TUỔI ẢNH HƯỞNG LÊN SỰ TỒN DƯ GIÃN CƠ CỦA VECURONIUM

Sự  tồn  dư  của  giãn  cơ  sau  mổ  gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng đối với bệnh nhân như rối loạn cơ hầu, giảm phản xạ bảo vệ đường thở, trào ngược dịch dạ dày vào phổi và gây ra hội chứng Mendenson. Sự tồn dư của thuốc giãn cơ sau mổ làm giảm phản xạ với sự giảm oxy máu, có thể gây ra tình trạng suy hô hấp nghiêm trọng cho bệnh nhân… Tỉ lệ bệnh nhân còn tồn dư thuốc giãn cơ vecuronium sau mổ chiếm khoảng 1/3. Đây là thuốc giãn cơ không khử cực được sử dụng phổ biến trong thực hành gây mê từ những thập niên 70; 80 của thế kỷ XX do tính an toàn cao, thời gian tác dụng trung bình. Nhiều nghiên cứu trên thế giới đã chứng minh ảnh hưởng  của  tuổi  lên  hiệu  lực  giãn  cơ  của vecuronium [3, 8]. Tuy nhiên ở Việt Nam chưa có nghiên cứu nào đề cập tới vấn đề này. Để góp phần vào tìm hiểu ảnh hưởng đến hiệu lực giãn cơ của vecuronium nhằm giúp cho các nhà gây mê hạn chế được nguy cơ tồn dư của thuốc giãn cơ sau phẫu thuật, chúng tôi tiến hành nghiên cứu này với mục tiêu: Đánh giá ảnh hưởng của tuổi lên sự tồn dư giãn cơ sau mổ của vecuronium.

II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP

1. Thiết kế

Nghiên cứu can thiệp lâm sàng có đối chứng trên 199 bệnh nhân được gây mê tại khoa B5 bệnh viện 108, thời gian tiến hành nghiên cứu từ 4/2009 đến 12/2010.

2. Tiêu  chuẩn  lựa  chọn  bệnh  nhân: Từ 18 tuổi trở lên, có chỉ định  gây  mê nội khí quản.

3. Tiêu chuẩn loại trừ

Có tiền sử dị ứng với norcuron; Bị tổn thương các thần kinh chi phối vận động các cơ vùng cánh tay, bàn tay, cẳng tay có lắp đặt máy TOF-WATCH;  Có bệnh lý về tiếp hợp thần kinh cơ.

4. Phương pháp

 

Tiến  hành  nghiên  cứu:  199  bệnh nhân được gây mê cùng một  phác  đồ: khởi mê bằng   fentanyl  2-3μg/kg; propofol 2-3mg/ kg;  norcuron   liều  0,1mg/kg.  Duy  trì  bằng isofluran,  nhắc lại norcuron khi TOF về 3 – 4 twitch. Đánh giá đáp ứng thần kinh cơ được đo ở cơ khép ngón tay cái bằng máy TOF-Watch (Organon Ireland Ltd, SN: 23-2006005). Duy trì mê đạt trạng thái mê cân bằng, được đánh giá theo bảng điểm của Evans dựa vào các thông số huyết áp động mạch trung bình, nhịp tim, sự tiết mồ hôi và tiết nước mắt (PRST – blood pressure, heart rate, sweating, tears). Độ mê sâu tương ứng với PRST < 3 điểm. Sau mổ, bệnh nhân được theo dõi liên tục sự phục hồi tự nhiên từ giãn cơ thông qua kích thích chuỗi 4 (TOF) 5 phút 1 lần.

Nghiên cứu được thực hiện nhằm đánh giá ảnh hưởng của tuổi lên sự tồn dư giãn cơ sau mổ của vecuronium.  Kết quả nghiên cứu cho thấy mối tương quan nghịch giữa TOF sau mổ 1 giờ với tuổi (r = 0,35, p < 0,001); nguy cơ tồn dư giãn cơ sau mổ cao gấp 5,73 lần ở lứa tuổi ≥ 50 (OR = 5,73 (p < 0,001). Qua đó chúng ta có kết luận sự tồn dư của giãn cơ sau mổ 1 giờ tăng lên cùng tuổi bệnh nhân.  Mốc tuổi ≥ 50 là yếu tố nguy cơ của sự tồn dư giãn cơ sau mổ.