XÂY DỰNG KỊCH BẢN BỆNH NHÂN MÔ PHỎNG TRONG ĐÁNH GIÁ SỬ DỤNG THUỐC KHÁNG VIÊM NSAID ĐIỀU TRỊ THOÁI HÓA KHỚP

XÂY DỰNG KỊCH BẢN BỆNH NHÂN MÔ PHỎNG TRONG ĐÁNH GIÁ SỬ DỤNG THUỐC KHÁNG VIÊM NSAID ĐIỀU TRỊ THOÁI HÓA KHỚP TẠI NHÀ THUỐC CỘNG ĐỒNG
Trần Thị Thu Hiền1, Nguyễn Thị Ngọc Yến2, Nguyễn Ngọc Khôi1, Nguyễn Như Hồ1,
Đặt vấn đề: Thoái hóa khớp là bệnh lý phổ biến và người bệnh thường tiếp cận nhà thuốc để tự điều trị triệu chứng đau bằng các thuốc giảm đau như nhóm kháng viêm không steroid (NSAID). Mục tiêu: Xây dựng kịch bản bệnh nhân mô phỏng (BNMP) nhằm đánh giá việc thu thập thông tin của dược sĩ tại nhà thuốc cộng đồng để đưa ra quyết định phù hợp về việc sử dụng NSAID trong điều trị triệu chứng thoái hoá khớp. Đối tượng và phương pháp: Nghiên cứu được thực hiện qua các bước: 1) Xây dựng kịch bản BNMP và bảng kiểm đánh giá thực hành thu thập thông tin của dược sĩ tại nhà thuốc. 2) Thẩm định nội dung 2 lần bởi hội đồng gồm 5 chuyên gia với phiếu đánh giá gồm 55 mục theo 3 mức độ “đồng ý” (tương ứng với 2 điểm), “đồng ý 1 phần” (1 điểm) và “không đồng ý” (0 điểm). Tổng điểm dao động từ 0 đến 110 điểm.  Các vấn đề về từ ngữ và ngữ nghĩa cũng được chuyên gia góp ý điều chỉnh. 3) Thử nghiệm trên 12 nhà thuốc ngẫu nhiên trên địa bàn TPHCM để hoàn chỉnh kịch bản và bộ công cụ khảo sát. Kết quả: Điểm trung bình đánh giá về nội dung của hội đồng là 97,4±6,8 ở lần đầu và tăng lên 108,6 ± 3,1 ở lần đánh giá thứ 2 sau khi đã chỉnh sửa kịch bản và bảng kiểm theo góp ý của hội đồng. Kết quả thử nghiệm cho thấy số lượng thuốc trung bình trong một đơn là 4,3±0,8 với 25% số trường hợp được dùng 2 NSAID trong 1 liều. Kết luận: Nghiên cứu đã xây dựng được kịch bản phù hợp với thực tế và đảm bảo nội dung bảng kiểm phù hợp để đánh giá việc dược sĩ thu thập thông tin để ra quyết định sử dụng NSAID trong điều trị triệu chứng thoái hoá khớp tại nhà thuốc. Kết quả này có thể được sử dụng để tiến hành việc khảo sát tình hình sử dụng thuốc trong thực tế ở quy mô lớn hơn.

Theo  nghiên  cứu  về  Gánh  nặng  bệnh  tật, chấn thương và các yếu tố rủi ro trên toàn cầu,tỷ  lệ  thoáihoá  khớp hiện  mắc  chiếm  khoảng 85%tổng gánh nặng, vớiước tính khoảng 250 triệu người và nằm trong top 5-10 bệnh gây tàn phế cho người bệnh [3]. Do đó, nhu cầu điều trị ngày  càng  tăng  và  thuốc  kháng  viêm  không steroid (NSAID) được  sửdụng ngày  càng  phổ biến do hiệu quả giảm đau và kháng viêm tốtđối với  thoái  hóa  khớp. Khi  có  triệu  chứng,  người bệnh thường tự điều trị tại các nhà thuốc cộng đồng, vì vậy vai trò của người dược sĩ rất cần thiết trong sử dụng thuốc an toàn tại nhà thuốc.  Phương pháp bệnh nhân mô phỏng (BNMP) được sử dụng phổ biến trong đào tạo hoặc trong nghiên cứu nhằm cung cấp các tình huống giúp cho dược sĩ hoạt động trong môi trường an toàn. Kịch bản với BNMP được xây dựngđể miêu tả một cách nhất quán về một tình trạng cụ thể của bệnh  nhân [4],  từ  đó  đánh  giá  được  thái  độ, hành vi, khả năng thực hành nghề nghiệp người dược sĩ. Hiện nay, nghiên cứuứng dụng BNMP vẫn chưa tiến hành rộng rãi tại Việt Nam. Vì thế, chúng  tôi  tiến  hành  xây  dựng  kịch  bản  BNMP nhằm đánh giá việc thu thập thông tin của dược sĩ nhà thuốc cộng đồng  để đưa ra quyết định phù hợp trong việc sử dụng NSAID điều trị triệu chứng thoái hoá khớp.