Xạ hình tuyến giáp: ý nghĩa lâm sàng kết quả thủ thuật

Nhận định chung

Xạ hình tuyến giáp sử dụng chất đánh dấu phóng xạ và máy ảnh đặc biệt để đo lượng tuyến giáp hấp thụ. Chất đánh dấu có thể được uống hoặc có thể được tiêm vào tĩnh mạch. Nó đi qua cơ thể, phát ra tín hiệu bức xạ. Máy ảnh “nhìn thấy” các tín hiệu và có thể đo được lượng tuyến giáp hấp thụ.

Xạ hình tuyến giáp có thể cho thấy kích thước, hình dạng và vị trí của tuyến giáp. Nó cũng có thể tìm thấy các khu vực của tuyến giáp hoạt động quá mức hoặc hoạt động kém. Camera chụp ảnh tuyến giáp từ ba góc độ khác nhau. Chất đánh dấu phóng xạ được sử dụng trong thủ thuật này là iốt hoặc tecneti.

Xét nghiệm hấp thu iốt phóng xạ (RAIU) cũng có thể được thực hiện để tìm ra các vấn đề với cách thức hoạt động của tuyến giáp, chẳng hạn như cường giáp.

Một loại xạ hình tuyến giáp khác, xạ hình tuyến giáp toàn thân, có thể được thực hiện cho những người bị ung thư tuyến giáp đã được điều trị. Xạ hình toàn bộ cơ thể có thể kiểm tra xem ung thư đã lan sang các khu vực khác của cơ thể chưa.

Chỉ định xạ hình tuyến giáp

Giúp tìm các vấn đề với tuyến giáp.

Xem liệu ung thư tuyến giáp đã lan ra ngoài tuyến giáp. Xạ hình toàn bộ cơ thể thường sẽ được thực hiện để đánh giá này.

Chuẩn bị xạ hình tuyến giáp

Hãy cho bác sĩ biết nếu:

Dùng thuốc thường xuyên. Hãy chắc chắn rằng bác sĩ biết tên và liều lượng của tất cả các loại thuốc. Bác sĩ sẽ hướng dẫn nếu và khi nào cần ngừng sử dụng bất kỳ loại thuốc nào sau đây có thể thay đổi kết quả xạ hình tuyến giáp:

Hormon tuyến giáp.

Thuốc chống tuyến giáp.

Thuốc hoặc các sản phẩm sức khỏe tự nhiên có iốt, chẳng hạn như muối iốt, tảo bẹ, xi-rô ho, vitamin tổng hợp hoặc thuốc tim amiodarone (như Cordarone).

Bị dị ứng với bất kỳ loại thuốc nào, chẳng hạn như iốt. Nhưng ngay cả khi bị dị ứng với iốt, có thể sẽ có thể làm xét nghiệm này vì lượng sử dụng trong chất đánh dấu quá nhỏ nên khả năng bị dị ứng là rất thấp.

Đã từng có một phản ứng dị ứng nghiêm trọng (sốc phản vệ) từ bất kỳ chất nào, chẳng hạn như nọc độc từ ong đốt hoặc do ăn động vật có vỏ.

Đã có bất kỳ thử nghiệm nào sử dụng vật liệu phóng xạ hoặc thuốc nhuộm iốt (như chụp CT với độ tương phản) 4 tuần trước khi xạ hình tuyến giáp. Những xét nghiệm khác có thể thay đổi kết quả xạ hình tuyến giáp.

Đang hoặc có thể mang thai.

Đang cho con bú.

Trước khi xạ hình tuyến giáp, các xét nghiệm máu thường được thực hiện để đo lượng hormone tuyến giáp (TSH, T3 và T4) trong máu.

Để chuẩn bị cho việc xạ hình tuyến giáp:

Làm theo hướng dẫn của bác sĩ về việc không ăn trước khi thủ thuật.

Có thể cần phải ngừng dùng một số loại thuốc hoặc các sản phẩm sức khỏe tự nhiên trong một thời gian trước khi thủ thuật. Hãy cho bác sĩ về tất cả các loại thuốc và các sản phẩm sức khỏe tự nhiên đang dùng.

Bác sĩ có thể yêu cầu ăn chế độ ăn ít iốt trong vài ngày nếu thủ thuật này được thực hiện để kiểm tra ung thư tuyến giáp.

Để xạ hình tuyến giáp, sẽ uống một liều iốt phóng xạ hoặc được truyền tecneti trong tĩnh mạch (tiêm tĩnh mạch) trong cánh tay. Thời điểm và cách sử dụng chất đánh dấu phóng xạ phụ thuộc vào loại chất đánh dấu nào được sử dụng.

Iốt có thể được dùng dưới dạng viên nang hoặc chất dịch 4 đến 24 giờ trước khi xạ hình xong. Iốt có ít hoặc không có mùi vị.

Technetium được sử dụng 5 đến 30 phút trước khi xạ hình xong.

Ngay trước khi thủ thuật, sẽ loại bỏ răng giả (nếu đeo chúng) và tất cả đồ trang sức hoặc đồ vật bằng kim loại từ xung quanh cổ và phần trên cơ thể.

Sẽ được yêu cầu ký vào một mẫu đơn đồng ý cho biết hiểu các rủi ro của thủ thuật và đồng ý thực hiện.

Nói chuyện với bác sĩ về bất kỳ mối quan tâm nào về nhu cầu xét nghiệm, rủi ro của nó, cách thực hiện hoặc kết quả sẽ có ý nghĩa gì.

Thực hiện xạ hình tuyến giáp

Xạ hình tuyến giáp được thực hiện trong phần y học hạt nhân của khoa X quang của bệnh viện bởi một người được đào tạo về y học hạt nhân (kỹ thuật viên y học hạt nhân).

Chất đánh dấu được sử dụng trong thủ thuật này là iốt phóng xạ hoặc tecneti. Sẽ uống một liều iốt từ 4 đến 24 giờ trước khi xạ hình hoặc được truyền tecneti trong tĩnh mạch (tiêm tĩnh mạch) trong cánh tay 5 đến 30 phút trước khi xạ hình.

Đối với thủ thuật này, sẽ nằm ngửa, đầu ngửa ra sau và cổ mở rộng. Điều quan trọng là nằm yên trong thủ thuật này. Một máy ảnh đặc biệt (được gọi là máy ảnh phân tích gamma) chụp ảnh tuyến giáp từ ba góc độ khác nhau.

Sau khi lấy được dấu vết, có thể xạ hình khoảng 30 phút sau. Hoặc có thể cần quay lại tối đa 24 giờ sau để xạ hình một hoặc nhiều lần. Mỗi lần xạ hình chỉ mất vài phút.

Để xạ hình ung thư tuyến giáp toàn thân, máy ảnh sẽ xạ hình cơ thể từ đầu đến chân.

Sau khi xạ hình tuyến giáp, có thể thực hiện các hoạt động thường xuyên của mình. Nhưng sẽ được yêu cầu thực hiện các biện pháp phòng ngừa đặc biệt khi đi tiểu. Điều này là do chất đánh dấu phóng xạ qua nước tiểu. Điều này mất khoảng 24 giờ. Trong thời gian này, điều quan trọng là phải xả bồn cầu hai lần mỗi lần sử dụng và rửa tay kỹ sau mỗi lần đi tiểu.

Cảm thấy khi xạ hình tuyến giáp

Có thể thấy không thoải mái khi nằm yên với đầu nghiêng về phía sau.

Rủi ro của xạ hình tuyến giáp

Bất cứ khi nào tiếp xúc với phóng xạ, sẽ có một nguy cơ nhỏ gây tổn hại cho các tế bào hoặc mô. Đó là trường hợp ngay cả với chất đánh dấu phóng xạ ở mức độ thấp được sử dụng cho thủ thuật này. Nhưng khả năng thiệt hại là rất thấp so với lợi ích của thủ thuật.

Hầu hết các chất đánh dấu sẽ rời khỏi cơ thể qua nước tiểu hoặc phân trong vòng một ngày. Vì vậy, hãy chắc chắn xả bồn cầu ngay sau khi sử dụng nó, và rửa tay tốt bằng xà phòng và nước. Lượng phóng xạ trong chất đánh dấu là rất nhỏ. Điều này có nghĩa là không có rủi ro cho mọi người xung quanh sau khi thủ thuật.

Thủ thuật này không được thực hiện cho phụ nữ mang thai vì nguy cơ cho em bé (thai nhi) tiếp xúc với bức xạ. Thủ thuật này cũng không được khuyến khích cho phụ nữ cho con bú hoặc trẻ nhỏ.

Ý nghĩa lâm sàng kết quả thủ thuật

Xạ hình tuyến giáp sử dụng chất đánh dấu phóng xạ và máy ảnh đặc biệt để tạo ra hình ảnh của tuyến giáp. Chất đánh dấu phóng xạ được sử dụng trong thủ thuật này thường là iốt hoặc tecneti. Xạ hình tuyến giáp được thực hiện để giúp tìm ra các vấn đề với tuyến giáp.

Bình thường

Xạ hình tuyến giáp bình thường cho thấy tuyến giáp nhỏ hình con bướm dài khoảng 5 cm (2 in.) Và rộng 5 cm (2 in.) Với chất đánh dấu phóng xạ lan rộng trong tuyến.

Bất thường

Xạ hình tuyến giáp bất thường cho thấy tuyến giáp nhỏ hơn hoặc lớn hơn bình thường. Nó cũng có thể hiển thị các khu vực trong tuyến giáp nơi hoạt động ít hơn bình thường (nốt lạnh) hoặc nhiều hơn bình thường (nốt nóng). Các nốt lạnh có thể liên quan đến ung thư tuyến giáp.

Xạ hình toàn bộ cơ thể sẽ cho thấy liệu iốt có trong xương hoặc mô khác (sự hấp thu iốt) sau khi tuyến giáp đã được cắt bỏ để điều trị ung thư. Xạ hình toàn bộ cơ thể có thể kiểm tra xem ung thư đã lan sang các khu vực khác của cơ thể chưa.

Yếu tố ảnh hưởng đến xạ hình tuyến giáp

Những lý do có thể không thể làm bài kiểm tra hoặc tại sao kết quả có thể không hữu ích bao gồm:

Dùng thuốc tuyến giáp.

Ăn thực phẩm có iốt, chẳng hạn như động vật có vỏ, muối iốt hoặc tảo bẹ.

Có các xét nghiệm khác sử dụng vật liệu tương phản trong 4 tuần qua.

Điều cần biết thêm

Xét nghiệm máu có thể được thực hiện trước khi xạ hình tuyến giáp để đo lượng hormone tuyến giáp (TSH, T3 và T4) trong máu.

Ung thư tuyến giáp thường được điều trị bằng phẫu thuật. Nếu khối u lớn, đã lan ra ngoài tuyến giáp hoặc đã tái phát, sau đó nó có thể được điều trị bằng iốt phóng xạ với liều rất cao. Sau khi điều trị ung thư tuyến giáp tái phát, có thể xạ hình toàn bộ cơ thể để xem ung thư đã lan rộng đến đâu.