Xạ hình thông khí tưới máu phổi: ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả
Nhận định chung
Xạ hình thông khí tưới máu phổi là một loại thủ thuật quét hạt nhân. Nó thường được sử dụng để tìm thuyên tắc phổi. Đây là cục máu đông chặn lưu lượng máu bình thường trong phổi.
Hai loại xạ hình phổi thường được thực hiện cùng nhau:
Xạ hình thông khí. Trong quá trình quét này, bạn hít khí hoặc chất đánh dấu phóng xạ. Hình ảnh từ lần quét này có thể cho thấy các khu vực của phổi không có đủ không khí hoặc giữ quá nhiều không khí.
Xạ hình tưới máu phổi. Trong quá trình quét này, một chất đánh dấu phóng xạ được tiêm vào tĩnh mạch trên cánh tay. Nó đi qua máu và vào phổi. Hình ảnh từ lần quét này có thể cho thấy các khu vực phổi không nhận đủ máu.
Nếu phổi hoạt động như bình thường, kết quả của hai lần quét sẽ khớp. Nếu kết quả quét không khớp, có thể có cục máu đông trong phổi.
Xạ hình thông khí và tưới máu phổi có thể được thực hiện riêng hoặc cùng nhau. Nếu cả hai lần quét được thực hiện, thủ thuật được gọi là quét V / Q. Việc quét thông khí thường được thực hiện đầu tiên.
Chỉ định xạ hình thông khí tưới máu phổi
Xạ hình thông khí tưới máu phổi được thực hiện để:
Tìm cục máu đông ngăn cản lưu lượng máu bình thường đến một phần của phổi.
Kiểm tra lưu lượng máu hoặc không khí qua phổi.
Xem phần nào của phổi đang hoạt động và phần nào bị tổn thương. Điều này thường được thực hiện trước khi phẫu thuật phổi để loại bỏ các phần của phổi.
Chuẩn bị xạ hình thông khí tưới máu phổi
Trước khi xạ hình thông khí tưới máu phổi, hãy cho bác sĩ biết nếu:
Đang hoặc có thể mang thai.
Đang cho con bú. Chất đánh dấu phóng xạ được sử dụng trong xét nghiệm này có thể vào sữa mẹ. Không cho bé bú mẹ trong 1 hoặc 2 ngày sau khi thủ thuật này. Trong thời gian này, có thể cho bé uống sữa mẹ đã lưu trữ trước khi thủ thuật, hoặc có thể cho sữa công thức. Không sử dụng sữa bơm trong 1 hoặc 2 ngày sau khi thủ thuật.
X-quang ngực thường được thực hiện trong cùng một ngày, trước hoặc sau khi xạ hình thông khí tưới máu phổi.
Có thể được yêu cầu ký đồng ý.
Nói chuyện với bác sĩ nếu có bất kỳ mối quan tâm về sự cần thiết của xạ hình thông khí tưới máu phổi, rủi ro của nó, làm thế nào nó sẽ được thực hiện, hoặc kết quả sẽ có ý nghĩa gì.
Thực hiện xạ hình thông khí tưới máu phổi
Sẽ cần phải tháo bất kỳ đồ trang sức nào có thể can thiệp vào quá trình quét. Có thể cần phải cởi tất cả hoặc hầu hết quần áo của mình, tùy thuộc vào khu vực nào đang được kiểm tra. Sẽ được cung cấp một miếng vải hoặc giấy để sử dụng trong quá trình xạ hình thông khí tưới máu phổi.
Trong quá trình quét, có thể nằm ngửa với camera quét trên hoặc dưới ngực. Hoặc có thể ngồi với máy ảnh bên cạnh ngực. Máy ảnh không tạo ra bất kỳ bức xạ.
Xạ hình thông khí phổi
Để quét thông khí, một mặt nạ sẽ được đặt trên miệng và mũi. Hoặc có thể có một chiếc kẹp mũi trên mũi và một ống trong miệng sử dụng để thở. Sẽ hít một hơi thật sâu và giữ nó.
Máy ảnh sẽ chụp ảnh khi chất theo dõi di chuyển qua phổi.
Có thể được yêu cầu hít khí vào và thở ra qua miệng trong vài phút. Sau đó, có thể được yêu cầu nín thở trong thời gian ngắn (khoảng 10 giây) và thay đổi vị trí. Điều này được thực hiện để phổi có thể được nhìn từ các góc độ khác. Máy ảnh có thể di chuyển để chụp ảnh từ các góc khác nhau. Cần giữ yên trong quá trình quét để tránh làm mờ hình ảnh.
Sau đó, khí phóng xạ hoặc sương mù sẽ thoát ra khỏi phổi khi thở.
Quá trình quét thông khi mất khoảng 15 đến 30 phút.
Xạ hình tưới máu phổi
Để xạ hình tưới máu phổi, một lượng nhỏ chất đánh dấu phóng xạ được tiêm vào cánh tay.
Sau khi tiêm chất đánh dấu, máy ảnh sẽ chụp ảnh khi chất theo dõi di chuyển qua phổi. Máy ảnh có thể được đặt lại xung quanh ngực để có được những góc nhìn khác nhau. Cần giữ yên trong quá trình quét để tránh làm mờ hình ảnh.
Quá trình quét tưới máu mất khoảng 5 đến 10 phút.
Cảm thấy khi xạ hình thông khí tưới máu phổi
Hít thở qua mặt nạ trong quá trình quét thông khí có thể không thoải mái, đặc biệt nếu cảm thấy rất khó thở. Nhưng sẽ được cung cấp nhiều oxy thông qua mặt nạ.
Nếu có quét tưới máu, có thể không cảm thấy gì cả từ kim, hoặc có thể cảm thấy một vết chích hoặc nhúm ngắn. Nếu không, quét phổi thường không đau.
Có thể thấy khó ở yên. Yêu cầu gối hoặc chăn để khiến bản thân thoải mái nhất có thể trước khi quá trình quét bắt đầu.
Rủi ro của xạ hình thông khí tưới máu phổi
Phản ứng dị ứng với chất đánh dấu phóng xạ là rất hiếm. Hầu hết các chất đánh dấu sẽ rời khỏi cơ thể qua nước tiểu hoặc phân trong vòng một ngày. Vì vậy, hãy chắc chắn để kịp thời xả bồn cầu và rửa tay kỹ bằng xà phòng và nước. Lượng phóng xạ nhỏ đến mức không có nguy cơ mọi người tiếp xúc sau khi thủ thuật.
Một số người bị đau hoặc sưng tại chỗ tiêm. Nén ẩm, ấm áp vào cánh tay có thể giúp đỡ.
Luôn có một rủi ro nhỏ đối với các tế bào hoặc mô khi tiếp xúc với bất kỳ bức xạ nào, ngay cả mức phóng xạ thấp do chất đánh dấu phóng xạ được sử dụng cho thủ thuật này. Nhưng khả năng thiệt hại thường rất thấp so với lợi ích của thủ thuật.
Ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả
Xạ hình thông khí tưới máu phổi là một loại thủ thuật quét hạt nhân. Nó thường được sử dụng để tìm thuyên tắc phổi. Đây là cục máu đông chặn lưu lượng máu bình thường trong phổi.
Kết quả xạ hình thông khí tưới máu phổi thường sẵn sàng trong 1 ngày.
Bình thường
Chất đánh dấu phóng xạ được phân bố đều khắp phổi trong quá trình thông khí và tưới máu.
Bất thường
Quét thông khí là bất thường, nhưng quét tưới máu là bình thường. Điều này có thể có nghĩa là đường thở bất thường ở tất cả hoặc các bộ phận của phổi. Nó có thể là một dấu hiệu của bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) hoặc hen suyễn.
Quét tưới máu là bất thường, nhưng quét thông khí là bình thường. Tùy thuộc vào sự khác biệt giữa hai lần quét, nó có thể là dấu hiệu của tắc mạch phổi.
Cả quét thông khí và tưới máu đều bất thường. Điều này có thể được gây ra bởi một số loại bệnh phổi, chẳng hạn như viêm phổi hoặc COPD, hoặc do tắc mạch phổi.
Kết quả xạ hình thông khí tưới máu phổi có thể giúp bác sĩ tìm ra khả năng bị cục máu đông trong phổi (thuyên tắc phổi). Các kết quả thường được báo cáo theo một trong các cách sau:
Bình thường. Kết quả không cho thấy bất kỳ vấn đề với phổi.
Xác suất thấp. Kết quả cho thấy khả năng cục máu đông thấp. Bác sĩ có thể cảm thấy rằng cần xét nghiệm nhiều hơn.
Không xác định hoặc xác suất trung gian. Kết quả quét phổi cho thấy có thể bị cục máu đông. Nhiều xét nghiệm có thể cần thiết.
Xác suất cao. Kết quả cho thấy khả năng đông máu cao. Bác sĩ sẽ cho thuốc để điều trị cục máu đông.
Yếu tố ảnh hưởng đến xạ hình thông khí tưới máu phổi
Có thể không thể xạ hình thông khí tưới máu phổi hoặc kết quả có thể không hữu ích, nếu:
Có thai. Bức xạ từ xạ hình có thể gây hại cho em bé.
Không thể ở yên trong khi xạ hình.
Không thể thở qua mặt nạ hoặc ống.
Có một tình trạng y tế liên quan đến phổi hoặc tim, chẳng hạn như phù phổi hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD).
Điều cần biết thêm
Kiểm tra cục máu đông ở chân (huyết khối tĩnh mạch sâu) có thể giúp bác sĩ quyết định xem có nguy cơ cao mắc bệnh phổi hay không. Bác sĩ sẽ hỏi về lịch sử y tế và làm kiểm tra thể chất để tìm hiểu mức độ rủi ro đối với huyết khối tĩnh mạch chân sâu. Sau đó siêu âm thường được thực hiện. Xác suất trước và kết quả siêu âm sẽ giúp bác sĩ quyết định những xét nghiệm tiếp theo cần.
Nếu kết quả xạ hình thông khí tưới máu phổi không rõ ràng, bác sĩ có thể muốn làm thêm xét nghiệm. Chụp động mạch phổi là thủ thuật X-quang sử dụng vật liệu tương phản được tiêm vào máu để kiểm tra lưu lượng máu dẫn đến phổi.