VIÊM PHỔI NẶNG TRÊN BỆNH NHÂN HIV/AIDS TẠI BỆNH VIỆN BỆNH NHIỆT ĐỚI NĂM 2020

VIÊM PHỔI NẶNG TRÊN BỆNH NHÂN HIV/AIDS TẠI BỆNH VIỆN BỆNH NHIỆT ĐỚI NĂM 2020
Nguyễn Quang Diệu1, Võ Triều Lý1, Đông Thị Hoài Tâm3, Nguyễn Phú Hương Lan2,
Nguyễn Thụy Thương Thương3
TÓM TẮT
Đặt vấn đề: Viêm phổi là một trong những nguyên nhân nhập viện thường xuyên ở bệnh nhân (BN) HIV/AIDS. Tỷ lệ tử vong còn cao, không chỉ do tình trạng suy giảm miễn dịch từ ký chủ, mà còn có thể do điều trị không phù hợp với nhiều loại tác nhân gây bệnh khác nhau ở bệnh nhân HIV. Tại Việt Nam, nghiên cứu về các tác nhân gây viêm phổi trên nhóm đối tượng này còn hạn chế.
Mục tiêu: Mô tả đặc điểm tiền căn, lâm sàng, cận lâm sàng, điều trị và xác định tỉ lệ các tác nhân phát hiện được trong bệnh phẩm đường hô hấp của bệnh nhân HIV/AIDS bị viêm phổi nặng điều trị tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới (BVBNĐ).
Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả hàng loạt ca các trường hợp nhiễm HIV/AIDS bị viêm phổi nặng tại khoa Nhiễm E, BVBNĐ (tháng 1 đến tháng 6 năm 2020).
Kết quả: Trong 49 BN được khảo sát, nam giới chiếm đa số (95,9%). Có 98% BN thuộc giai đoạn AIDS (TCD4 trung vị là 14 tế bào/mm3) và 85,7% không điều trị dự phòng cotrimoxazole trước nhập viện. Triệu chứng lâm sàng thường gặp nhất là sốt và ho (91,8%). Xquang phổi ghi nhận 100% trường hợp có tổn thương mô kẽ và 83,7% có tổn thương phế nang phối hợp. P.jirovecii là tác nhân chiếm tỉ lệ nhiều nhất (69,4%), vi khuẩn 63,3%, vi nấm 34,7% và lao 36,5%. 73,5% BN viêm phổi do P.jirovecii có đồng nhiễm với tác nhân khác.
Kết luận: Viêm phổi nặng thường xảy ra khi BN đã vào giai đoạn AIDS. P.jirovecii là tác nhân gây bệnh thường gặp nhất, và thường đồng nhiễm nhiều tác nhân, gây khó khăn cho việc điều trị. Cần quan tâm đến điều trị dự phòng PCP với cotrimoxazole ở BN nhiễm HIV hiện nay.

Viêm phổi (VP) là một trong những nguyên nhân dẫn đến nhập viện và tử vong đáng kể ở người nhiễm HIV, ngay cả trong kỷ nguyên các thuốc ARV có hiệu quả cao như hiện nay(1). Với sự đa dạng của các tác nhân nhiễm trùng gây viêm phổi ở bệnh nhân HIV (vi khuẩn, vi nấm, virus hay ký sinh trùng…), việc tìm ra tác nhân gây bệnh để có thể dùng thuốc điều trị chuyên biệt một cách đúng đắn còn là một thử thách lớn ở một số cơ sở điều trị bệnh nhân HIV.