Tỷ lệ mang và đặc điểm cư trú của Staphylococcus Aureus

Staphylococcus aureus là thành viên của vi hệ  bình  thường  và  là  một  trong  những  vi khuẩn hay gặp nhất trên cơ thể người. S. aureus cũng là căn nguyên của nhiều loại nhiễm trùng khác nhau, trong đó thường gặp là nhiễm trùng ngoài da, viêm xương tuỷ, nhiễm khuẩn huyết, nhiễm trùng bệnh viện. Vị trí cư trú hay gặp nhất của S. aureus là lỗ mũi trước. S. aureus có thể cư trú thường xuyên, không thường xuyên và không cư trú trên cơ thể người [1, 9]. Khi có tổn thương da, niêm mạc, sức đề kháng của cơ thể suy giảm thì các nhiễm trùng do S.aureus dễ dàng xuất hiện. Sự có mặt và số lượng S. aureus ở trên cơ thể phụ thuộc vào tình trạng vệ sinh, miễn dịch, và nhiều yếu tố khác của cơ thể vật chủ cũng như của vi khuẩn [7]. S. aureus cũng là căn nguyên hàng đầu gây ngộ độc thực phẩm và có thể thành dịch với quy mô lớn. Hiện nay, ở Việt Nam chưa có nghiên cứu nào về tỷ lệ mang của vi khuẩn này ở nhóm nhân viên cơ sở dịch vụ ăn uống. Vì vậy chúng tôi tiến hành đề tài nghiên cứu này với mục tiêu: Xác định tỷ lệ mang S. aureus ở mũi và tay của nhân viên làm việc tại một số cơ sở dịch vụ ăn uống tại Hà Nội.
II.    ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
1.    Đối tượng
103 nhân viên làm việc tại 5 cơ sở dịch vụ ăn uống ở Hà Nội, tiếp xúc với thức ăn. Các cơ sở này có quy mô lớn do cấp thành phố quản lý, nhân viên được kiểm tra sức khỏe định kỳ và có ý thức vệ sinh tốt. Thời gian nghiên cứu: từ tháng 3/2009 đến 9/2010.
2.    Phương pháp
–    Nghiên cứu được thiết kế theo phương pháp mô tả cắt ngang.
–    Số lượng nhân viên được chọn vào  sẽ được tính theo công thức:
n = Z2 1-α/2  p (1-p)/(εp)2
n: cỡ mẫu nghiên cứu; Z: Hệ số tin cậy, với α = 0,05 thì Z 1-α/2 = 1,96
p: Tỷ lệ mang S. aureus ở người bình thường theo một số nghiên cứu trước đây (30%); ε: Độ chính xác tương đối so với p; lấy ε = 0,3. Từ đó tính được số mẫu n = 100. Số người  được chọn vào nghiên cứu là n = 103.
–    Mỗi đối tượng được lấy mẫu ở mũi và ở bàn tay bằng 2 tăm bông vô trùng thấm nước muối sinh lý. Tăm bông được cấy  ngay vào môi  trường  thạch  máu  đĩa.  Mỗi  đối  tượng được lấy mẫu 4 lần cách nhau 1 tuần để xác định kiểu cách cư trú.
–    Đĩa thạch máu  để ở điều kiện 370C trong
18-24  giờ.  Trên  thạch  máu,  khuẩn  lạc  đục dạng S (tròn, lồi, nhẵn, bóng), tan máu và có sắc tố vàng chanh.
– Các tiêu chuẩn để xác định S. aureus [4]:
+  Cầu  khuẩn  Gram  dương  xếp  thành từng đám.
+ Có men coagulaza.
+ Có men catalase
+ Lên men đường manit
–    Tiêu chuẩn mang S. aureus:
+ Thường xuyên (phân lập được S. aureus ở cả 4 lần lấy mẫu).
+ Không thường xuyên (phân lập được S. aureus từ 1 đến 3 lần trong 4 lần lấy mẫu).
+ Không mang (không phân lập được S. aureus ở cả 4 lần lấy mẫu).
–    Các số liệu được xử lý bằng phần mềm SPSS 16.0.
Staphylococcus aureus là căn nguyên của nhiều loại nhiễm trùng khác nhau, đặc biệt là nhiễm trùng cơ hội, trong đó có những bệnh nặng đe dọa tính mạng. Xác định tỷ lệ mang và đặc điểm cư trú của  S. aureus có ý nghĩa quan trọng trong nghiên cứu về nguồn gốc và phòng tránh các bệnh do vi khuẩn này gây ra. Nghiên cứu thực hiện nhằm xác định tỷ lệ mang S. aureus ở mũi và tay của nhân viên làm việc tại một số cơ sở dịch vụ ăn uống ở Hà Nội. Kết quả nghiên cứu cho thấy tỷ lệ mang S. aureus chung ở mũi và/ hoặc tay là 25,2%. Tỷ lệ mang ở mũi là 19,4%, tỷ lệ mang ở tay là 14,6%, sự khác biệt về tỷ lệ mang S. aureus ở tay và ở mũi có ý nghĩa thống kê với p < 0,05. Tỷ lệ mang thường xuyên là 3,9%. Tỷ lệ mang S. aureus chung ở mũi và/ hoặc tay là 25,2%. Tỷ lệ mang ở mũi là 19,4%, ở tay là 14,6%. Tỷ lệ mang thường xuyên rất thấp