VAI TRÒ CỦA KHÁNG NGUYÊN ĐẶC HIỆU TUYẾN TIỀN LIỆT (PSA) TRONG CHẨN ĐOÁN SỚM UNG THƯ TUYẾN TIỀN LIỆT

VAI TRÒ CỦA KHÁNG NGUYÊN ĐẶC HIỆU TUYẾN TIỀN LIỆT (PSA) TRONG CHẨN ĐOÁN SỚM UNG THƯ TUYẾN TIỀN LIỆT

Nguyễn Hoàng Đức*, Trần Lê Linh Phương*

Do tuổi thọ con người ngày càng tăng, ung thư tuyến tiền liệt (UTTTL) trở nên một bệnh ác tính phổ biến nhất ở đàn ông các nước phát triển(3). Tại Hoa Kỳ, năm 2000, 180 ngàn trường hợp bệnh mới được chẩn đoán UTTTL(19). Nói đến UTTTL là phải nhắc đến vai trò của kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt (PSA), một serine protease thuộc họ kalllikrein, được xem như công cụ giúp phát hiện và chẩn đoán sớm UTTTL. Bài viết này tổng kết lại những tranh luận hiện nay về vai trò thật sự của PSA trong chẩn đoán sớm UTTTL.

PSA VÀ TUYẾN TIỀN LIỆT

Họ kallikrein có cấu trúc phân tử gồm 15 serine protease được giải mã bởi một cụm gene trên nhiễm sắc thể 19q3. Các gene được đánh số thứ tự từ KLK1-15 và sản phẩm protein tương ứng có số thứ tự hK1-15. PSA là protein hK3(7). PSA được sản xuất dưới dạng preproenzyme gồm một chuỗi peptide tín hiệu, sẽ được lấy đi trong quá trình tổng hợp. Sau khi được tổng hợp xong, phân tử PSA chứa 237 amino acid và một chuỗi carbohydrate gắn với serine 45, có tổng trọng lượng phân tử 28430 Da(2