Ung thư da biểu mô tế bào vảy, nguyên lý nội khoa
Ung thư da biểu mô tế bào vảy (SCC) ít gặp hơn ung thư tế bào đáy nhưng nhiều khả năng di căn.
Yếu tố nguy cơ và nguyên nhân
Da trắng, tiếp xúc tia cực tím kéo dài, đã bị bỏng hoặc sẹo khác (ung thư trên nền sẹo), phơi nhiễm arsen vô cơ hoặc tiếp xúc bức xạ ion hóa. Dày sừng quang hóa là tổn thương tiền ác tính.
Các thể
Thường xảy ra như nốt loét hoặc ăn mòn bề mặt da. Các biến thể gồm:
1. Bệnh Bowen: đốm hoặc mảng hồng, thường có vảy; không xâm lấn; giới hạn ở lớp biểu bì và biểu bì phụ (tức SCC khu trú).
2. Ung thư trên nền sẹo: Gợi ý khi có thay đổi đột ngột ở sẹo cũ ổn định, đặc biệt nếu xuất hiện loét hoặc u cục.
3. Ung thư mụn cóc: Thường gặp nhất ở cạnh bàn chân; độ ác tính thấp nhưng dễ nhầm với mụn cóc thông thường.
Đặc điểm lâm sàng
Mụn dày sừng hoặc u cục hoặc ăn mòn da; u cục có thể loét.
Điều trị ung thư biểu mô tế bào vảy
Hay gặp nhất là cắt bỏ tại chỗ và phẫu thuật vi phẫu Mohs; xạ trị một số ca chọn lọc. Bệnh di căn có thể điều trị bằng xạ trị hoặc liệu pháp sinh học kết hợp; acid 13-cis-retinoic 1 mg/ngày uống cộng IFN 3 triệu đơn vị/ngày tiêm dưới da.
Tiên lượng
Thuận lợi nếu thứ phát do tiếp xúc tia cực tím; ít thuận lợi hơn nếu trong vùng da kín hoặc liên quan đến bức xạ ion hóa.
Phòng ngừa ung thư da
Hầu hết các ung thư da có liên quan đến tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
Khuyến khích bệnh nhân tránh ánh nắng và dùng kem chống nắng.