TỔNG QUAN VỀ BIẾN CHỨNG MẮT TRONG PHẪU THUẬT NỘI SOI MŨI XOANG

TỔNG QUAN VỀ BIẾN CHỨNG MẮT TRONG PHẪU THUẬT NỘI SOI MŨI XOANG
Nguyễn Tuấn Quang1,, Phạm Thị Bích Đào1, Trần Văn Tâm2, Phạm Anh Dũng
Phẫu thuật nội soi mũi xoang là một phương pháp điều trị bệnh lý viêm mũi xoang, chấn thương hoặc khối u. Phẫu thuật nội soi mũi xoang thực hiện từ năm 1978.1 Với tỷ lệ biến chứng mắt ước tính chung là 0,24%.2 Một số biến chứng mắt có thể nghiêm trọng, dẫn đến mù vĩnh viễn.3 Các biến chứng mắt của phẫu thuật nội soi mũi xoang có thể được phân loại thành năm vị trí giải phẫu: nhãn cầu, ổ mắt, thần kinh thị giác, cơ ngoại nhãn và hệ thống dẫn lưu tuyến lệ.4 Biến chứng mắt có nhiều loại mức độ khác nhau, từ nhẹ đến nặng hoặc rất nặng, có loại hiếm gặp và cũng có các cách xử trí khác nhau cho từng loại, sau xử trí có thể hồi phục toàn toàn, hồi phục 1 phần, hoặc không hồi phục. Nghiên cứu tổng quan về biến chứng mắt trong phẫu thuật nội soi mũi xoang được xem xét ở các bài báo khoa học, tài liệu nghiên cứu về biến chứng mắt trong phẫu thuật nội soi mũi xoang, thời gian nghiên cứu từ tháng 8/2021  đến hết tháng 8/2022. Kết quả:  có 19 bài báo đạt tiêu chuẩn nghiên cứu. Tỉ lệ biến chứng mắt dao động từ 0,09% – 6,23%. Hình thái biến chứng mắt gặp là: Xuất huyết/tụ máu ổ mắt, Chấn thương cơ vận nhãn/nhìn đôi, thoát mỡ ổ mắt, giảm, mất thị lực, chấn thương ống lệ tỵ. Trong đó: Chấn thương cơ vận nhãn/nhìn đôi là biến chứng thường gặp nhất.

Vào đầu thập kỉ 80 nhờ những tiến bộ tronghiểu  biết  về  sinh  bệnh  học  của  niêm  mạc  mũi xoang  và  cơ  chế  sinh  bệnh  viêm  xoang,  phẫu thuật nội soi mũi xoang đã ra đời, phẫu thuật này  chú  trọng  việc  bảo  tồn  và  phục  hồi  chức năng sinh lý của niêm mạc mũi xoang nhằm đưa các  xoang  trở  lại  trạng  thái  dẫn lưu  bình thường.5Phẫu thuật nội soi mũi xoang được chỉ định trong các bệnh lý về viêm xoang điều trị nội khoa thất bạihoặc một số bệnh lý khối u hoặc chấn thương. Tỉ lệ tai biến thay đổi từ 2 –17%.6Tỷ lệ biến chứng mắt trong phẫu thuật nội soi mũi  xoang  là  <1%.  Các  biến  chứng  nặng  gặp 0,01-2,25% và một số có thể nghiêm trọng, dẫn đến mù vĩnh viễn.3Các biến chứng mắt của phẫu thuật nội soi mũi xoang có thể được phân loại thành năm theo vị trí giải phẫu: nhãn cầu, ổ mắt, thần  kinh  thị  giác,  cơ  ngoại  nhãn  và  hệ  thống dẫn lưu tuyến lệ.4với nhiều mức độ khác nhau, từ nhẹ  đến nặng hoặc rất nặng, có thể hồi phục toàn  toàn,  hồi  phục  1  phần,  hoặc  không  hồi phục. Việc phòng, phát hiện và xử trí đúng và kịp thời góp phần rất lớn chothành công của phẫu thuật, vì vậy, để có cách nhìn đa chiều hơn về biến  chứng  mắt  trong  phẫu  thuật  nội  soi  mũi xoang  chúng  tôi  tiến  hành  nghiên  cứu  đề  tài: “Nghiên cứu tổng quan về biến chứng mắt trong phẫu thuật nội soi mũi xoang”với 2 mục tiêu: Mô tả  các  yếu  tố  nguy  cơ  biến  chứng  mắt  trong phẫu thuật nội soi mũi xoang và Phân tích các hình thái biến chứng mắt và cách xử trí.