Xác định tính giá trị và khả thi của phương pháp quan sát với acid acetic (VIA) trong sàng lọc ung thư cổ tử cung tại Bắc Ninh và Cần Thơ, một số yếu tố liên quan đến ung thư cổ tử cung

Ung thư cổ tử cung (UTCTC) là loại ung thư thường gặp ở nữ giới, đứng hàng thứ ba trong các loại ung thư chung và đứng thứ tư trong số các nguyên nhân gây tử vong ở phụ nữ trên toàn thế giới. Tỷ lệ mắc ung thư cổ tử cung có xu hướng gia tăng trong những năm gần đây, đặc biệt tại các quốc gia nghèo gây nên gánh nặng bệnh tật rất lớn đối với phụ nữ tại các quốc gia này [67].

Tại Việt Nam, ung thư cổ tử cung được ghi nhận là loại ung thư có tỷ lệ mắc và tử vong cao ở nữ giới. Theo ghi nhận tình hình mắc ung thư tại 6 tỉnh, thành phố giai đoạn 2001-2004 cho thấy, ung thư cổ tử cung là một trong 5 loại ung thư phổ biến ở nữ giới [5]. Năm 2010, tỷ lệ mắc ung thư cổ tử cung là 13,6/100.000 dân đứng thứ 3 trong số các ung thư ở nữ giới [10].

Các yếu tố nguy cơ gây ung thư cổ tử cung đã được các nghiên cứu trên thế giớighi nhận. Trong đó nguyên nhân trực tiếp, chủ yếu là việc nhiễm vi rút HPV, bêncạnh đó một số yếu tố về điều kiện kinh tế xã hội, hành vi tình dục không an toàn,quan hệ tình dục sớm, quan hệ với nhiều đối tượng, tình trạng sinh nhiều con, sửdụng viên thuốc uống tránh thai, tiếp xúc khói thuốc lá, chế độ dinh dưỡng, tuổi,chủng tộc, tiền sử gia đình được xác định có liên quan chặt chẽ đến sự xuất hiện ungthư cổ tử cung ở phụ nữ.

Ung thư cổ tử cung là hậu quả cuối cùng của một quá trình diễn biến tự nhiênqua nhiều giai đoạn [13, 63], bệnh có thể dự phòng và phát hiện sớm, trong đó việcthực hiện các chương trình sàng lọc nhằm kịp thời phát hiện các tổn thương cổ tử cung ở giai đoạn sớm được đánh giá là biện pháp có hiệu quả góp phần làm giảm tỷlệ mắc và tử vong do ung thư cổ tử cung, làm giảm gánh nặng ung thư cổ tử cungtại các nước trên thế giới [13, 63, 75, 93, 99].

Các quốc gia trên thế giới hiện đang sử dụng một số kỹ thuật sàng lọc ung thư cổtử cung khác nhau, trong đó quan sát cổ tử cung bằng mắt thường với dung dịch Acidacetic 5% (phương pháp VIA)  được coi là phương pháp sàng lọc ung thư cổ tử cungphù hợp với các quốc gia có nguồn lực thấp do đáp ứng được các yêu cầu về kỹ thuậtvà phù hợp với hệ thống y tế, giá thành thấp [89]. 

Tại Việt Nam, sàng lọc ung thư ung thư cổ tử cung được thực hiện chủ yếu tạicác cơ sở y tế, sàng lọc ung thư tại cộng đồng còn rất hạn chế. Phương pháp quansát cổ tử cung bằng mắt thường với dung dịch Acid acetic 3%-5% được Bộ Y tế hướngdẫn và quy định là phương pháp sàng lọc ung thư cổ tử cung đầu tay thực hiện tại cáctuyến y tế từ tuyến Trung ương, tuyến tỉnh đến tuyến huyện, xã [1]. Tuy nhiên, thực tếtại các tuyến y tế cơ sở trong những năm gần đây việc sử dụng phương pháp VIA trongsàng lọc ung thư cổ tử cung chưa được triển khai thực hiện.

Cho đến hiện tại, có một số nghiên cứu tại Việt Nam xác định giá trị thực hiệnsàng lọc ung thư cổ tử cung bằng phương pháp VIA. Tuy nhiên chưa có nghiên cứunào xác định giá trị của phương pháp sàng lọc tại tuyến y tế cơ sở cũng như khảnăng triển khai thực hiện và những yếu tố đảm bảo để duy trì và thự hiện sàng lọcung thư cổ tử cung bằng phương pháp VIA trong thực tiễn, các yếu tố liên quan đếnung thư cổ tử cung. Câu hỏi nghiên cứu đặt ra: Vậy giá trị của phương pháp VIAtrong sàng lọc ung thư cổ tử cung tại Việt Nam như thế nào? Liệu phương phápVIA triển khai tại tuyến y tế cơ sở có khả thi không? Những yếu tố ảnh hưởng đếnviệc triển khai thực hiện phương pháp VIA tại tuyến y tế cơ sở? Những yếu tố cóliên quan đến việc mắc nguy cơ ung thư cổ tử cung tại Việt Nam?… Để trả lời chonhững câu hỏi trên và đánh giá kết quả thực hiện sàng lọc ung thư cổ tử cung củaphương pháp VIA tại tỉnh Bắc Ninh và Thành phố Cần Thơ, nhằm cung cấp nhữngbằng chứng khoa học góp phần định hướng chính sách sàng lọc ung thư cổ tử cungtại Việt Nam trong thời gian tới, chúng tôi tiến hành nghiên cứu “Xác định tính giá trị và khả thi của phương pháp quan sát với acid acetic (VIA) trong sàng lọc ung thư cổ tử cung tại Bắc Ninh và Cần Thơ, một số yếu tố liên quan đến ung thư cổ tử cung”.

MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU

1. Xác định tỷ lệ các tổn thương bất thường cổ tử cung qua sàng lọc bằngphương pháp VIA, tế bào học và mô bệnh học.

2. Xác định tính giá trị của VIA trong sàng lọc ung thư cổ tử cung đối chiếu vớiphương pháp tế bào học và mô bệnh học. 

3. Tìm hiểu khả năng thực thi triển khai sàng lọc ung thư cổ tử cung tại tuyến y tế cơ sở bằng phương pháp VIA.

4. Xác định một số yếu tố liên quan đến ung thư cổ tử cung

 MỤC LỤC