Xạ hình gan và lá lách: ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả

Nhận định chung

Xạ hình gan và lá lách là quét hạt nhân được thực hiện để xem xét các cơ quan này để tìm bệnh.

Trong quá trình xạ hình gan và lá lách, một chất đánh dấu phóng xạ được đưa vào tĩnh mạch (IV) ở cánh tay. Nó di chuyển qua máu đến gan và lá lách. Các khu vực của gan và lá lách nơi chất theo dõi thu thập với số lượng lớn hiển thị như những điểm sáng trong ảnh. Các khu vực nơi chất theo dõi thu thập với số lượng thấp hoặc không hiển thị được coi là điểm tối. Hình trong đó chất đánh dấu lan qua gan và lá lách có thể giúp tìm ra u nang, áp xe, một số loại khối u hoặc các vấn đề về chức năng gan.

Xạ hình gan và lá lách được thực hiện cùng một lúc.

Chỉ định xạ hình gan và lá lách

Xạ hình gan và lá lách được thực hiện để:

Kiểm tra các bệnh về lá lách hoặc gan. Nếu bệnh gan đã được chẩn đoán, Xạ hình gan có thể giúp cho thấy gan hoạt động như thế nào.

Tìm ung thư gan.

Xem ung thư đã di căn đến gan hay lách.

Cho thấy tình trạng của gan và lá lách sau một chấn thương bụng.

Chuẩn bị xạ hình gan và lá lách

Trước khi xạ hình gan và lá lách, hãy nói với bác sĩ nếu:

Đang hoặc có thể mang thai.

Đang cho con bú. Chất đánh dấu phóng xạ được sử dụng trong thủ thuật này có thể vào sữa mẹ. Không cho con bú trong 2 ngày sau khi thủ thuật này. Trong thời gian này, có thể cho bé uống sữa mẹ đã lưu trữ trước khi thủ thuật hoặc có thể cho sữa công thức. Vứt bỏ sữa mẹ bơm trong 2 ngày sau khi thủ thuật.

Đã làm thủ thuật tia X bằng vật liệu tương phản bari (như thuốc xổ bari) hoặc đã dùng một loại thuốc (như Pepto-Bismol) có bismuth trong 4 ngày qua. Barium và bismuth có thể chặn hình ảnh rõ ràng.

Sẽ làm trống bàng quang ngay trước khi xạ hình.

Nói chuyện với bác sĩ về bất kỳ mối quan tâm nào về nhu cầu thủ thuật, rủi ro của nó, cách thực hiện hoặc kết quả sẽ có ý nghĩa gì.

Thực hiện xạ hình gan và lá lách

xạ hình gan và lá lách thường được thực hiện bởi một kỹ thuật viên y học hạt nhân. Các hình ảnh quét được đọc bởi một bác sĩ X quang hoặc chuyên gia y học hạt nhân.

Sẽ cần phải tháo bất kỳ đồ trang sức. Có thể cần phải cởi tất cả hoặc hầu hết quần áo. Sẽ được cung cấp một chiếc áo choàng để mặc trong quá trình thủ thuật.

Trong quá trình xạ hình gan và lá lách. Kỹ thuật viên làm sạch nơi trên cánh tay, nơi chất đánh dấu phóng xạ sẽ được tiêm. Một lượng nhỏ chất đánh dấu phóng xạ sau đó được tiêm.

Sẽ nằm ngửa trên bàn và một camera quét lớn sẽ được đặt ngay phía trên. Nó có thể di chuyển chậm trên và xung quanh cơ thể, quét tìm dấu vết và ghi lại hình ảnh khi chất theo dõi di chuyển vào gan và lá lách. Máy ảnh không phát ra bất kỳ bức xạ nào, do đó không tiếp xúc với nhiều bức xạ hơn trong quá trình quét.

Có thể được yêu cầu di chuyển vào các vị trí khác nhau để chất đánh dấu lan qua gan và lá lách. Cần nằm yên trong mỗi lần quét để hình ảnh rõ nét. Có thể được yêu cầu giữ hơi thở ngắn trong một số lần quét.

Xạ hình gan và lá lách mất khoảng 1 giờ.

Cảm thấy khi xạ hình gan và lá lách

Có thể không cảm thấy gì cả từ kim trong tĩnh mạch, hoặc có thể cảm thấy đau nhói hoặc véo nhanh. Có thể thấy khó nằm yên trong quá trình quét. Yêu cầu gối hoặc chăn để bản thân thoải mái nhất có thể trước khi quá trình xạ hình bắt đầu.

Rủi ro của xạ hình gan và lá lách

Phản ứng dị ứng với chất đánh dấu phóng xạ là rất hiếm. Hầu hết các chất đánh dấu sẽ được truyền từ cơ thể qua nước tiểu hoặc phân trong một ngày. Hãy nhớ xả nước ngay lập tức và rửa tay kỹ bằng xà phòng và nước để tránh người khác tiếp xúc với chất theo dõi. Lượng bức xạ được sử dụng trong quá trình quét quá nhỏ để mọi người có thể tiếp xúc với sau khi thủ thuật.

Trong một số trường hợp, có thể bị đau hoặc sưng tại chỗ tiêm. Hãy thử đặt một gói ẩm, ấm lên cánh tay.

Luôn có một nguy cơ thiệt hại nhỏ cho các tế bào hoặc mô khi tiếp xúc với bất kỳ bức xạ nào, ngay cả chất đánh dấu phóng xạ ở mức độ thấp được sử dụng cho thủ thuật này.

Ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả

Xạ hình gan và lá lách là quét hạt nhân được thực hiện để xem xét các cơ quan này để tìm bệnh. Kết quả xạ hình gan và lá lách đã sẵn sàng trong 2 ngày.

Bình thường

Số lượng chất đánh dấu phóng xạ được tìm thấy trong gan và lá lách bình thường. Không có khu vực nào có lượng lớn hoặc nhỏ chất đánh dấu được nhìn thấy.

Gan và lá lách có kích thước, hình dạng và vị trí bình thường.

Bất thường

Các mô hình đánh dấu trong gan có thể cho thấy bệnh.

Mẫu đánh dấu cho thấy u nang, áp xe, khối máu tụ, một khối được tạo thành từ các mạch máu (hemangioma) hoặc một khối u.

Hình đánh dấu trong lá lách có thể không đúng chỗ hoặc có thể cho thấy mô lách bị bỏ sót trong quá trình phẫu thuật cắt bỏ lá lách.

Gan hoặc lá lách có thể bị to ra do một căn bệnh hoặc có thể có hình dạng bất thường vì một khối u đang ép vào cơ quan.

Một số loại khối u có thể khiến một lượng lớn chất đánh dấu được thu thập trong gan hoặc lá lách.

Một số loại khối u có thể khiến không có chất đánh dấu thu thập trong gan hoặc lá lách.

Một số vấn đề gây ra chất đánh dấu xuất hiện ở lá lách hơn ở gan nhiều.

Yếu tố ảnh hưởng đến xạ hình gan và lá lách

Những lý do có thể không thể xạ hình gan và lá lách hoặc tại sao kết quả có thể không hữu ích bao gồm:

Có thai. Xạ hình gan và lá lách thường không được thực hiện trong thai kỳ vì bức xạ có thể làm hỏng em bé đang phát triển (thai nhi).

Sử dụng bari hoặc bismuth. Nếu cần xạ hình gan và lá lách, cần thực hiện trước bất kỳ xét nghiệm nào sử dụng barium (chẳng hạn như thuốc xổ bari).

Không thể nằm yên trong quá trình xạ hình.

Điều cần biết thêm

Chụp cắt lớp vi tính (CT) và chụp cộng hưởng từ (MRI) thường được thực hiện bây giờ thay vì xạ hình gan và lá lách để kiểm tra các vấn đề với các cơ quan này.

Nếu xạ hình gan và lá lách cho thấy có vấn đề, nhiều thủ thuật như sinh thiết gan, siêu âm hoặc X-quang có thể được thực hiện.

Chụp cắt lớp phát xạ đơn photon (SPECT) là một phương pháp quét đặc biệt có thể được sử dụng trong quá trình xạ hình gan và lá lách. Sau khi chất đánh dấu phóng xạ được tiêm, một camera đặc biệt (được gọi là camera scintillation) chụp ảnh từ nhiều góc nhìn.

Các loại quét đặc biệt để kiểm tra lá lách hoặc gan được thực hiện bằng cách lấy mẫu máu từ người. Những tế bào máu này được “gắn thẻ” với chất đánh dấu phóng xạ. Những tế bào được gắn thẻ sau đó được trả lại. Một loại quét có thể cho thấy nếu một phần của lá lách vẫn còn trong cơ thể sau khi phẫu thuật loại bỏ lá lách. Một loại quét hồng cầu được gắn thẻ khác được sử dụng để tìm một số vấn đề về gan hoặc khu vực chảy máu.