VAI TRÒ CỦA CO GIẬT BÓ CƠ TRONG CHẨN ĐOÁN BỆNH XƠ CỘT BÊN TEO CƠ

VAI TRÒ CỦA CO GIẬT BÓ CƠ TRONG CHẨN ĐOÁN BỆNH XƠ CỘT BÊN TEO CƠ
Nguyễn Văn Tuận1, Vũ Thị Hinh2
1 Trung tâmThần kinh-Bệnh viện Bạch Mai
2 Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Co giật bó cơ có vai trò quan trọng trong đánh giá tổn thương nơ ron thần kinh. Mục tiêu: Nghiên cứu hình thái và vai trò của co giật bó cơ trong bệnh xơ cứng cột bên teo cơ (XCBTC). Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Gồm 48 bệnh nhân đến khám tại bệnh viện Bạch Mai và phòng khám đa khoa Đông Đô, được chẩn đoán XCBTC theo tiêu chuẩn Awaji. Kết quả: Co giật bó cơ xuất hiện ở tất cả các vùng với tỉ lệ cao trên 50%, trong đó cao nhất ở vùng tuỷ cổ (68,75%), sau đó đến vùng tuỷ ngực (65,52%). Ở mỗi vùng, tỷ lệ gặp chỉ có co giật bó cơ dạng phức tạp chiếm đại đa số. Tất cả các vị trí đều ghi nhận có cả hình ảnh co giật bó cơ kèm theo co giật sợi cơ và/hoặc sóng nhọn dương, tỉ lệ gặp ở 4 vùng: hành não, tuỷ cổ, tuỷ ngực, thắt lưng tương ứng là 54.54%, 68.75%, 65.52%, 64.58%. Kết luận: trong bệnh XCBTC, co giật bó cơ chứng tỏ có tổn thương mất phân bố thần kinh ở vị trí tổn sợi trục của nơ ron.

Xơ cứng cột bên teo cơ (XCBTC) là một bệnh lý thoái hoá thần kinh tiến triển hiếm gặp, ảnh hưởng chủ yếu đến hệ vận động. Việc chẩn đoán hiện  nay  dựa  chủ  yếu  vào  lâm  sàng  và  chẩn đoán  điện.  Tiêu  chuẩn  chẩn  đoán  cho  bệnh XCBTC  được  thống  nhất  lần  đầu  tiên  vào  năm 1990 dựatheo tiêu chuẩn El-Escorial cho thấy tồn tại nhiều điểm hạn chế. Tiêu chuẩn Awaji ra đời với 2 sự thay đổi quan trọng về nguyên lý chẩn đoán, từ đó giúp gia tăng độ nhạy mà không làm giảm đi độ đặc hiệu so với tiêu chuẩn trước đó. Đầu tiên đó là các dấu hiệu tổn thương nơ ron vận động dưới tìm thấy trên điện cơ được công nhận có giá trị tương đương với các triệu chứng lâm sàng. Thứ hai,co giật bó cơ cũng được công nhận là bằng chứng của thoái hóa thần kinh và có ý nghĩa tương đương như co giật sợi cơ hay sóng  nhọn  dương.  Khác  với  nguồn  gốc  của  co giật sợi cơ hay sóng nhọn dương, nguồn gốccủa co giật bó cơ nói chung, và trong bệnh lý XCBTC nói riêng vẫn còn nhiều tranh cãi [5]. Đặc biệt, người bình thường đôi khi cũng thấy có co giật bó cơ và cho tới nay, vẫn chưa có cách nào để phân  biệt  chắc  chắn  co  giật  bó  cơ  trong  hội chứng giật bó cơ lành tính và trong các trường hợp bệnh lý [1]. Vì vậy, việc phân tích đặc điểm của co giật bó cơ trong bệnh XCBTC đóng một vai trò khá quan trọng, tuy nhiên hiện tại chưa có nhiều nghiên cứu về vấn đề này [2].Mục tiêu:Nghiên cứu hình thái và vai trò của co giật bó cơ trong bệnh xơ cột bên teo cơ