XÉT NGHIỆM FISH XÁC ĐỊNH CHUYỂN ĐOẠN NHIỄM SẮC THỂ 15 VÀ 17

DETECTION OF CHROMOSOME TRANSLOCATION (15;17) 

BY FLUORESCENCE IN SITU HYBRIDIZATION

 

NGUYÊN LÝ

Nguyên lý chung: xem bài “Quy trình xét nghiệm gen bằng kỹ thuật FISH”.

Dựa trên đặc tính này, kỹ thuật FISH xác định t(15: 17) sử dụng các probe là đoạn ADN có gắn huỳnh quang và có trình tự nucleotide bổ sung đặc hiệu với đoạn ADN của gen PML trên nhiễm sắc thể số 15 và gen RARA trên nhiễm sắc thể số 17. Các probe này lai ghép với các đoạn ADN tương đồng trên nhiễm sắc thể. Từ đó, chúng ta có thể phát hiện bệnh lý một cách chính xác và nhanh chóng.

CHỈ ĐỊNH

Xét nghiệm này chỉ định cho người bệnh trong trường hợp nghi ngờ có chuyển đoạn t(4;11).

CHỐNG CHỈ ĐỊNH

Không có chống chỉ định.

CHUẨN BỊ

Người thực hiện

Kỹ thuật viên xét nghiệm Di truyền – Sinh học phân tử đã được đào tạo.

Phương tiện – Hóa chất

Phương tiện

Thiết bị: bể ổn nhiệt, máy lai, máy ly tâm, máy trộn mẫu, và kính hiển vi huỳnh quang.

Dụng cụ: kẹp kim loại, 10 cóng Coplin, nhiệt kế, coverslip 22×22, pipetman 100 μl , 10 μl , xi măng cao su, ống đong, giấy thấm.

Hóa chất

LSI PML/RARA Dual Color, Dual fusion translocation probe, DAPI / antifade.

Dung dịch 10% formamide: 5 ml formamide + 30 ml H₂O + 15 ml 20X SSC

Dung dịch 2X SSC

Dung dịch rửa 0,1% NP40: 2X SSC + 0,1% NP40

Dung dịch rửa 0,3% NP – 40: 0,4X SSC + 0,3% NP40

Cồn 70^o, 85^o, 100^o

Bệnh phẩm

2ml máu ngoại vi hoặc dịch hút tủy xương được đựng trong bơm tiêm có tráng chất chống đông heparin 5.000 đơn vị/ml.

CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

Xem bài “ Quy trình xét nghiệm gen bằng kỹ thuật FISH”.

NHẬN ĐỊNH KẾT QUẢ

Quan sát dưới kính hiển vi huỳnh quang, với kỹ thuật FISH hai màu, chúng ta sẽ thấy 3 màu.

+ Màu xanh da trời đậm: màu nhân tế bào

+ Màu xanh: màu của probe

+ Màu đỏ: màu của probe

Nhận định kết quả:

+ Có chuyển đoạn của nhiễm sắc thể 15 và 17 (có tổ hợp gen lai PML/RARA): Một tín hiệu đỏ, một tín hiệu xanh, 2 tín hiệu màu da cam.

+ Bình thường (không có tổ hợp gen lai PML/RARA): Hai tín hiệu đỏ và hai tín hiệu xanh.

NHỮNG SAI SÓT VÀ XỬ TRÍ

Xem bài “ Quy trình xét nghiệm gen bằng kỹ thuật FISH”.

 

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Tài liệu hướng dẫn sử dụng của công ty Vysis.

Lynda J. Cambell, (2011), “Cancer cytogenetic”, Human Press.