Tình trạng nội mô giác mạc trên mắt bị rách màng descemet sau đẻ có can thiệp Forceps

Tình trạng nội mô giác mạc trên mắt bị rách màng descemet sau đẻ có can thiệp Forceps
Dương Mai Nga, Phạm Ngọc Đông
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Nam, 21 tuổi, đến khám để phẫu thuật cận thị hai mắt. Bệnh nhân có tiền sử can thiệp forceps khi sinh. Khám lâm sàng thấy có vết sẹo cung mày góc ngoài bên phải, giác mạc mắt phải trong, có vết rách màng Descemet chạy theo hướng chéo từ vùng rìa 6 giờ đến gần rìa 2 giờ kèm theo bong màng Descemet tại mép rách phía thái dương. Vùng bong màng Descemet chiếm 14,5% diện tích giác mạc. Mật độ tế bào nội mô trung bình bên mắt bị tổn thương là 1365 tế bào/mm2, bằng một nửa so với mắt lành. Tại vùng bong màng Descemet có sự di cư và giãn rộng của tế bào nội mô với hệ số biến thiên tế bào cao (CV 73%), tỉ lệ tế bào 6 cạnh thấp (44%). Bệnh nhân được chẩn đoán rách màng Descemet mắt phải do tiền sử lúc sinh có can thiệp forceps. Mặc dù diện tích rách và bong màng Descemet chiếm 14,5% diện tích giác mạc, giác mạc vẫn trong suốt nhờ sự giãn ra và bù trừ chức năng của các tế bào nội mô lân cận. Bệnh nhân cần được theo dõi định kì để đánh giá thay đổi tế bào nội mô và ghép nội mô giác mạc khi có tăng độ dày giác mạc do tế bào nội mô mất bù.

Nội mô giác mạc chỉ có một lớp tế bào hình lục giác, che phủ mặt sau của màng Descemet. Tế bào nội mô có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc điều hòa thẩm thấu nước vào giác mạc, giữ cho giác mạc có lượng nước nhất định và đảm bảo tính trong suốt của giác mạc. Số lượng tế bào nội mô lớn nhất tại thời điểm mới sinh là 4000 tế bào/mm2. Từ khi sinh cho đến  14  tuổi,  mỗi  năm  số  lượng  tế  bào  nội mô giảm khoảng 3%/ năm và sau tuổi 14, số lượng tế bào nội mô giảm khoảng 0,6%/năm. Số lượng tế bào nội mô bình thường ở người lớn  trưởng  thành  là  3500  tế  bào/mm2  và  ở người già giảm xuống còn 2000 tế bào/mm2. Tế bào nội mô không có khả năng phân chia. Khi bị mất đi, các tế bào bên cạnh giãn rộng hơn để bù đắp và hình lục giác cạnh đều bị thay đổi. Khi số lượng tế bào nội mô chỉ còn dưới 300 – 500 tế bào/mm2 các tế bào nội mô còn lại mất khả năng bù trừ, giác mạc bị ngấm nước, phù nề và mờ đục.