỷ lệ hiện mắc tai biến mạch máu não là 115,92/100.000 dân, trong đó có di chứng về vận động chiếm 92,96%, di chứng vừa và nhẹ chiếm 62,41% [3]. Những di chứng của tai biến mạch máu não dù nhẹ và vừa thậm chí nặng đến gây phiền phức rất nhiều cho bệnh nhân, từ những sinh hoạt hàng ngày đến việc tái hòa nhập cộng đồng. Trong đó di chứng ở chi trên không những hay gặp mà còn ảnh hưởng rất lớn đến bệnh nhân. Đó là đau khớp vai, bán trật khớp vai và hội chứng vai tay, những thương tật thứ cấp này mang đến cho bệnh nhân nỗi đau đớn, sự hạn chế vận động, sưng nề các khớp, teo cơ, cứng khớp, khiến người bệnh nản chí, ngại luyện tập, công tác phục hồi chức năng vất vả hơn nhiều. Chính vì vậy, mà phục hồi chức năng giai đoạn cấp cho bệnh nhân là vô cùng quan trọng bởi nếu giai đoạn đầu bệnh nhân được chăm sóc tốt, hạn chế được càng nhiều thương tật thứ cấp thì phục hồi giai đoạn sau càng nhanh và hiệu quả.

Trong giai đoạn cấp, người điều dưỡng là người thường xuyên tiếp xúc, chăm sóc bệnh nhân. Người điều dưỡng nếu chăm sóc đúng và có trách nhiệm với bệnh nhân thì sẽ giúp bệnh nhân hạn chế được những thương tật thứ cấp không đáng có kể trên. Hiện nay ở Việt Nam, vấn đề này chưa được quan tâm nhiều, vì vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài “Tình hình chăm sóc chi trên của bệnh nhân liệt nửa người giai đoạn cấp do tai biến mạch máu não” nhằm mục tiêu:

1. Đánh giá tình hình thương tật thứ cấp chi trên ở bệnh nhân liệt nửa người do tai biến mạch máu não trong giai đoạn cấp.

2. Đánh giá công tác chăm sóc chi trên ở bệnh nhân liệt nửa người do tai biến mạch máu não trong giai đoạn cấp.

MỤC LỤC

Trang

LỜI CẢM ƠN

ĐẶT VẤN ĐỀ …………………………………………………………………………………………..1

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN ………………………………………………………………………3

1.1. Tình hình tai biến mạch máu não trên thế giới và Việt Nam ……………………..3

1.1.1. Trên thế giới:………………………………………………………………………………3

1.1.2. Ở Việt Nam…………………………………………………………………………………3

1.2. Tình hình những thương tật thứ cấp chi trên ở bệnh nhân liệt nửa người do

tai biến mạch máu não giai đoạn cấp……………………………………………………………4

1.2.1. Trên thế giới. ………………………………………………………………………………4

1.2.2. Việt Nam…………………………………………………………………………………….5

1.3. Đại cương thương tật thứ cấp chi trên ở bệnh nhân liệt nửa người do tai biến

mạch máu não. ………………………………………………………………………………………….5

1.3.1. Giải phẫu chức năng khớp vai ……………………………………………………….5

1.3.2. Giải phẫu chức năng của bàn tay …………………………………………………..9

1.3.3. Hội chứng vai tay ………………………………………………………………………11

1.3.4. Đau khớp vai. ……………………………………………………………………………13

1.3.5. Bán trật khớp vai. ………………………………………………………………………13

1.4. Công tác chăm sóc chi trên ở bệnh nhân liệt nửa người do tai biến mạch

máu não giai đoạn cấp . …………………………………………………………………………… 14

1.4.1. Mục đích: ………………………………………………………………………………… 14

1.4.2. Phương pháp:……………………………………………………………………………14

CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU………………18

2.1. Đối tượng nghiên cứu ……………………………………………………………………….. 18

2.2. Phương pháp nghiên cứu. ………………………………………………………………….. 18

2.3. Các bước tiến hành nghiên cứu. …………………………………………………………. 18

2.4. Phương pháp xử lý số liệu………………………………………………………………….. 21

2.5. Đạo đức trong nghiên cứu………………………………………………………………….. 21

CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU …………………………………………………..22

3.1. Đặc điểm nhóm bệnh nhân nghiên cứu. ………………………………………………. 22

3.1.1. Phân loại bệnh nhân theo tuổi và giới. ………………………………………….22

3.1.2. Phân loại bệnh nhân theo bên liệt và loại tổn thương. ……………………..23

3.1.3. Phân loại bệnh nhân theo nghề nghiệp và địa chỉ. ………………………….. 24

3.1.4. Phân loại bệnh nhân theo thời gian bị bệnh……………………………………25

3.1.5. Phân loại bệnh nhân theo bên tay liệt và bên tay thuận. …………………..26

3.1.6. Phân loại bệnh nhân theo mức độ đau khớp vai………………………………27

3.1.7. Phân loại bệnh nhân theo phù nề mu bàn tay………………………………….28

3.1.8. Phân loại bệnh nhân bán trật khớp vai. …………………………………………29

3.2. Đánh giá công tác chăm sóc……………………………………………………………….. 30

3.2.1. Liên quan giữa công tác hướng dẫn của điều dưỡng và việc thực hiện

của người nhà bệnh nhân. ……………………………………………………………………30

3.2.2. Những can thiệp trực tiếp của điều dưỡng vào tay liệt của bệnh nhân. .32

CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN ………………………………………………………………………..34

4.1. Đặc điểm của bệnh nhân nghiên cứu…………………………………………………… 34

4.2. Công tác chăm sóc chi trên ở bệnh nhân liệt nửa người của điều dưỡng. ……… 37

KẾT LUẬN…………………………………………………………………………………………….38

KHUYẾN NGHỊ……………………………………………………………………………………..39

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

BỆNH ÁN MẪU

DANH SÁCH BỆNH NHÂN NGHIÊN CỨU