Ứng dụng phương pháp hplc trong nghiên cứu sinh khả dụng của rifampicin và nồng độ rifampicin huyết tương bệnh nhân lao

Nguy cơ nồng độ rifampicin trong huyết tương thấp khi sử dụng thuốc chống lao dạng hỗn hợp cố định liều. Mục tiêu:Xây dựng phương pháp định lượng rifampicin huyết tương bằng HPLC, đánh giá sinh khả dụng của rifampicin trong viên hỗn hợp và khảo sát nồng độ rifampicin huyết tương bệnh nhân lao. Phương pháp: Xây dựng phương pháp định lượng bằng thực nghiệm. Nghiên cứu sinh khả dụng được thiết kế liều đơn, so sánh chéo ba, 3 giai đoạn. Nồng độ rifampicin huyết tương định lượng bằng phương pháp HPLC. Kết quả: Xây dựng và thẩm định phương pháp định lượng rifampicin trong huyết tương bằng HPLC, viên hỗn hợp cố định liều có Cmax và AUC thấp hơn (Tmax lớn hơn) so với viên đơn lẻ. Nồng độ rifampicin huyết tương ở 138 bệnh nhân lao được định lượng tại thời điểm 2h và 3h sau khi uống thuốc. Kết luận:Phương pháp định lượng rifampicin huyết tương bằng HPLC đơn giản, chính xác, phù hợp với điều kiện Việt Nam; sinh khả dụng của rifampicin trong viên hỗn hợp thấp hơn so với viên đơn lẻ, đa số bệnh nhân lao có nồng độ rifampicin huyết tương ở thời điểm 2h và 3h sau khi uống thấp
hơn phạm vi điều trị.

Hoá trị liệu là vũ khí quan trọng để điều trị bệnh lao, trong đó rifampicin (RMP) là một trong số những thuốc chống lao thiết yếu và là kháng sinh diệt khuẩn phụ thuộc nồng độ. Vì vậy, để tiêu diệt được các quần thể vi khuẩn lao trong cơ thể người bệnh, đặc biệt là những vi khuẩn có vai trò quan trọng trong tái phát bệnh lao thì nồng độ rifampicin cao nhất đạt được trong huyết tương phải nằm trong phạm vi nồng độ điều trị. Tổ chức Y tế Thế giới và Hiệp hội bài
lao và Bệnh phổi Quốc tế khuyến cáo các quốc gia sử dụng các thuốc chống lao hỗn hợp chứa rifampicin với các thuốc chống lao khác [9]. Tuy nhiên, một số nghiên cứu trên thế giới đã cho thấy khi dùng một số chế phẩm thuốc chống lao hỗn hợp, mặc dù đạt tiêu chuẩn hàm lượng rifampicin, nhưng nồng độ rifampicin đạt được trong huyết tương thấp [7], đây là những chế phẩm bị giảm sinh khả dụng của rifampicin.
Nguy cơ tái phát bệnh lao sẽ gia tăng khi sử dụng thuốc bị giảm sinh khả dụng. Để đánh giá sinh khả dụng của rifampicin và nồng độ rifampicin trong huyết tương bệnh nhân điều trị bằng thuốc chống lao hỗn hợp nhiều thành phần, cần có phương pháp định lượng rifampicin (RMP) trong huyết tương. Tại Việt Nam, những vấn đề về sinh khả dụng của thuốc và nồng độ thuốc trong huyết tương mới được đề cập rất ít trong thời gian gần đây. Chúng tôi tiến hành đề tài náy nhằm các mục tiêusau:
1. Xây dựng phương pháp định lượng RMP huyết tương bằng HPLC
2. Đánh giá sinh khả dụng của RMP trong thuốc chống lao hỗn hợp 2 và 3 thành phần đang sử dụng trong Chương trình chống lao quốc gia Việt Nam.
3. Khảo sát nồng độ RMP huyết tương bệnh nhân lao điều trị bằng viên hỗn hợp rifampicin – isoniazid.