Ứng dụng một số trắc nghiệm thần kinh tâm lý trong chẩn đoán sa sút trí tuệ sau nhồi máu não ở bệnh nhân trên 60 tuổi

Nhận xét một số đặc điểm lâ m sàng của suy giả m nhận thức nhẹ (SGNTNMM) và sa sú t trí tuệ do mạch (SSTTMM) ở nhóm bệnh nhân sau nhồi má u não sử dụng các trắc nghiệm thần kinh tâm lý.  Đối tượng và phương pháp nghiên cứu:94 bệnh nhân được chẩn đoán xác định nhồi máu não lần đầu tuổi từ 60 tuổi trở lên, được làm các trắc nghiệm thần kinh tâm lý sau 1 tháng. Kết quả và kết luận:Tỷ lệ SGNTNMM và SSTTMM sau nhồi máu não lần đầu tương ứng là 21,3%, và 25,5%. Đặc điểm lâmsàng của SSTTMM là suy giảm chức nă ng nhận thức tổng quát. Tỷ lệ tổn thương các lĩnh vực khác của nhậ n thức ở bệnh nhân SSTTMM không đồng đều. Chức năng kiến trúc thị giác bị ảnh hưởng nhiều nhất chiếm tới 65 % số bệnh nhân. Trong khi khả năng tập trung, chú ý bị tổn thương ít nhất chiếm 25% số bệnh nhân

Tuổ i thọ tă ng cao, mô hình bệ nh tậ t thay đổ i, loà i ngườ i đang đứ ng trướ c nguy cơ gia tă ng tỷ lệ cá c bệ nh mạ n tính và thoá i hoá . Sự thoá i hoá củ a hệ thầ n kinh gâ y lê n bệ nh cả nh rối loạ n thầ n kinh tâ m lý mà điể n hình là bệ nh sa sú t trí tuệ (SSTT) và suy giả m nhậ n thứ c nhẹ (SGNTN). SSTT có thể do nhiề u nguyê n nhâ n như: Sa sú t trí tuệ do bệ nh Alzheimer sa sú t trí tuệ do mạ ch, sa sú t trí tuệ thể Lewy…
Ở các nước đang phát triển, bệnh mạ ch máu não là nguyê n nhân chính dẫ n đế n SSTT. Sa sút trí tuệ  do  mạch  máu  –  SSTTMM  (VaD:  Vascular dementia) là một dạng củ a suy giảm nhậ n thức do các nhồi máu nã o nhỏ hoặ c lớn gâ y nên, về cơ bả n tương tự như khái niệm nhồi máu não đa ổ.
Thuật ngữ suy giảm nhậ n thứ c nhẹ do mạch má u – SGNTNMM (VCI: Vascular Cognitive Impairment) dù ng để chỉ nhữ ng bệ nh nhân bị suy giả m nhậ n thức do nguyê n nhâ n mạ ch máu mà chưa dẫ n đế n sa sút trí tuệ. Các nguyê n nhân mạ ch máu củ a SSTTMM rất hay gặ p, có thể phòng tránh và điều trị được. Do vậy việc phát hiện sớm và và chẩn đoán nhữ ng người có nguy cơ cao bị SSTTMM và SGNTNMM đồng thời cố gắng làm chậm đi sự tiến triển của nó là vấn đề hết sức quan trọng. Hiện nay dù có nhiề u tiến bộ về chẩn đoán
hình ả nh và các dấu ấ n sinh họ c, việc chẩn đoá n SSTT vẫn chủ yếu dựa vào lâm sàng, trong đó cá c trắc nghiệm thần kinh tâm lý là công cụ hữ u hiệu.
Ở Việt Nam, gần đâ y SSTT là bệ nh bắt đầu đượ c quan tâm. Một số nghiê n cứu dịch tễ học củ a bệ nh đã đượ c tiến hành vớ i việc sử dụng thang điểm đánh giá trạng thái tâm thần tối thiểu MMSE (Mini – Mental State Examination) củ a Folstein 1975, [7]. Trung tâm nghiê n cứ u về trínhớ và sa sút trí tuệ của viện Lã o Khoa Quốc gia, lần đầ u tiên đã chuẩn hóa và thử nghiệm bộ trắc nghiệm gồm 12 trắc nghiệm thần kinh tâm lý để chẩn đoán và theo dõi tiến triển của SSTT ở người trên 60 tuổi, [1]. Trong khuô n khổ đề tài nà y, chúng tôi ứng dụng củ a bộ trắc nghiệ m thần kinh tâ m lý này trong chẩn đoán sa sút trí tuệ sau nhồi máu nã o lần đầ u ở bệ nh nhân trê n 60 tuổi nhằm mục tiêu