Xây dựng một số công cụ đào tạo chuyên ngành Y bằng multimedia

Công nghệ thông tin và truyền thông (CNTT & TT) ngày càng phát triển mạnh mẽ và trở thành một lực lượng sản xuất vào loại quan trọng nhất trong nền kinh tế trí thức. Tại nhiều nước phát triển trên thế giới như Hoa kỳ, Đức, Anh, Pháp, Nhật, Hàn Quốc… cũng như các nước trong khu vực như Singapore, Malaysia, Đài Loan, Thái Lan những thành tựu của CNTT đã được đưa vào ứng dụng không những trong các lĩnh vực xã hội, kinh tế, khoa học kĩ thuật mà còn trong lĩnh vực giáo dục nói chung và giáo dục Y học nói riêng.

Dạy – học tích cực là một khái niệm không mới trong giáo dục hiện nay nhưng lại là vấn đề chưa được triển khai rộng rãi do nhiều lý do khách quan và chủ quan. Không như phương pháp dạy-học truyền thống coi người thầy là trung tâm, phương pháp dạy học tích cực lấy người học là trung tâm, buộc người học phải phát huy tính chủ động sáng tạo trong học tập. Vai trò của người thầy chỉ là giúp cho quá trình học của sinh viên được dễ dàng và lượng giá kết quả cuối cùng xem đã đạt được mục tiêu học tập hay không? Do vậy, học viên cần biết cách tự tìm đến các kiến thức cần thiết và cần có những kho dữ liệu lưu trữ các tài nguyên học tập số hóa để họ tham khảo. Một trong những công cụ hỗ trợ đào tạo đặc biệt đối với một số chuyên ngành trong các trường Y được coi là hữu hiệu nhất hiện nay đó là các CD-rom dạy học được sản xuất với sự hỗ trợ của công nghệ multimedia hay còn gọi là công nghệ đa truyền thông.

Hiện nay tại Việt Nam, các sản phẩm công nghệ dạy học chuyên ngành Y chưa có nhiều, chất lượng chưa đạt yêu cầu và phần cơ sở dữ liệu không đầy đủ [1, 2, 4, 5, 22]. Hơn nữa, việc xây dựng một chương trình dạy học multimedia còn gặp nhiều khó khăn vì trên thực tế kiến thức về tin học của giảng viên Y còn hạn chế và ngược lại những chuyên gia CNTT lại không hiểu rõ về nội dung, yêu cầu, cách bố trí bài giảng, cách truyền đạt như thế nào cho hiệu quả. Gần đây, trên website thư viện bài giảng điện tử (BGĐT) đã xuất hiện một số bài giảng dạng trình chiếu, atlas được xây dựng bằng công cụ multimedia cho ra những bài giảng khá sinh động. Tuy nhiên, những bài giảng này còn thiếu nhiều tính năng tương tác như kiểm tra, học theo nhu cầu và thường do giảng viên không chuyên về Y viết. Chưa có một bộ học liệu điện tử chuyên ngành Y nào đủ tiêu chuẩn để đưa lên mạng internet, phục vụ được nhu cầu dạy-học điện tử đang là vấn đề được quan tâm nhiều nhất hiện nay.

Trên Thế giới, các học liệu điện tử chuyên ngành Y thường được sản xuất ở hai dạng: Một là những atlas điện tử cho các chuyên ngành hình thái như Giải phẫu, Mô học, Giải phẫu bệnh…; Hai là các BGĐT cho những chuyên ngành chức năng như Sinh lý, Sinh lý bệnh và một số chuyên khoa trong lâm sàng như Ngoại, Tim mạch, Tiêu hóa, Hô hấp, Thần kinh, Da liễu…[54, 61]. Các sản phẩm này đến với người sử dụng ở dạng các đĩa CD-Rom hoặc các khóa học online. Tuy nhiên, chúng ta không thể sử dụng tất cả các sản phẩm công nghệ multimedia của nước ngoài vì các sản phẩm này được xây dựng phục vụ cho chương trình học khác với Việt Nam không những về nội dung mà cả về các mục tiêu học tập. Hơn nữa, tất cả đều được viết bằng tiếng nước ngoài nên việc sử dụng là rất khó đối với giảng viên cũng như sinh viên Việt nam.

Xuất phát từ những thực trạng kể trên, việc xây dựng được các học liệu điện tử hỗ trợ việc dạy – học một số môn chuyên ngành Y ở Việt Nam góp phần đổi mới nâng cao chất lượng nội dung, phương pháp và hình thức dạy – học là vô cùng cấp thiết. Đề tài “Xây dựng một số công cụ đào tạo chuyên ngành Y bằng multimedia” được tiến hành nhằm mục tiêu:

1. Xây dựng công cụ đào tạo multimedia cho một số chuyên ngành Y.

2. Xây dựng các công cụ lượng giá cho các chuyên ngành trên.

Mục tiêu cụ thể của đề tài là:

1. Xây dựng atlas điện tử cho chuyên ngành hình thái đại diện là Giải phẫu và Mô học có tích hợp phần lượng giá.

2. Xây dựng bài giảng điện tử cho chuyên ngành chức năng đại diện là môn Sinh lý học có tích hợp câu hỏi trắc nghiệm khách quan có chuẩn hóa.