VAI TRÒ CỦA CYSTATIN C HUYẾT THANH TRONG ĐÁNH GIÁ CHỨC NĂNG THẬN TRÊN NGƯỜI HIẾN THẬN SỐNG

VAI TRÒ CỦA CYSTATIN C HUYẾT THANH TRONG ĐÁNH GIÁ CHỨC NĂNG THẬN TRÊN NGƯỜI HIẾN THẬN SỐNG
Trần Thái Thanh Tâm*, Hoàng Khắc Chuẩn**, Thái Minh Sâm**, Nguyễn Thị Lệ***, Trần Ngọc Sinh***
TÓM TẮT
Mở đầu: Đánh giá độ lọc cầu thận có vai trò quan trọng trong quy trình lựa chọn người hiến thận phù hợp nhằm đảm bảo chức năng thận cho cả người sau hiến và người nhận thận.
Mục tiêu: – Xác định giá trị của creatinine huyết thanh (Scr), cystatin C huyết thanh (ScysC), độ thanh lọc (ĐTL) creatinine 24 giờ (Clcr24giờ), độ lọc cầu thận dựa trên kỹ thuật gamma camera bằng 99mTechnetium – DTPA theo kỹ thuật Gate (mGFR) trên người hiến thận. Xác định mối tương quan giữa Scr, ScysC với mGFR trên người hiến thận.

Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: nghiên cứu cắt ngang, tiền cứu trên người trưởng thành bình thường tình nguyện hiến thận. Người hiến thận được đo cân nặng, chiều cao, thực hiện các xét nghiệm: BUN, Scr, ScysC tại phòng khám Ghép thận bệnh viện Chợ Rẫy.
Kết quả: Từ 01/2012 đến tháng 5/2015 tại phòng khám Ghép thận, bệnh viện Chợ Rẫy, 119 người trưởng thành bình thường hiến thận tình nguyện tham gia nghiên cứu gồm 58 nam (48,7%), 61 nữ (51,3%). Giá trị Scr, ScysC trung bình lần lượt là: 0,88±0,11 mg/dL và 0,8±0,13mg/L. Có sự khác biệt về Scr theo tuổi và giới có ý nghĩa thống kê với p <0,05, trong khi đó ScysC không có sự khác biệt theo giới và từ 50 tuổi trở lên nồng độ ScysC bắt đầu tăng lên có ý nghĩa thống kê. ScysC có mối tương quan nghịch, mức độ chặt với ĐLCT theo mGFR với hệ số tương quan r1= 0,-0,51, (p<0,0001), tốt hơn so với Scr có mối tương quan nghịch mức độ trung bình với r2=- 0,49 (p<0,0001)..
Kết luận: ScysC là một xét nghiệm tầm soát đơn giản và nhậy hơn so với Scr trong phát hiện sớm sự thay đổi độ lọc cầu thận, phản ánh tốt hơn về ĐLCT trên người trưởng thành bình thường nhằm góp phần lựa chọn người hiến thận phù hợp nhất.

Ghép thận được xem là phương pháp thay thế thận hàng đầu trong điều trị bệnh thận mạn giai đoạn cuối vì mang đến chất lượng cuộc sống tốt hơn cho bệnh nhân. Nguồn thận ghép có thể từ người hiến chết não, người hiến tim ngừng đập hay từ người hiến sống. Tại Việt nam, theo số liệu công bố của Hội ghép tạng Việt Nam (VSOT) 2015, thận ghép chủ yếu từ người hiến sống chiếm 95%. Vì thế, việc đánh giá chức năng thận trên người hiến thận sống là vô cùng quan trọng.