XÁC ĐỊNH MỨC ĐỘ TỒN DƯ DÃN CƠ ROCURONIUM SAU PHÂU THUẬT BẰNG MÁY ĐO ĐỘ DÃN CƠ TOF WATCH
Sử dụng thuốc dãn cơ là công việc thường xuyên của người làm công tác gây mê hồi sức (GMHS). Đánh giá mức độ dãn cơ của BN thường dựa vào các dấu hiệu lâm sàng như thông khí nhẹ nhàng, mở miệng BN dễ khi đặt NKQ, BN không đáp ứng khi đặt NKQ và không cử động trong khi phẫu thuật, không có dấu hiệu thở lại trên lâm sàng hay biểu hiện bất thường trên biểu đồ’ ETCO2. Bụng BN mềm, áp lực đường thở không tăng là những dấu hiệu gián tiếp để đánh giá mức độ dãn cơ trong phẫu thuật. Ớ giai đoạn hồ’i tỉnh dấu hiệu thở lại của BN cho thấy có hồi phục dãn cơ và yếu tố BN thở tốt trên lâm sàng thường dùng để đánh giá khi chuyển BN ra phòng hồ’i tỉnh. Giai đoạn rút ống NKQ thường dựa vào dấu hiệu hồi tỉnh của BN như đáp ứng theo một số’ yêu cầu như mở mắt khi gọi, há miệng, xác nhận đúng tên và bị kích thích do ống NKQ. Tất cả những dấu hiệu trên thường mang tính chủ quan của người đánh giá và mức độ tồn dư dãn cơ khó có thể xác định chính xác.
Máy đo độ dãn cơ (MĐĐDC) được Ali và cộng sự (cs) giới thiệu vào đầu thập kỷ 70. Nguyên lý của máy dựa trên cơ sở dùng kích thích điện vào một nhóm cơ và đo mức độ đáp ứng của chúng.
Máy đo độ dãn cơ TOF Watch dựa trên cơ sở của đinh luật II Newton: F = m x a, trong đó F là lực, m là khối lượng và a là gia tốc. Đối với một nhóm cơ nhất đinh thì khối lượng cơ không thay đổi do đó lực đáp ứng sẽ tỉ lệ thuận với gia tốc. Thông qua bộ phận cảm biến tín hiệu gia tốc được chuyển thành tín hiệu điện được máy phân tích cho ra tỉ số TOF. TOF được gọi là kích thích chuối bốh bao gồm 4 kích thích trên mức tối đa được sử dụng mỗi 0,5 giây với tần số’ 2Hz. Khi sử dụng kích thích chuối bốn sẽ gây co cơ liên tiếp và xảy ra hiện tượng tắt dần (fade) làm cơ sở để đánh giá mức độ dãn cơ. Người ta tính tỉ số’ TOF bằng cách chia độ lớn của T4 cho T1. Khi chưa sử dụng thuốc dãn cơ thì độ lớn của 4 kích thích bằng nhau và tỉ số’ TOF bằng 1. Hiện tượng tắt dần chỉ xảy ra khi sử dụng thuốc dãn cơ không khử cực hay ở phase II sau khi sử dụng succinylcholine.
Trước đây tỉ số’ TOF > 0,7 được xem dãn cơ hồi phục đầy đủ(1,2). Những nghiên cứu gần đây cho thấy mức hồi phục dãn cơ đầy đủ khi chỉ số TOF > 0,9(8). Trong một nghiên cứu trên 526 BN nhận chỉ một liều thuốc dãn cơ có thời gian tác dụng trung bình và không có hóa giải dãn cơ thì tỉ số’ TOF > 0,9 chỉ chiếm 55% khi BN đến phòng hồ’i tỉnh(3). Trong một nghiên cứu trên 34 BN sử dụng dãn cơ rocuronium có hóa giải dãn cơ thì tỉ số’ TOF < 0,7 là 5,9% và tỉ số’ TOF < 0,9 là 29%(9).
Tại Việt Nam việc sử dụng thuốc hóa giải dãn cơ cũng chưa được sử dụng thường qui ở một số bệnh viện và việc rút ống NKQ thường được thực hiện tại phòng hồi tỉnh. Việc sử dụng máy TOF watch vẫn chưa được phổ biến.
Vì vậy chúng tôi thực hiện đề tài: “Xác đinh mức độ tồn dư dãn cơ Rocuronium sau phẫu thuật bằng máy đo độ dãn cơ TOF watch”
Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất