Vai trò của nghiệm pháp trendelenburg 30 trong chẩn đoán thiếu thể tích tuần hoàn ở bệnh nhân mổ tim mở

Thiếu thể tích tuần hoàn hay gây tụt huyết áp và giảm chỉ số tim trong mổ tim mở nhưng chưa có thông số huyết động nào phản ánh chính xác.Mục tiêu:đánh giá vai trò của nghiệm pháp Trendelenburg 30 trong chẩn đoán thiếu thể tích tuần hoàn ở bệnh nhân mổ tim mở. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: nghiên cứu tiến cứu, cắt ngang và thử nghiệm lâmsàng được tiến hành trên 30 bệnh nhân mổ tim mở để  sửa, thay van và bắc cầu động mạch chủ – vành. Nghiệm pháp Trendelenburg  được coi là dương tính khi  có tăng huyết áp, áp lực tĩnh mạch trung tâm, chỉ số tim và thể tích máu trong lồng ngực(đo bằng catête 

Swan – Ganz và PiCCO) ở hai nhóm thiếu và không thiếu thể tích tuần hoàn. Các đặc tính chẩn đoán của nghiệm pháp này được tính theo các công thức chuẩn. Kết quả:thiếu thể tích tuần hoàn ở bệnh nhân mổ tim mở nếu tư thế Trendelenburg làm tăng huyết áp và tăng chỉ số tim (theo thứ tự với độ nhạy 87,5%; 65,63%; độ đặc hiệu 100% & 75%, diện tích dưới ROC 0,83; 0,81). Kết luận:nghiệm pháp Trendelenburg có đặc tính chẩn đoán tốt thiếu thể tích tuần hoàn trong mổ tim mở với đáp ứng tăng huyết áp, tăng chỉ số tim. 

Chỉ số tim thấp và tụt huyết áp hay gặp trong mổ tim mở là do thiếu thể tích tuần hoàn (cần truyền dịch) hoặc suy giảm sức co bóp cơ tim (cần thuốc trợ tim). Việc chẩn đoán chính xác thiếu thể tích tuần hoàn (TTTH) rất quan trọng vì nếu điều trị sai hướng sẽ không hiệu quả hoặc gây hậu quả xấu như suy tim thêm, phù phổi cấp,… Các thông số tĩnh (áp lực tĩnh mạch trung tâm, áp lực động mạch phổi bít, thể tích thất cuối tâm trương đo trên siêu âm tim,…) được coi là không phản ánh được tình trạng này. Gần đây, Tarvenier [5; 6], Baron JF [2] nhấn mạnh tầm quan trọng của các thông số huyết động động và đặc biệt là thay đổi huyết áp tâm thu trong chu kỳ hô hấp (?down) nhưng thông số này khó áp dụng trong mổ tim mở vì loạn nhịp tim (rung nhĩ, thao tác trên tim…) hoặc phải mở ngực, dẫn lưu màng phổi sẽ làm “rdown” không chính xác nữa. Trong thực tế, hạ đầu thấp (tư thế Trendelenburg) hoặc nâng chân cao (tư thế Trendelenburg sửa đổi) đã được nhiều người dùng nhằm tăng tuần hoàn trở về, tăng chỉ số tim và huyết áp. Có một số nghiên cứu trên thế giới về tác dụng của tư thế Trendelenburg trong hồi sức thiếu thể tích tuần hoàn nói chung và trong mổ tim mở nói riêng. Chúng tôi tiến hành nghiên cứu này nhằm mục tiêu:

Đánh giá vai trò của nghiệm pháp Trendelenburg 30 trong chẩn đoán thiếu thể  tích tuần hoàn ở bệnh nhân mổ tim mở.