U CUỘN MẠCH CẢNH LÂM SÀNG – CHẨN ĐOÁN VÀ XỬ TRÍ
U CUỘN MẠCH CẢNH LÂM SÀNG – CHẨN ĐOÁN VÀ XỬ TRÍ
Lê Nữ Thị Hoà Hiệp*, Văn Tần**, Trần Như Hưng Việt*
TÓM TẮT
Mục đích: Nghiên cứu về lâm sàng, cận lâm sàng và điều trị ngoại khoa bệnh lý này.
Phương pháp nghiên cứu: tiền cứu.
Kết quả: từ tháng 4/1992 đến tháng 9/2006 ở Bv. Bình Dân và Nhân Dân Gia Định có 10 trường hợp u cuộn mạch cảnh được mổ ở Khoa lồng ngực mạch máu, trong đó có 5 nam và 5 nữ. Tuổi trẻ nhất là 21 tuổi và già nhất là 62 tuổi, tuổi trung bình 36,7 tuổi. Khám lâm sàng ghi nhận: cả 10 trường hợp là u không đau, sờ được ở vùng cổ trên chỗ chia đôi của động mạch cảnh: 6 trường hợp ở bên trái và 4 bên phải. Kích thước đường kính: 2-3 cm (5 trường hợp), 5 cm (2 trường hợp) và 6 cm (3 trường hợp). Có 2 trường hợp bị sụp mi mắt trái, 2 trường hợp chóng mặt, 1 nói khó và 1 lệch lưỡi. Chẩn đoán xác định u cuộn mạch cảnh dựa vào: + X quang cản quang động mạch cảnh chọn lọc được thực hiện ở 7 trường hợp: các u hiện ra là hình khối bầu dục, giàu mạch máu bao quanh góc chia đôi của động mạch cảnh chung. + Siêu âm thực hiện ở 10 trường hợp cho thấy có khối 2, 5, 6 cm echo kém ở chỗ chia đôi động mạch cảnh, nằm giữa động mạch cảnh trong và ngoài. + CT scanner được thực hiện ở 8 trường hợp cho chẩn đoán như trên. Điều trị 10 khối u cuộn mạch cảnh này là mổ ngay thì đầu bằng cách lấy trọn khối u ở 9 trường hợp mà 2 được làm cầu nối động mạch cảnh chung – động mạch cảnh trong: 1 với gore và 1 với tỉnh mạch hiển. Trường hợp còn lại, chúng tôi không thể lấy trọn khối u vì chảy máu dữ dội. Biến chứng sau mổ gồm: khàn tiếng 2 trường hợp, 2 trường hợp liệt nhẹ ½ người mà 1 hồi phục sau 15 ngày xuất viện và 1 sau 3 tháng với di chứng nói khó.
Kết quả giải phẫu bệnh cho thấy: 7 trường hợp u cuộn mạch cảnh lành tính và 3 ác tính.
Kết luận: u cuộn mạch cảnh là bệnh hiếm gặp, chỉ có 10 trường hợp trong 14 năm. Bệnh có ở tuổi 20-50. Phải nghĩ đến u cuộn mạch cảnh khi có khối u nằm ở vùng góc hàm chỗ chia đôi động mạch, có vậy mới cho làm CT scanner, DSA động mạch cảnh để chẩn đoán. Đối với u lành tính, phẫu thuật lấy trọn u không khó, nhưng với u ung thư, phẫu thuật rất nguy hiểm vì chảy máu nhiều và dính phải hy sinh đoạn động mạch cảnh, làm mảnh ghép động mạch cảnh chung, cảnh trong với nhân tạo hay tỉnh mạch hiển. Kết quả tốt là 8/10 trường hợp
Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất