Tình hình, đặc điểm lâm sàng, yếu tố liên quan và ảnh hưởng của bệnh eczema bàn tay đến chất lượng cuộc sống
Luận văn Tình hình, đặc điểm lâm sàng, yếu tố liên quan và ảnh hưởng của bệnh eczema bàn tay đến chất lượng cuộc sống.Trong cơ thể con người, da bao gồm cả bàn tay là bộ phận phơi nhiễm nhiều nhất với các yếu tố từ bên ngoài (hóa chất, các dị nguyên và và thời tiết khí hậu), trong đó bàn tay là một trong các bộ phận nhạy cảm nhất. Eczema bàn tay (hand eczema) là một bệnh viêm da mạn tính ở bàn tay gây nên do kết hợp của cơ địa di truyền với các yếu tố tác động từ bên ngoài (các chất kích ứng, dị ứng, môi trường, khí hậu). Bệnh thường xảy ra hoặc trầm trọng hơn ở những người do công việc phải tiếp xúc nhiều đến hóa chất, chất tẩy rửa như dịch vụ làm sạch, phục vụ, tiếp xúc với xi măng, kim loại, xăng dầu mỡ, làm tóc, nhân viên y tế và công nhân cơ khí… nên còn được gọi là bệnh viêm da nghề nghiệp.
Eczema bàn tay là bệnh da khá phổ biến trên thế giới được mô tả vào đầu thế kỷ 19. Theo Elston, có 2% đến 10% dân số mắc bệnh eczema bàn tay [1]. Tại Vương quốc Anh và các nước Bắc Âu, eczema dao động từ 9,7% đến 23% trong đó có 20% đến 35% trường hợp liên quan đến tay. Một cuộc khảo sát ở châu Âu trên 4000 trường hợp cho thấy eczema bàn tay chiếm 30% các
trường hợp bệnh eczema [2,3]. Căn nguyên bệnh sinh của eczema bàn tay rất phức tạp, bao gồm cả yếu tố nội sinh và ngoại sinh, tác động qua lại lẫn nhau. Người ta thấy rằng hiếm khi eczema bàn tay gây nên bởi một yếu tố nguy cơ đơn độc [4]. Bệnh được biểu hiện bằng các triệu chứng mạn tính, kéo dài trong nhiều năm, liên tục hoặc ngắt quãng, gây lãng phí đáng kể chi phí tài chính của xã hội cũng như của bản thân bệnh nhân. Bệnh còn gây ảnh hưởng đến chất lượng sống người bệnh (mất nhiều thời gian cho việc khám và điều trị bệnh, làm gián đoạn giấc ngủ, ảnh hưởng đến công việc và học tập…) [5]. Xác định các yếu tố bệnh nguyên có ý nghĩa quan trọng trong việc giảm sự tác động có hại của các yếu tố này, góp phần trong chẩn đoán, điều trị bệnh, quản lý và kiểm soát tốt các đợt bùng phát của eczema bàn tay. Hiện nay, trên thế giới đã có nhiều công trình nghiên cứu về eczema bàn tay, về bệnh căn phức tạp, giải thích được các yếu tố nguy cơ quan trọng của bệnh, làm sáng tỏ nguyên nhân gây bệnh và góp phần vào dự phòng eczema bàn tay.
Ở Việt Nam, eczema bàn tay là bệnh rất phổ biến, chiếm tỉ lệ khá cao trên các bệnh nhân đến khám tại các cơ sở Da liễu, tuy nhiên chưa có nghiên cứu nào đề cập đến, vì thế cho đến nay tỉ lệ mắc bệnh, căn nguyên gây bệnh còn chưa được sáng tỏ. Xuất phát từ những vấn đề trên, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài “Tình hình, đặc điểm lâm sàng, yếu tố liên quan và ảnh hưởng của bệnh eczema bàn tay đến chất lượng cuộc sống” với mục tiêu sau:
1. Khảo sát tình hình, đặc điểm lâm sàng và các yếu tố liên quan của bệnh eczema bàn tay tại BVDLTƯ năm 2013
2. Đánh giá ảnh hưởng của bệnh eczema bàn tay đến chất lượng cuộc sống người bệnh.
MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ 1
Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU 3
1.1. Khái niệm 3
1.2. Lịch sử bệnh eczema bàn tay 3
1.3. Cấu trúc giải phẫu của lớp thượng bì ở da lòng bàn tay 4
1.4. Chẩn đoán 4
1.4.1. Biểu hiện lâm sàng 6
1.4.2. Chẩn đoán phân biệt 6
1.5. Phân loại eczema bàn tay theo căn nguyên 7
1.5.1. Eczema bàn tay do viêm da cơ địa 7
1.5.2. Eczema bàn tay do viêm da tiếp xúc 9
1.5.3. Một số hình thái eczema bàn tay không rõ căn nguyên 15
1.6. Các yếu tố liên quan đến bệnh eczema bàn tay 16
1.6.1. Yếu tố cơ địa 16
1.6.2. Các yếu tố gây viêm da tiếp xúc 18
1.6.3. Một số yếu tố liên quan khác 23
1.7. Đánh giá ảnh hưởng của bệnh eczema bàn tay đến chất lượng cuộc
sống người bệnh 27
1.8. Phòng bệnh 28
Chương 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 29
2.1. Đối tượng nghiên cứu 29
2.1.1. Tiêu chuẩn chẩn đoán 29
2.1.2. Tiêu chuẩn chọn bệnh nhân 29
2.1.3. Tiêu chuẩn loại trừ 30
2.2. Phương pháp nghiên cứu 30
2.2.1. Thiết kế nghiên cứu 30
2.2.2. Cỡ mẫu và cách chọn mẫu 30
2.3. Phương pháp thu thập thông tin 30
2.3.1. Nghiên cứu về đặc điểm lâm sàng 30
2.3.2. Nghiên cứu về các yếu tố liên quan 31
2.3.3. Đánh giá mức độ nặng của bệnh eczema bàn tay dựa vào chỉ số
HECSI 32
2.3.4. Đánh giá ảnh hưởng của bệnh eczema bàn tay đến chất lượng
cuộc sống người bệnh dựa vào chỉ số DLQI 33
2.4. Thời gian và địa điểm nghiên cứu 37
2.5. Phương pháp xử lý số liệu 37
2.6. Cách khống chế sai số trong nghiên cứu 37
2.7. Hạn chế của đề tài 38
Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 39
3.1. Tình hình, đặc điểm lâm sàng, yếu tố liên quan 39
3.1.1. Một số đặc điểm của đối tượng nghiên cứu 39
3.1.2. Đặc điểm lâm sàng 42
3.2. Ảnh hưởng của bệnh eczema bàn tay đến chất lượng cuộc sống 52
Chương 4: BÀN LUẬN 55
4.1. Tình hình, đặc điểm lâm sàng, yếu tố liên quan 55
4.1.1. Một số đặc điểm của đối tượng nghiên cứu 55
4.1.2. Đặc điểm lâm sàng 56
4.1.3. Các yếu tố liên quan 62
4.2. Đánh giá ảnh hưởng của bệnh eczema bàn tay đến chất lượng cuộc
sống người bệnh 68
KẾT LUẬN 72
KIẾN NGHỊ 74
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC