TỶ LỆ MANG HBsAg VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ NGUY CƠ MANG HBsAg CỦA CÁC THÀNH VIÊN TRONG HỘ GIA ĐÌNH: NGHIÊN CỨU CỘNG ĐỒNG TẠI MỘT XÃ MIỀN TRUNG (XÃ QUỲNH ĐÔI, HUYỆN QUỲNH LƯU, TỈNH NGHỆ AN)
Nhiễm virus viêm gan B (HBV) là vấn đề lớn của y tếcông cộng, vì HBV là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây xơ gan và ung thư gan.
Mục tiêu. (1) Xác định tỷ lệ mang HBsAg ở các thành viên củ a các hộ gia đình tại một cộng đồng nông thôn đồng bằng miền Trung, (2) tìm hiểu một số yếu tố liên quan đến tình trạng mang HBsAg của quần thể này.
Đối tượng, phương pháp. Nghiên cứu cắt ngang tại cộng đồng trên 1047 đối tượng là thành viên của 305 hộ gia đình được chọn ngẫu nhiên từ 1220 hộ với 5200 thành viên ở xã Quỳnh Đôi (Quỳnh Lưu, Nghệ An). Xác định HBsAg bằng kỹ thuật ELISA. Đánh giá mối liên quan về tình trạng mang HBsAg giữa các thành viên trong gia đình bằng test λ2, đánh giá nguy cơ mang HBsAg bằng phân tích đơn vàđa biến logistic regression.
Kết quả. Có 8,9% (93/1047) số đối tượng mang HBsAg. Số người HBsAg(+) tập trung trong 63 hộ gia đình gồm 275 thành viên. Nam giới có tỷ lệ HBsAg(+)là 12,2% (56/460), cao hơn rõ rệt so với tỷ lệ 6,3% (37/587) ở nữ giới (p<0,001); nguy cơ mang HBsAg ở nữ giới giảm hơn 2 lần so với nam giới (OR (95%CI.): 0,53 (0,29-0,95)). Trẻ em ≤10 tuổi có tỷ lệ HBsAg(+) là 3,4% (5/146), thấp hơn rõ rệt so với tỷ lệ 9,8% (88/901) ở những người lứa tuổi cao hơn (p<0,005); nguy cơ mang HBsAg ở trẻ ≤10 tuổi giảm 4,3 lần so với nhóm >10tuổi (OR (95% CI): 0,23 (0,09-0,63)). Những trẻ từ con thứ 3 trở lên có tỷ lệ HBsAg(+) cao hơn các anh chị,kể cả trong quần thể lẫn trong nhóm 275 thành viên của 63gia đình có người HBsAg(+). Những đối tượng có tiền sử vàng da cấp có tỷ lệ HBsAg(+) thấp hơn những đối tượng khác trong quần thể (p<0,001), ít nguy cơ mang HBsAg hơn hẳn nhóm không có tiền sử vàng da (OR(95%CI): 0,33 (0,16-0,66)). Trong nhóm 275 đối tượng thuộc 63 hộ gia đình có người HBsAg(+), tỷ lệ HBsAg(+) ở nhóm có tiền sử tiêm truyền là 37,7% (83/220), cao hơn tỷ lệ 18,2% (10/55) ở nhóm chưa từng tiêm truyền bao giờ (p<0,006); nhóm có tiền sử tiêm truyền cónguy cơ HBsAg(+) cao gấp gần 3 lần (OR (CI95%): 2,73 (1,30-5,70)). Không thấy có mối liên quan giữa tình trạng HBsAg của bố hoặc mẹ với tình trạng mang HBsAg của các con họ trong nghiên cứu này.
Kết luận. Tỷ lệ mang HBsAg ở quần thể nghiên cứu này phù hợ p với đặc điểm vùng dịch tễ cao của nước ta. Cần nghiên cứu sâu thêm để làm rõ hơn vai trò lây truyền từ mẹ sang con, tác động của tiêm chủng và hậu quả tiêm truyền đối với sự thay đổi tỷ lệ nhiễm vi rút viêm gan B tại cộng đồng.
Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất