TÌNH TRẠNG DINH DƯỠNG VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN CỦA TRẺ EM DÂN TỘC H’MÔNG DƯỚI 5 TUỔI TẠI MỘT SỐ XÃ HUYỆN MÙ CANG CHẢI, YÊN BÁI NĂM 2021-2022

TÌNH TRẠNG DINH DƯỠNG VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN CỦA TRẺ EM DÂN TỘC H’MÔNG DƯỚI 5 TUỔI TẠI MỘT SỐ XÃ HUYỆN MÙ CANG CHẢI, YÊN BÁI NĂM 2021-2022
Hà Thanh Minh1, Trần Thơ Nhị1, Huỳnh Nam Phương2
1 Trường Đại học Y Hà Nội
2 Viện dinh dưỡng
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Mục tiêu của nghiên cứu là xác định tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi của trẻ em dân tộc H’Mông dưới 5 tuổi tại hai xã Dế Xu Phình và La Pán Tẩn thuộc huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái giai đoạn 2021-2022 và một số yếu tố liên quan đến suy dinh dưỡng. Nghiên cứu sử dụng thiết kế mô tả cắt ngang kết hợp phương pháp định tính và định lượng trên 437 trẻ em sinh sống tại hai xã. Kết quả cho thấy có 59% trẻ có suy dinh dưỡng thấp còi. Tỷ lệ suy dinh dưỡng ở thể nhẹ cân và thấp còi có xu hướng tăng lên theo độ tuổi, thấp nhất ở nhóm 0 – 12 tháng tuổi (34,3%). Nhóm 25-36 tháng tuổi có tỷ lệ trẻ thấp còi cao nhất (75,4%). Các yếu tố liên quan đến nguy cơ suy dinh dưỡng thấp còi là: Trình độ học vấn của mẹ, thiếu đa dạng thực phẩm do vấn đề kinh tế và thực hành bú mẹ tới 24 tháng tuổi. Để cải thiện dinh dưỡng cần tiếp tục cải thiện chất lượng của các cơ sở y tế tuyến xã, hỗ trợ kiến thức về sinh kế và sản xuất cho các hộ gia đình; hợp tác, hỗ trợ thực hiện các chương trình phát triển kinh tế xã hội và y tế được thực hiện tại địa phương.

Tình trạng dinh dưỡng của một cá thể là sự kết hợp tác động liên tục qua lại và có tính chất phức tạp của các yếu tố: dinh dưỡng, văn hóa, kinh tế, môi trường và y tế. Suy dinh dưỡng làm giảm khả năng phát triển cả về trí tuệ và thể chất của trẻ em, vì vậy sẽ có ảnh hưởng dài hạn đến sự phát triển kinh tế xã hội của quốc gia1. Nhờ triển khai chương trình quốc gia phòng chống suy dinh dưỡng mà tình trạng suy dinh dưỡng chung ở trẻem dưới 5 tuổi giảm đáng kể. Cụ thể, tỷ lệ suy dinh dưỡng thể nhẹ cân ở trẻ dưới 5 tuổi giảm từ 33,8% năm 2000 xuống còn 11,5%  năm  20202.  Tuy  nhiên,  tỷ  lệ  suy  dinh dưỡng ở nước ta hiện nay, đặc biệt là suy dinh dưỡng thể thấp còi vẫn ở mức khá cao và mức độ giảm không nhiều như suy dinh dưỡng thể nhẹ cân. Cụ thể, tỷ lệ suy dinh dưỡng thể thấp còi năm 2000 là 36,5% giảm xuống còn 19,6% năm 20202. Trong đó sự chênh lệch nhiều giữa các địa phương và dân tộc là rất đáng kể. Huyện  Mù  Cang  Chải  là  một  huyện  nghèo vùng  cao  của  tỉnh  Yên  Bái,  huyện  nằm  trong nhóm 61 huyện nghèo nhất cả nước3. Người dân chủ yếu là người H’Mông chiếm gần 91%4. Với phần lớn các hộ dân sinh sống trên các đồi, núi cách xa trung tâm huyện, trình độ dân trí hạn chế.  Hiện  nay,  mặc  dù  tình  trạng  kinh  tế  tại huyện Mù Cang Chải đã có sự cải thiện, trình độ dân trí được nâng cao, tuy nhiên hiện vẫn còn thiếu các chương trình dinh dưỡng tập trung vào đối tượng dân tộc thiểu số và các nghiên cứu về tình trạng dinh dưỡng cho trẻ dưới 5 tuổi

Chi tiết bài viết
Từ khóa
Dinh dưỡng, H’Mông, dân tộc, trẻ dưới 5 tuổi, yếu tố liên quan

Tài liệu tham khảo
1. Viện Dinh Dưỡng. Suy dinh dưỡng-Protein năng lượng. Published 2014. Accessed March 31, 2021. http://viendinhduong.vn/vi/pho-bien-kien-thuc-chuyen-mon/suy-dinh-duong-protein-nang-luong.html 
2. Viện Dinh Dưỡng. Tổng điều tra dinh dưỡng toàn quốc 2019-2020. Báo cáo tại Hội nghi công bố kết quả Tổng điều tra dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng tháng 3/2021. 
3. Thủ tướng Chính phủ. Danh sách các huyện nghèo, xã đặc biệt khó khắn vùng bãi ngang ven biển và hải đảo, giai đoạn 2021 – 2025 . https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Van-hoa-Xa-hoi/Quyet-dinh-353-QD-TTg-2022-phe-duyet-Danh-sach-huyen-ngheo-vung-bai-ngang-ven-bien-506772.aspx 
4. UBND huyện Mù Cang Chải tỉnh Yên Bái. Accessed March 31, 2021. https://mucangchai. yenbai.gov.vn/gioi-thieu/gioi-thieu-chung 
5. Nguyễn Thị Thu Hằng, Nguyễn Quang Dũng. Tình trạng dinh dưỡng và một số yếu tố liên quan đến suy dinh dưỡng thấp còi của trẻ em dưới 5 tuổi tại hai xã thuộc huyện Trạm Tấu tỉnh Yên Bái. Tạp chí Y học thực hành. 2020;3. 
6. Nguyễn Thị Nhung. Tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ em dưới 5 tuổi và một số yếu tố liên quan tại 4 xã đặc biệt khó khăn của tỉnh Sơn La năm 2015. Tạp chí Khoa học Nghiên cứu Sức khỏe và Phát triển. 2018;2:50-57. 
7. Huỳnh Nam Phương, Nguyễn Anh Tú. Yếu tố liên quan đến suy dinh dưỡng ở trẻ dưới 24 tháng tuổi tại một số xã thuộc 3 tỉnh Lào Cai, Lai Châu và Hà Giang năm 2016. Tạp chí Y học dự phòng. 2016;28:61-69.