Xác định sự phân bố một số gen quy định yếu tố độc lực của các escherichia coli gây tiêu chảy
Có năm loại E. coli gây tiêu chảy đã được xác định: EAEC, EHEC, EIEC, EPEC và ETEC. Các gen quy định yếu tố độc lực (bám dính, độc tố, kháng kháng sinh…) có vai trò quan trọng trong cơ chế gây bệnh của các E. coli gây tiêu chảy. Việc xác định các gen này có ý nghĩa quan trọng trong chẩn đoán, nghiên cứu dịch tễ học và sản xuất vacxin. Mục tiêu:xác định sự phân bố của một số gen quy định các yếu tố độc lực ở các chủng DEC và E. coli không gây tiêu chảy. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu:161 chủng E. coli gây tiêu chảy thuộc bốn loại EAEC, EIEC, EPEC, ETEC và 100 chủng E. coli không gây tiêu chảy. Kỹ thuật PCR với các cặp mồi đặc hiệu được sử dụng để phát hiện các gen này.Kết quả: EAEC chiếm 50% số các DEC phân lập và xác định được. Các chủng EAEC mang gen aap với tỷ lệ cao nhất (96,5%), aggR (79,1%) và astA
(60,5%). Số chủng mang cả 3 gen aap, aggR và astA là 37,2%. Không có chủng nào âm tính với cả 3 gen. Cả ETEC, EPEC và EIEC đều mang các gen aap, aggR và astA với tỷ lệ từ 7% đến 72,7%. Tỷ lệ mang gen aap cao nhất gặp ở EIEC (72,7%), aggR gặp ở EIEC (45,5%), và astA ở ETEC(50%). 14% các chủng E. coli được coi là không gây tiêu chảy mang gen aggR và trên 30% các E. coli này mang gen aap và astA. Kết luận:
EAEC chiếm 50% số các E. coli gây tiêu chảy. Tỷ lệ mang gen aap cao nhất và hay gặp nhất ở các chủng EAEC. Các gen khác gặp cả ở các chủng E. coli gây tiêu chảy khác với tỷ lệ khác nhau. Kết quả của nghiên cứu có ý nghĩa trong việc phát triển vacxin phòng tiêu chảy do E. coli
Tiêu chảy là một bệnh thường gặp ở cả các nước đã và đang phát triển. Các căn nguyên gây tiêu chảy gồm vi khuẩn, virut và ký sinh trùng. Trong số các căn nguyên gây tiêu chảy, E. coli đang ngày càng thu hút được sự quan tâm của các nhà vi sinh, bác sĩ lâm sàng và nhi khoa vì nó chiếm từ 20 – 30% trong số các căn nguyên xác định được từ phân tiêu chảy [4; 5]. Các DEC được chia thành 5 nhóm chính dựa trên đặc điểm lâm sàng, dịch tễ, týp huyết thanh và đặc biệt là sự có mặt của các yếu tố độc lực. Trong đó, các yếu tố độc lực có ý nghĩa quyết định. Chúng là E. colibám dính kết tập đường ruột (enteroaggregative E. coli- EAEC), E. coligây xuất huyết đường ruột (enterohaemorrhagic E. coli- EHEC), E. colixâm nhập đuờng ruột (enteroinvasive E. coli- EIEC), E. coli‘‘gây bệnh lý đường ruột’’ (enteropathogenic E. coli- EPEC), và E. colisinh độc tố ruột (enterotoxigenic E. coli- ETEC) [4]. Mỗi một loại E. coligây tiêu chảy kể
trên đều có một hoặc một số gen (gen độc lực) nằm trên nhiễm sắc thể hoặc plasmid, mã hoá cho các yếu tố độc lực. Chúng có thể là độc tố ruột (LT, ST, EAST1), yếu tố bám dính (intimin, lông bám dính, protein dispersin…), yếu tố liên quan đến sự kháng kháng sinh của vi khuẩn (gen sinh ESBL…) [2; 4; 7]. Việc phát hiện sự có mặt của các gen quy định những yếu tố này có ý nghĩa quan trọng trong xác định các E. coligây tiêu chảy, cơ chế gây bệnh của chúng, dịch tễ học phân tử, sự kháng kháng sinh. Thêm vào đó, nghiên cứu các gen độc lực này là cơ sở cho việc phát triển vacxin phòng tiêu chảy do E. coli.
Chính vì những lý do trên, nghiên cứu này được thực hiện nhằm hai mục tiêu:
1. Xác định sự có mặt của một số gen độc lực ở các E. coli gây tiêu chảy.
2. Xác định sự phân bố một số gen độc lực ở các E. coli gây tiêu chảy.
Thông tin này hy vọng sẽ gợi mở cho các bạn hướng tìm kiếm và nghiên cứu hữu ích