Xét nghiệm hormone tuyến giáp: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Nhận định chung

Xét nghiệm hormone tuyến giáp là xét nghiệm máu kiểm tra tuyến giáp hoạt động như thế nào. Tuyến giáp tạo ra các hormone điều chỉnh cách cơ thể sử dụng năng lượng.

Tuyến giáp là một tuyến hình con bướm nằm trước khí quản, ngay dưới thanh quản. Tuyến giáp sử dụng i-ốt từ thực phẩm để tạo hai kích thích tố: thyroxine (T4) và triiodothyronine (T3). Tuyến giáp lưu trữ các hormone tuyến giáp này và giải phóng chúng khi cần thiết.

Hormon tuyến giáp cần thiết cho sự phát triển bình thường của não, đặc biệt là trong 3 năm đầu đời. Khuyết tật trí tuệ có thể xảy ra nếu tuyến giáp của em bé không sản xuất đủ hormone tuyến giáp (suy giáp bẩm sinh). Trẻ lớn hơn cũng cần hormone tuyến giáp để tăng trưởng và phát triển bình thường, và người lớn cần hormone để điều chỉnh cách cơ thể sử dụng năng lượng (trao đổi chất).

Xét nghiệm máu tuyến giáp bao gồm:

Tổng thyroxine (T4) và thyroxine tự do (FT4).  Hầu hết các thyroxine (T4) trong máu liên kết với một protein gọi là globulin gắn với thyroxine. Ít hơn 1% T4 là tự do. Thyroxine tự do (FT4) ảnh hưởng đến chức năng mô trong cơ thể, nhưng thyroxine bị kết hợp thì không. Xét nghiệm máu tổng số T4 đo cả thyroxine tự do và kết hợp nhưng không có sẵn vì nó đã được thay thế bằng xét nghiệm thyroxine tự do phù hợp hơn. T4 tự do có thể được đo trực tiếp.

Triiodothyronine (T3) và triiodothyronine (FT3). Hầu hết T3 trong máu được gắn với globulin gắn với thyroxine. Ít hơn 1% T3 không được gắn kết. Triiodothyronine tự do (FT3) có thể được đo trực tiếp. T3 có ảnh hưởng lớn hơn đến cách cơ thể sử dụng năng lượng so với T4, mặc dù T3 thường có mặt với lượng nhỏ hơn T4.

Chỉ định xét nghiệm hormone tuyến giáp

Các xét nghiệm hormone tuyến giáp được thực hiện để:

Tìm hiểu những gì gây ra hormone kích thích tuyến giáp bất thường (TSH). Đây là lý do phổ biến nhất cho các xét nghiệm hormone tuyến giáp.

Kiểm tra xem điều trị bệnh tuyến giáp hoạt động như thế nào. Giá trị thyroxine tự do (FT4) thường được sử dụng để theo dõi điều trị bệnh cường giáp hoặc suy giáp, nếu TSH bất thường hoặc nếu TSH bình thường và bệnh nhân mắc bệnh tuyến yên.

Chuẩn bị xét nghiệm hormone tuyến giáp

Nhiều loại thuốc có thể thay đổi kết quả của xét nghiệm này. Hãy chắc chắn nói với bác sĩ về tất cả các loại thuốc không kê đơn và thuốc theo toa dùng. Nếu đang dùng thuốc tuyến giáp, hãy nói với bác sĩ khi dùng liều cuối cùng.

Nói chuyện với bác sĩ về bất kỳ mối quan tâm nào về nhu cầu xét nghiệm, rủi ro của nó, cách thực hiện hoặc kết quả sẽ có ý nghĩa gì.

Thực hiện xét nghiệm nội tiết tố tuyến giáp

Xét nghiệm máu

Quấn một dải thun quanh cánh tay trên để ngăn dòng máu chảy. Điều này làm cho các tĩnh mạch bên dưới dải lớn hơn nên dễ dàng đưa kim vào tĩnh mạch.

Làm sạch vị trí kim bằng cồn.

Đặt kim vào tĩnh mạch. Có thể cần nhiều hơn một thanh kim.

Gắn một ống vào kim để làm đầy máu.

Tháo băng ra khỏi cánh tay khi thu thập đủ máu.

Đặt một miếng gạc hoặc bông gòn lên vị trí kim khi kim được lấy ra.

Tạo áp lực lên nơi lấy máu và sau đó băng lại.

Máu gót chân

Một miếng dán gót chân được sử dụng để lấy mẫu máu từ trẻ sơ sinh. Gót chân của em bé được chích bằng một dụng cụ sắc (lancet) và một vài giọt máu được thu thập.

Cảm thấy khi xét nghiệm hormone tuyến giáp

Xét nghiệm máu

Mẫu máu được lấy từ tĩnh mạch trên cánh tay. Một dây thun được quấn quanh cánh tay trên. Nó có thể cảm thấy chặt. Có thể không cảm thấy gì cả từ kim, hoặc có thể cảm thấy đau nhói hoặc véo nhanh.

Máu gót chân

Một cơn đau ngắn, như vết chích hoặc nhúm, thường được cảm nhận khi lancet chọc thủng da. Em bé có thể cảm thấy một chút khó chịu với thủng da.

Rủi ro của xét nghiệm hormone tuyến giáp

Xét nghiệm máu

Có rất ít khả năng xảy ra vấn đề khi lấy mẫu máu lấy từ tĩnh mạch.

Có thể nhận được một vết bầm nhỏ tại nơi lấy máu. Có thể hạ thấp nguy cơ bầm tím bằng cách giữ áp lực trên nơi lấy máu trong vài phút.

Trong một số ít trường hợp, tĩnh mạch có thể bị sưng sau khi lấy mẫu máu. Vấn đề này được gọi là viêm tĩnh mạch. Nén ấm có thể được sử dụng nhiều lần trong ngày để điều trị.

Máu gót chân

Có rất ít nguy cơ của vấn đề từ một gót chân. Một vết bầm nhỏ có thể phát triển tại nơi lấy máu.

Ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Xét nghiệm hormone tuyến giáp là xét nghiệm máu kiểm tra tuyến giáp hoạt động như thế nào.

Bình thường

Các giá trị bình thường được liệt kê ở đây, được gọi là phạm vi tham chiếu, chỉ là một hướng dẫn. Các phạm vi này khác nhau từ phòng xét nghiệm đến phòng xét nghiệm khác và phòng xét nghiệm có thể có một phạm vi bình thường khác nhau. Báo cáo xủa phòng xét nghiệm nên chứa phạm vi sử dụng phòng xét nghiệm. Ngoài ra, bác sĩ sẽ đánh giá kết quả dựa trên sức khỏe và các yếu tố khác. Điều này có nghĩa là một giá trị nằm ngoài các giá trị bình thường được liệt kê ở đây có thể vẫn bình thường.

Kết quả thường có sẵn trong một vài ngày.

Các phòng xét nghiệm thường đo mức T4 (FT4) tự do, nếu TSH không bình thường. Kết quả của các xét nghiệm hormone tuyến giáp này có thể được so sánh với kết quả hormone kích thích tuyến giáp (TSH).

Thyroxine tự do (FT4): 10 – 26 picomoles mỗi lít (pmol / L).

Triiodothyronine tự do (FT3): 4.0 – 7.4 pmol / L ở người lớn.

Nhiều tình trạng có thể thay đổi nồng độ hormone tuyến giáp. Bác sĩ sẽ nói chuyện về bất kỳ kết quả bất thường nào có thể liên quan đến các triệu chứng và sức khỏe trong quá khứ.

Giá trị cao

Nồng độ hormone tuyến giáp cao (cường giáp) có thể được gây ra bởi:

Các bệnh về tuyến giáp, chẳng hạn như bệnh Graves, viêm tuyến giáp hoặc bướu cổ có chứa một hoặc nhiều sự tăng trưởng bất thường (u).

Dùng quá nhiều thuốc tuyến giáp.

Giá trị thấp

Nồng độ hormone tuyến giáp thấp (suy giáp) có thể được gây ra bởi:

Bệnh tuyến giáp, chẳng hạn như viêm tuyến giáp.

Bệnh tuyến yên.

Phá hủy tuyến giáp bằng phẫu thuật hoặc xạ trị.

Yếu tố ảnh hưởng đến xét nghiệm nội tiết tố tuyến giáp

Dùng một số loại thuốc, như:

Corticosteroid, estrogen, progesterone hoặc thuốc tránh thai.

Thuốc chống động kinh như phenytoin hoặc carbamazepine.

Thuốc tim như amiodarone hoặc propranolol.

Liti.

Gần đây đã có sử dụng tia X sử dụng vật liệu tương phản.

Có thai.

Điều cần biết thêm

Các xét nghiệm máu khác thường được sử dụng để kiểm tra tuyến giáp hoạt động như thế nào.

Bởi vì kết quả dương tính giả có thể xảy ra khi xét nghiệm trẻ sơ sinh bị suy giáp bẩm sinh, các xét nghiệm hormone tuyến giáp có thể được lặp lại vài ngày sau khi xét nghiệm ban đầu. Nếu kết quả vẫn bất thường và nghi ngờ suy giáp bẩm sinh, xét nghiệm bổ sung được thực hiện.

Xét nghiệm hormone kích thích tuyến giáp (TSH) đo lượng TSH trong máu và được coi là cách đáng tin cậy nhất để tìm ra vấn đề về tuyến giáp. Nếu xét nghiệm TSH bất thường, các xét nghiệm hormone tuyến giáp khác như FT3 hoặc FT4 có thể được thực hiện.

Xét nghiệm kháng thể tuyến giáp đo sự hiện diện của kháng thể chống lại mô tuyến giáp. Kháng thể có thể có nghĩa là mắc bệnh tự miễn dịch như viêm tuyến giáp Hashimoto hoặc bệnh Graves.