TƯƠNG QUAN CÁC GIÁ TRỊ XÉT NGHIỆM THEO DÕI HEPARIN KHÔNG PHÂN ĐOẠN Ở BỆNH NHÂN ĐƯỢC OXY HÓA QUA MÀNG NGOÀI CƠ THỂ

TƯƠNG QUAN CÁC GIÁ TRỊ XÉT NGHIỆM THEO DÕI HEPARIN KHÔNG PHÂN ĐOẠN Ở BỆNH NHÂN ĐƯỢC OXY HÓA QUA MÀNG NGOÀI CƠ THỂ
Phạm Thị Ngọc Thảo1, Nguyễn Phi Tùng1, Phan Thị Xuân2, Trương Thị Việt Hà2, Lê Nguyên Hải Yến2,
Nguyễn Mạnh Tuấn2, Trương Ngọc Hải1, Dư Quốc Minh Quân1, Lê Phương Thảo1, Hồ Thị Thi2,
Nguyễn Xuân Bách1
TÓM TẮT
Đặt vấn đề: Trong quá trình oxy hóa qua màng ngoài cơ thể (Extracorporeal membrane oxygenationECMO) bệnh nhân thường được sử dụng thuốc kháng đông, phổ biến nhất là heparin không phân đoạn (unfractionated heparin- UFH) và được theo dõi bằng các xét nghiệm ACT, APTT và anti-Xa. Tuy nhiên, hiện tại chưa có đồng thuận hoàn toàn trong chiến lược sử dụng và theo dõi thuốc kháng đông.
Mục tiêu nghiên cứu: Xác định sự tương quan giữa các xét nghiệm ACT, APTT và anti- Xa với nhau và với liều UFH.
Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Mô tả hồi cứu. Tiêu chuẩn chọn là bệnh nhân người lớn thực hiện ECMO trong giai đoạn từ tháng 01/2019 tới tháng 01/2020 ở một bệnh viện tuyến ba, được ghi nhận đủ các xét nghiệm ACT, APTT, anti-Xa, anti-thrombin và liều heparin UF cùng một thời điểm.
Kết quả: Trong 37 bệnh nhân được đưa vào nghiên cứu, thu được 129 bộ xét nghiệm cùng thời điểm gồm ACT, APTT, anti-Xa, anti-thrombin, liều heparin UF cùng thời điểm, trong đó có 102 bộ xét nghiệm giảm antithrombin. Hệ số tương quan của APTT và ACT so với anti-Xa lần lượt là 0,72 và 0,33, p <0,001. Ở những bệnh nhân không giảm anti-thombin, hệ số tương quan giữa APTT và anti-Xa là 0,80, p <0,001. ACT không tương quan với liều heparin UF. Anti-Xa và APTT chỉ tương quan thuận trung bình với liều UFH ở nhóm không giảm anti-thrombin, với hệ số tương quan lần lượt là 0,62 và 0,57, p <0,05.
Kết luận: Giá trị APTT tương quan thuận mạnh với giá trị anti-Xa cùng thời điểm, tương quan thuận rất mạnh ở những bệnh nhân không giảm anti-thrombin. Giá trị ACT tương quan yếu với giá trị anti-Xa cùng thời điểm và không tương quan với liều heparin. Các giá trị APTT và anti-Xa chỉ tương quan thuận trung bình với liều heparin UF ở nhóm không giảm anti-thrombin.

Hiện nay oxy hóa qua màng ngoài cơ thể (ECMO) được chấp nhận là phương pháp điều trị cho những tình trạng suy tuần hoàn hoặc hô hấp nguy kịch đe dọa tử vong(1). Giống như với bất kỳ hệ thống nhân tạo nào khác, bệnh nhân ECMO có nguy cơ cao hình thành huyết khối do máu tiếp xúc với các bề mặt không sinh học của hệ thống ECMO, vì vậy chúng ta luôn cần phải sử dụng thuốc kháng đông, phổ biến nhất là heparin không phân đoạn (UFH).