Xây dựng danh mục tương tác thuốc bất lợi cần chú ý trong thực hành lâm sàng tại Bệnh viện Sản Nhi Quảng Ninh
Xây dựng danh mục tương tác thuốc bất lợi cần chú ý trong thực hành lâm sàng tại Bệnh viện Sản Nhi Quảng Ninh.Tƣơng tác thuốc là yếu tố quan trọng có thể dẫn đến thất bại điều trị hoặc tăng khả năng xuất hiện các phản ứng có hại (ADR) ở mức độ nặng. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến sai sót trong điều trị, tăng tỷ lệ nhập viện trên mọi đối tƣợng bệnh nhân, trong đó bao gồm cả bệnh nhân nhi [29].
Việc phối hợp nhiều thuốc là khó có thể tránh khỏi. Khi đó, tỷ lệ các phản ứng có hại (ADR) sẽ tăng theo. Một thống kê dịch tễ học cho thấy tỷ lệ ADR là 7% ở bệnh nhân dùng phối hợp 6-10 loại thuốc, nhƣng tỷ lệ này sẽ là 40% khi dùng phốihợp 16-20 loại [2]. Tƣơng tác thuốc trên bệnh nhân nhi là vấn đề quan trọng cần đƣợc quan tâm do ở trẻ em, nhiều cơ quan chƣa hoàn thiện đầy đủ về chức năng nênhậu quả của tƣơng tác trên trẻ thƣờng nghiêm trọng và khó kiểm soát hơn so vớingƣời trƣởng thành [14].
Nhƣ vậy, thực tế điều trị đặt ra vấn đề cấp thiết là làm thế nào để vừa đạt đƣợc hiệu quả lâm sàng, vừa tránh đƣợc tƣơng tác bất lợi để đảm bảo an toàn cho ngƣời bệnh. Yêu cầu này đòi hỏi cán bộ y tế phải có sự sàng lọc, phát hiện, đánh giá vàquản lý tƣơng tác thuốc trong thực hành lâm sàng đặc biệt là dƣợc sĩ lâm sàng. Bệnh viện Sản Nhi Quảng Ninh là bệnh viện chuyên khoa hạng II, tuyếnchuyên môn cao nhất về khám chữa bệnh trong lĩnh vực sản phụ khoa và nhi khoa của tỉnh Quảng Ninh. Hằng năm, Bệnh viện tiếp nhận số lƣợng lớn bệnh nhân với loại hình bệnh tật đa dạng của cả trẻ em và phụ nữ. Dƣợc sỹ và bác sỹ của bệnh viện Sản Nhi Quảng Ninh đã có một số đề tài nghiên cứu khoa học cấp cơ sở đánh giá việc sử dụng thuốc tại bệnh viện, góp phần tích cực trong thay đổi điều trị. Tuy nhiên, vấn đề tƣơng tác thuốc vẫn chƣa đƣợc thực sự quan tâm đúng mực. Xuất phát từ nhu cầu của thực tế lâm sàng, để giảm thiểu tối đa tƣơng tác thuốc bất lợi trong quá trình điều trị và hƣớng tới mục tiêu sử dụng thuốc hợp lý, hiệu
quả, an toàn, chúng tôi thực hiện nghiên cứu đề tài “Xây dựng danh mục tương tác thuốc bất lợi cần chú ý trong thực hành lâm sàng tại Bệnh viện Sản Nhi Quảng Ninh” với 3 mục tiêu:
1. Xây dựng danh mục tương tác thuốc cần chú ý dựa trên lý thuyết từ danh mục thuốc sử dụng tại Bệnh viện Sản Nhi Quảng Ninh năm 2018.
2. Xây dựng danh mục tương tác thuốc có tần suất gặp cao qua khảo sát bệnh án nội trú.
3. Xây dựng danh mục tương tác thuốc bất lợi cần chú ý trong thực hành lâm sàng tại Bệnh viện Sản Nhi Quảng Ninh qua tổng hợp danh mục tương tác ở mục tiêu 1 và 2
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC CÁC BẢNG
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ
ĐẶT VẤN ĐỀ………………………………………………………………………………………………. 1
Chƣơng 1. TỔNG QUAN ………………………………………………………………………………. 3
1.1. Tƣơng tác thuốc………………………………………………………………………………………. 3
1.1.1. Khái niệm tƣơng tác thuốc …………………………………………………………………….. 3
1.1.2. Phân loại tƣơng tác thuốc………………………………………………………………………. 3
1.1.3. Dịch tễ của tƣơng tác thuốc……………………………………………………………………. 4
1.1.4. Ý nghĩa của tƣơng tác thuốc trong thực hành lâm sàng……………………………… 5
1.2. Tƣơng tác thuốc trên các đối tƣợng bệnh nhân đặc biệt ……………………………….. 5
1.2.1. Tƣơng tác thuốc trên bệnh nhân nhi…………………………………………………………5
1.2.2. Tƣơng tác thuốc trên phụ nữ có thai ………………………………………………………..8
1.2.3. Tƣơng tác thuốc trên phụ nữ cho con bú ……………………………………………….. 10
1.3. Biện pháp kiểm soát tƣơng tác thuốc ……………………………………………………….. 11
1.3.1. Cơ sở dữ liệu tra cứu tƣơng tác thuốc ……………………………………………………. 11
1.3.2. Bảng tƣơng tác thuốc đáng chú ý………………………………………………………….. 15
1.4. Vài nét về Bệnh viện Sản Nhi Quảng Ninh ………………………………………………. 17
Chƣơng 2. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ………………………. 18
2.1. Xây dựng danh mục tƣơng tác thuốc cần chú ý dựa trên lý thuyết từ danh mục
thuốc sử dụng tại Bệnh viện Sản Nhi Quảng Ninh năm 2018 ……………………………. 18
2.1.1. Đối tƣợng nghiên cứu………………………………………………………………………….. 18
2.1.2. Nội dung nghiên cứu…………………………………………………………………………… 18
2.1.3. Phƣơng pháp nghiên cứu ……………………………………………………………………… 18
2.2. Xây dựng danh mục tƣơng tác thuốc có tần suất gặp cao qua khảo sát bệnh án
nội trú ………………………………………………………………………………………………………… 21
2.2.1. Đối tƣợng nghiên cứu………………………………………………………………………….. 21
2.2.2. Nội dung nghiên cứu………………………………………………………………………….. 21
2.2.3. Phƣơng pháp nghiên cứu ……………………………………………………………………… 21
Trung tâm DI & ADR Quố ốc gia – Tài liệ ệu chia sẻ ẻ tạ ại CANHGIACDUOC.ORG.VN và facebook CANHGIACDUOC2.3. Xây dựng danh mục tƣơng tác thuốc bất lợi cần chú ý trong thực hành lâm sàng
tại Bệnh viện Sản Nhi Quảng Ninh qua tổng hợp danh mục tƣơng tác ở mục tiêu 1
và 2 ……………………………………………………………………………………………………………. 23
2.3.1. Đối tƣợng nghiên cứu………………………………………………………………………….. 23
2.3.2. Nội dung nghiên cứu…………………………………………………………………………… 23
2.3.3. Phƣơng pháp nghiên cứu ……………………………………………………………………… 23
Chƣơng 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU …………………………………………………………… 24
3.1. Xây dựng danh mục tƣơng tác thuốc cần chú ý dựa trên lý thuyết từ danh mục
thuốc sử dụng tại Bệnh viện Sản Nhi Quảng Ninh năm 2018 ……………………………. 24
3.2. Xây dựng danh mục tƣơng tác thuốc có tần suất gặp cao qua khảo sát bệnh án
nội trú ………………………………………………………………………………………………………… 36
3.3. Xây dựng danh mục tƣơng tác thuốc bất lợi cần chú ý trong thực hành lâm sàng
tại Bệnh viện Sản Nhi Quảng Ninh qua tổng hợp danh mục tƣơng tác ở mục tiêu 1
và 2 ……………………………………………………………………………………………………………. 40
Chƣơng 4. BÀN LUẬN ……………………………………………………………………………….. 42
4.1. Xây dựng danh mục tƣơng tác thuốc cần chú ý dựa trên lý thuyết từ danh mục
thuốc sử dụng tại Bệnh viện Sản Nhi Quảng Ninh năm 2018 ……………………………. 43
4.2. Xây dựng danh mục tƣơng tác thuốc có tần suất gặp cao qua khảo sát bệnh án
nội trú ………………………………………………………………………………………………………… 45
4.3. Xây dựng danh mục tƣơng tác thuốc bất lợi cần chú ý trong thực hành lâm sàng
tại Bệnh viện Sản Nhi Quảng Ninh qua tổng hợp danh mục tƣơng tác ở mục tiêu 1
và 2 ……………………………………………………………………………………………………………. 48
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ……………………………………………………………………….. 50
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC