TỶ LỆ MẮC NHIỄM KHUẨN HÔ HẤP CẤP TÍNH VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN Ở TRẺ DƯỚI 5 TUỔI TẠI HUYỆN BA VÌ, HÀ NỘI NĂM 2010

Nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính (ARI) là bệnh lý thường gặp ở trẻ em và là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong đối với trẻ dưới 5 tuổi [5]. Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), năm 2002 có khoảng 3,9 triệu trẻ em dưới 5 tuổi bị tử vong do ARI, mỗi trẻ mắc ít nhất là 5 – 8 đợt ARI trong một năm, ARI chiếm đến 30 – 40% số trẻ em phải nhập viện [6].

Tại Việt Nam, tỷ lệ tử vong do ARI ở trẻ em chiếm khoảng 35% số trẻ tử vong nói chung [3, 4]. Hàng năm, các bệnh viện phải tiếp nhận hàng triệu trẻ em đến khám và chữa bệnh vì ARI. Theo thống kê năm 2005, mỗi ngày có gần 200 bệnh nhi ARI điều trị nội trú tại Bệnh viện Nhi Đồng I và II, thành phố Hồ Chí Minh; trong đó trẻ dưới 12 tháng tuổi chiếm đến 60%. Theo nghiên cứu của chương trình ARI quốc gia, trung bình một trẻ mắc ARI 4 – 6 lần trong 1 năm [4].

Bị mắc ARI không chỉ ảnh hưởng tới sức khỏe và sự phát triển tinh thần của trẻ mà còn ảnh hưởng tới kinh tế hộ gia đình có trẻ mắc bệnh, vì bố mẹ trẻ phải nghỉ việc để chăm sóc con cái và phải trả một khoản chi phí tương đối cho việc khám chữa bệnh của trẻ. Do tầm quan trọng của ARI, đầu năm 1983 WHO đã phát động chương trình phòng chống ARI cho trẻ em trên toàn thế giới [5] và hiện nay công tác này được lồng ghép triển khai trong chương trình IMCI [6].

Ở Việt Nam, chương trình phòng  chống ARI  được  thành  lập  và  hoạt  động  từ  năm 1984. Việt Nam là một trong những nước đầu tiên triển khai chương trình này  tại  khu vực Châu Á Thái Bình Dương, với mục tiêu chính là làm giảm tỷ lệ tử vong của trẻ do viêm phổi, tiếp theo là giảm tỷ lệ mắc ARI ở trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi [4].

Đã  có  nhiều  đề  tài  nghiên  cứu  về  ARI được tiến hành tại Việt Nam. Phần lớn các đề tài này thu thập số liệu tại các bệnh viện. Tuy nhiên, thực tế cho thấy có một tỷ lệ không nhỏ trẻ mắc  nhiễm khuẩn hô  hấp  cấp  tại  cộng đồng mà không đến khám chữa bệnh tại các cở sở y tế công lập. Do vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu này với mục tiêu:

1. Xác định tỷ lệ mắc ARI ở trẻ dưới 5 tuổi tại huyện Ba Vì – Hà Nội, năm 2010.

2. Mô tả một số yếu tố liên quan đến tỷ lệ mắc ARI của trẻ dưới 5 tuổi tại huyện Ba Vì – Hà Nội, năm 2010.

II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP

1. Địa  điểm  nghiên  cứu:  nghiên   cứu được thực hiện tại huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội, trong khuôn khổ của Cơ  sở  Thực địa Dịch tễ học Ba Vì (FilaBavi).

2. Đối tượng: tất cả trẻ dưới 5 tuổi tại cơ sở thực địa Fila Bavi.

3. Thiết kế nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang.

Áp  dụng  công  thức  tính  cỡ  mẫu  trong nghiên cứu mô tả cắt ngang: Z2 tôi thu thập thông tin của tất cả trẻ em dưới 5 tuổi tại cơ sở thực địa FilaBavi.

4. Thời gian thu thập số liệu tại  thực địa: từ 01/04/2010 – 30/6/2010.

Trong nghiên cứu này, tất cả các hộ gia đình có trẻ em dưới 5 tuổi được phỏng vấn về tình trạng sức khỏe của trẻ trong vòng 4 tuần trước ngày phỏng vấn.

Việc thu thập thông tin được thực hiện bởi 42 điều tra viên tại FilaBavi.