Tình hình, đặc điểm lâm sàng và kết qủa điều trị viêm da dầu người lớn bằng uống itraconazol kết hợp bôi corticoid

Viêm da dầu là bênh da mạn tính thường gặp với biểu hiên dát đỏ, vẩy da bóng mỡ xuất hiên ở vùng da có nhiều tuyến bã hoạt đông, bênh có thể gặp ở trẻ sơ sinh, tuổi dậy thì và hay gặp nhất ở đô tuổi từ 40-50, nam gặp nhiều hơn nữ.Trên thế” giới viêm da dầu chiếm 2-5% dân số, tập trung nhiều ở vùng nhiệt đới, cận nhiệt đới [24].

Tác nhân gây bệnh viêm da dầu còn đang tiếp tục được nghiên cứu. Nhiều nghiên cứu nói đến vai trò của nấm malassezia furfur. Ngoài nấm Malassezia, nhiều yếu tố khác cũng được đề cập đến trong bệnh viêm da dầu như hormon, chế” đô ăn có nhiều chất béo, rượu, bia, stress, sử dụng thuốc, mỹ phẩm có chứa cồn gây khô da, và yếu tố di truyền cũng được đề cập. Viêm da dầu nặng hơn và khó chữa hơn ở bệnh nhân Parkinson, tai biến mạch máu não, … hay người nhiễm HIV/AIDS [49], [56].

Bệnh diễn biến dai dẳng và có những đợt bùng phát, tuy không gây biến chứng nguy hiểm, song do vị trí thương tổn thường ở mặt, ở đầu ảnh hưởng tới thẩm mỹ và tâm lý của bệnh nhân, làm ảnh hưởng sâu sắc tới chất lượng cuôc sống và năng suất lao đông. Chẩn đoán bệnh viêm da dầu trên lâm sàng không khó nhưng việc điều trị còn gặp nhiều khó khăn.

Hiện nay người ta dùng nhiều phương pháp để điều trị viêm da dầu như: Sử dụng corticoid tại chỗ, kháng nấm tại chỗ hoặc toàn thân, selenium sulfide, zinc pyrithion, pimecrolimus, hắc ín, vitamin A acid, … tuy nhiên chưa có phương pháp nào điều trị triệt để bệnh. [8], [45], [49], [51], [52], [56], [58], [26].

Đã có nhiều công trình nghiên cứu về nhiều khía cạnh khác nhau của bệnh trên thế’ giới, về vai trò của nấm malassezia trong bệnh viêm da dầu và thuốc kháng nấm trong điều trị bệnh.[13], [36], [63], [65].

Tuy đã có một số nghiên cứu về đặc điểm lâm sàng và các yếu tố liên quan đến sự phát sinh, phát triển bênh viêm da dầu ở Việt Nam, những nghiên cứu, nhận xét về điều trị bằng ketoconazol, corticoid bôi tại chỗ nhưng chỉ cho kết quả tạm thời [7]. Gần đây đã có công trình nghiên cứu điều trị viêm da dầu bằng uống itraconazol của Avner Shemer MD và nhóm cộng sự ở Israel cho kết quả tốt [10].

Ở Việt Nam từ trước tới nay chưa có nghiên cứu nào về điều trị viêm da dầu bằng itraconazole, vì vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài:

” Tình hình, đặc điểm lâm sàng và kết qủa điều trị viêm da dầu người lớn bằng uống itraconazol kết hợp bôi corticoid ” nhằm đạt được mục tiêu sau:

1. Khảo sát tình hình, đặc điểm lâm sàng và một số yếu tố liên quan bệnh viêm da dầu tại Viện Da liễu Quốc gia.

2. Đánh giá hiệu quả điều trị bệnh viêm da dầu người lớn bằng uống itraconazol kết hợp bôi corticoid.

MỤC LỤC

Đặt vấn đề 1

Chương 1. Tổng quan tài liệu 3

1.1. Tuyến bã 3

1.2. Đại cương về viêm da dầu 4

1.3 .Căn nguyên và cơ chế’ bênh sinh 5

1.4. Đặc điểm lâm sàng của viêm da dầu 8

1.4.1. Các hình thái lâm sàng của viêm da dầu 8

1.4.2. Đặc điểm lâm sàng của viêm da dầu ở người lớn 9

1.5. Chẩn đoán 10

1.5.1. Chẩn đoán xác định 10

1.5.2. Chẩn đoán phân biệt 11

1.6. Các quan điểm về điều trị 11

1.6.1. Itraconazol 12

1.6.2. Eumovat 15

Chương 2. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu 17

2.1. Đối tượng và vật liệu nghiên cứu 17

2.1.1. Đối tượng nghiên cứu 17

2.1.2. Vật liệu nghiên cứu 18

2.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu 18

2.2.1. Địa điểm nghiên cứu 18

2.2.2. Thời gian nghiên cứu 18

2.3. Phương pháp nghiên cứu 18

2.3.1. Nghiên cứu tình hình, đặc điểm lâm sàng bệnh nhân viêm da dầu… 19

2.3.2. Đánh giá hiệu quả điều trị viêm da dầu bằng itraconazol kết hợp

dùng mỡ corticoid 20

2.4. Xử lý số liệu 22

2.5. Đạo đức trong nghiên cứu 23

2.6. Hạn chế trong nghiên cứu 23

Chương 3. Kết quả nghiên cứu 24

3.1 Tình hình bênh viêm da dầu ở người lớn 24

3.1.1 Tuổi 24

3.1.2 Giới tính 25

3.1.3 Phân bố nghề nghiệp 27

3.1.4 Malassezia với bệnh viêm da dầu 28

3.1.5. HIV với bệnh viêm da dầu 28

3.1.6. Demodex với bệnh viêm da dầu 29

3.1.7. Chức năng gan, thận và mỡ máu của bệnh nhân viêm da dầu 29

3.1.8 Phân bố theo địa dư 30

3.1.9 Phân bố theo mùa 31

3.1.10 Thói quen dùng mỹ phẩm với bệnh viêm da dầu 31

3.1.11. Thói quen gội đầu 32

3.1.12. Yếu tố thần kinh 33

3.1.13. Tình trạng kinh nguyệt với bệnh viêm da dầu 34

3.1.14. Các bệnh phối hợp 35

3.2. Đặc điểm lâm sàng của bệnh viêm da dầu 36

3.2.1 Tính chất da của bệnh nhân viêm da dầu 36

3.2.2. Tổn thương cơ bản và triệu chứng cơ năng 37

3.2.3. Mức độ tổn thương 38

3.2.4. Tính chất tổn thương 39

3.2.5. Ranh giới của tổn thương 39

3.2.6. Vị trí của tổn thương 40

3.3 Kết quả điều trị của bệnh viêm da dầu 41

3.3.1 Đặc điểm đối tượng của 2 nhóm 41

3.3.2 Kết quả điều trị của nhóm đối chứng 42

3.3.3 Kết quả điều trị của nhóm nghiên cứu 43

3.3.4 So sánh kết quả điều trị của 2 nhóm 45

Chương 4. Bàn luận 49

4.1 Tình hình, đặc điểm lâm sàng của bệnh viêm da dầu 49

4.1.1 Tình hình bệnh nhân viêm da dầu 49

4.1.2. Đặc điểm lâm sàng của bệnh viêm da dầu 55

4.2. Kết quả điều trị 57

4.2.1. Đặc điểm đối tượng của 2 nhóm 57

4.2.2. Kết quả điều trị 57

Kết luận 64

Kiến nghị 66 Tài liệu tham khảo Phụ lục