XÁC ĐỊNH PHÂN TÝP HIV-1 TRÊN ĐỐI TƯỢNG NGHIỆN CHÍCH MA TÚY VÀ MẠI DÂM KHU VỰC HÀ NỘI (VIỆT NAM) VÀ VIÊNG CHĂN (LÀO)

 Nghiên cứu sự phân bố phân týp HIV-1 ở 280 bệnh nhân (BN) có xét nghiệm HIV (+), trong đó 140 BN ở khu vực Hà Nội (KVHN) và 140 BN ở Viêng Chăn (KVVC). Kết quả cho thấy: phân týp CRF01-AE chiếm chủ yếu ở hai khu vực với 138/140 BN (98,57%); 2/140 BN (1,43%) chưa xác định được ở KVHN và 118/140 BN (84,30%)  ë  KVVC;  phân týp A: 1/140 BN (0,71%), phân týp B: 1/140 BN (0,71%), phân týp C: 3/140 BN (2,14%); có tới 17/140 BN (12,14%) chưa xác định được phân týp ở KVVC. Tuy nhiên, phân týp HIV ở KVVC đa dạng hơn KVHNHIV có 2 týp là HIV-1 và HIV-2, cả hai týp này đều lây truyền qua đường tình dục, đường máu và từ mẹ sang con. Riêng HIV-1có tính đa dạng di truyền cao và dễ dàng lâylan nhanh trong cộng đồng. Các chủng của HIV-1 được phân thành 4 nhóm: M, N, O, P, trong đó, nhóm M chiếm đa số,  được chiathành 10 phân týp, bao gồm: phân týp A, B, C, D, E, F, G, H, J và K và 49 dạng tái tổ hợp (CRFs) [7] của các phân týp trên. Phân týp phân bố  mang tính trội cho từng vùng địa lý khác nhau, mỗi phân týp lại có tính trội theo đường lây truyền nhất định. Ví dụ, ở Thái Lan, phân týp B trội ở những đối tượng tiêm chích ma túy, phân týp E trội ở trường hợp lây nhiễm qua đường tình dục [7]. Nghiên cứu sự phân bố các phân týp và dạng tái tổ hợp của HIV-1 có giá trị trong giám sát dịch tễ học ở tầm quốc gia và khu vực, góp phần xây dựng chiến lược dự phòng, phát triển vắcxin thích hợp cho từng khu vực, đối tượng, chế tạo các kit chẩn đoán và lựa chọn liệu pháp kháng virút đặc hiệu (hiệu quả của thuốc kháng virut khác nhau với từng phân týp) [1, 3, 6]. Vì vậy, để dự phòng và kiểm soát HIV lây truyền, cần nghiên cứu phối hợp giữa các khu vực quốc gia láng giềng