Ứng dụng kỹ thuật phát hiện đột biến điểm trên Gen Dystrophin ở bệnh nhân loạn dưỡng cơ Duchenne

Loạn dưỡng cơ Duchenne (Duchenne Muscular Dystrophy – DMD) lạ một bệnh gay nen bởi đột biến gen dystrophin. Đạy lạ gen người dại nhất được biết tơi cho đến nạy nen viêc xạc định đột biến gặp rất nhiêu trơ ngại. Ớ Viet Nạm, nghiên cưu phạt hiên đot biến xoạ đoạn gen đạ được thực hiên trên bênh nhạn DMD, tuy nhiên viêc phạt hiên đot biến điểm chưạ được tiến hạnh. Mục tiêu: Phạt hiên đot biến điểm gen dystro­phin ơ mức đo mRNA trên bênh DMD. Đối tượng va phương pháp nghiên cứu: Bênh nhạn DMD được chẩn đoạn xác định dựạ vạo triêu chưng lạm sạng vạ cạn lâm sạng điển hình; ạp dung ky thuật tách chiet DNA, RNA; Reverse transcriptase – PCR (RT – PCR); Multiplex ligation – dependent probe ạmplificạtion (MLPA); giại trình tù’ gen. Kết quá: Bênh nhạn co dạng đot biến thêm 4 nucleotid TACA tại vị trí 6221 trên gen dystrophin (6221 ins TACA).

Kết luán: Ap dung thạnh cong quy trình phạt hiên đot biến điểm gen dystrophin ơ mức đo mRNA cuạ bênh nhạn loạn dưỡng cơ Duchenne Viêt Nạm.

Loạn dưỡng cơ Duchenne (Duchenne Muscular Dystrophy – DMD) la mot bệnh ly cơ do di truyền thương gap nhất vơi tan suất bệnh vao khoang 1/3500 trề trai. Hau hệt trề trai mac bệnh đều cộ dâu hiệu lam sang vơi triệu chưng yêu cơ, biểu hiện bang kho đi lai, kho đưng lện ngoi xuống va kho khan khi lệo cau thang. Trong giai đoan nặng, bệnh nhan trơ nện tan phệ’, mat kha nang đi lai vao lưa tuổi 12 va thương tư vong đo tuổi 20 do ton thương cơ tim va roi loan ho hap [1].

DMD gay nện do đot biến gện dystrophin, gện nay nam trên nhiệm sac thệ (NST) X ơ vị trí Xp21, co chiệu dai hơn 3.000 kb gom 79 ệxon vơi 7 promotệr khac nhau. Đay la gện lơn nhat cua ngươi được phat hiện cho đện nay. mRNA cua gện distrophin co chiệu dai 14 kb ma hoa tong hơp san pham protệin dystrophin. Protệin nay co mật ơ mang bao tương cua tệ’ bao cơ giư vai tro chính trong việc duy trì sư on định màng, bao vệ tệ’ bao cơ khoi bị ton thương trong qua trình co cơ.

Khi gện bị đot biện, qua trình tong hơp protệin bị anh hương lam cho tệ’ bao cơ cua bệnh nhan bị thoai hoa dan va gay nện bệnh DMD. Mọt thệnhệ hơn cua DMD la Bệckệr Muscular Dystrophy (BMD), bệnh đươc phan biệt vơi DMD bơi lưa tuoi xuat hiện bệnh muôn hơn, triệu chưng lam sang nhệ hơn, thơi gian tiện triện cham hơn va co cuoc song kệo dai hơn [2].

Cac đot biện gay bệnh DMD bao gom: đot biện xoa đoan, lap đoan va đot biện điếm, trong đo đot biện xoa đoan chiếm tỉ lệ cao nhat (60 – 65%), con lai la đot biện điệm (25 – 30%) va đot biện lap đoan (5 – 10%) [1, 2]. Co nhiệu phương phap đệ xac định đot biện gện dystrophin, Multi­plex ligation – dependent probe amplification (MLPA) đươc lựa chon so’ mot trong xac định đot biện xoa đoan, lap đoan bơi ưu thệ’ chính xac va nhanh chong [5]. Tuy nhiện, việc xac định đot biện điệm trên ca chiệu dai gện dystrophin bang ky thuat giai trình tư con gap rat nhiệu kho khan do thơi gian phan tích lau, gia thanh cao va hiện nay chưa tìm đươc phương phap toi ưu nao thay thệ’.

Xac định đot biện điệm ơ mưc đo DNA ton kệm nhiệu do phai giai trình tư riệng rệ 79 ệxon trong khi đo xac định đot biện ơ mưc đo mRNA sệ giam chi phí do gện đa đươc cat ngan bơt vung intron. Vơi tỉ lệ kha cao chiệm khoang 1/3 trongsộ’ các dang đột biên, việc triến khai xác định đột biên điêm trên bệnh nhan DMD lá cán thiết. Hiện nay, ở Viet Nam mặc dù co kha nhiều các cộng trình khộá hộc cộng bộ’ các kết quá xác định đột biên gên distrộphin ở cá mức độ DNA vá RNA ở ngứởi Viêt Nam sộng các kết quá chù yêu đê cáp đên các thứởng tổn mat độán vá chứa cộ cộng trình náộ đứa ra các sộ’ liêu khộá hộc vê đột biên điểm trên gên náy.

Xuất phát tứ thức tiên nêu trên, nghiên cứu náy đứởc tiên hánh vởi mục tiêu: Nghiên cứu ắp dung quy trình phát hiện đột biên điểm gên dystrophin ở mức độ mRNA trên bệnh nhắn loan dưỡng cở Duchênnê.