Tử VONG DO UNG THƯ TẠI MỘT SỐ XÃ/PHƯỜNG Ở HÀ NỘI, 2005 – 2008

Nghiên cứu mô tả số lượng và tỷ lệ tử vong do ung thư theo ICD -10 và giới trong cộng đồng thành phố Hà Nội, 2005 – 2008. Kết quả tại 23 xã/phường đạt tiêu chuẩn nghiên cứu, có 609 nam và 265 nữ tử vong do ung thư. Tỷ lệ từ vong do tát cả các loại ung thư chuẩn hóa theo tuổi (ASR) ở nam: 184,8/100.000 và nữ: 62,3/100.000. Ung thư bị tử vong cao nhất là ung thư gan (ASR 56,9/100.000 ở nam và 12,7/100.000 ở nữ; thứ nhì là ung thư phổi (ASR 55,8/100.000 ở nam và 14,2/100.000 ở nữ; thứ ba là ung thư dạ dày (ASR 26,6/100.000 ở nam và 7,3/100.000 ở nữ. Ba loại ung thư này gây tử vong cho 75,2% nam và 54,4% nữ. Kết luận: Ung thư là nguyên nhân tử vong quan trọng cho cả 2 giới và nam bị ung thư cao gấp 3 lần nữ.

Mô hình bệnh tật ở nước ta hiện nay là một mô hình kép bao gồm bệnh truyền nhiễm và các bệnh không truyền nhiễm là nguyên nhân gây tử vong trên 50% người Việt Nam hiện nay như ung thư, tim mạch, tâm thần, tiểu đường [1], Các bệnh không nhiễm trùng có khả năng phòng bệnh rất cao bởi vì các bệnh này do các yếu tố nguy cơ thuộc môi trường gây ra. Ung thư được xác định là 80% do các nguyên nhân và nguy cơ thuộc môi trường: hút thuốc lá – thuốc lào – nhai trầu thuốc gây ung thư cho 30%, thói quen dinh dưỡng không an toàn khi ăn các món ăn chế biến bị mốc, bị cháy khi nấu, cho quá nhiều muối và các gia vị tạo màu – mùi – vị gây ung thư cho 35%, ô nhiễm không khí nơi lao động, nơi công cộng và nhà ở gây ung thư cho 10 – 15%, nhiễm trùng mạn tính bởi vi khuẩn, virus, ký sinh trùng gây ung thư cho 20 – 25% [2], Việc phòng không mắc ung thư cho một cộng đồng cụ thể bằng nghiên cứu phát hiện  nguyên nhân và nguy cơ ung thư tại chỗ và kiểm soát thành công các yếu tố này là hoàn toàn khả thi và sự thành công này đã quan sát được ở nước Mỹ: Từ năm 1930 đến 1980, sau 50 năm, ung thư dạ dày ở nước Mỹ giảm 80% [3].

Các nguyên nhân và nguy cơ gây ung thư liên quan chặt chẽ với sự đô thị hóa và với sự phát triển kinh tế bởi vì sự thay đổi môi trường này liên quan với các nguyên nhân và nguy cơ gây ung thư như hút thuốc lá-thuốc lào, thói quen dinh dưỡng không an toàn, ô nhiễm không khí nơi lao động, nơi công cộng và nhà ở, nhiễm trùng mạn tính bởi vi khuẩn, virus, ký sinh trùng [2, 4, 7]. Hà Nội là thủ đô của nước ta, khi chưa sát nhập với tỉnh Hà Tây, có 14 quận huyện, 232 trạm y tế xã/phường, là thành phố, đô thị cao và kinh tế phát triển mạnh nhất nước ta, do vậy, có câu hỏi khoa học được đặt ra là “Ung thư ở Hà Nội đang lưu hành như thế nào?”. Việc tìm hiểu tình hình tử vong do bệnh ung thư ở thành phố Hà Nội nói riêng và nước ta nói chung sẽ đóng góp tích cực cho việc cụ thể hóa kế hoạch, đưa ra định hướng ưu tiên cho các hoạt động phòng chống ung thư trong hoàn cảnh thực tế của Việt Nam. Có rất ít các công trình nghiên cứu tử vong do ung thư ở thành phố Hà Nội được hoàn thành. Mục tiêu: Mô tả số lượng tử vong, tỷ lệ thô và chuẩn hóa theo tuổi đối với ung thư theo ICD-10 và giới trong cộng đồng thành phố Hà Nội trong các năm 2005 – 2008.