Xét nghiệm loại mô (HLA): ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Hai nhóm kháng nguyên được sử dụng cho xét nghiệm loại mô, lớp I có ba loại kháng nguyên, lớp II có một loại kháng nguyên

Nhận định chung

Xét nghiệm loại mô là xét nghiệm máu xác định các chất gọi là kháng nguyên trên bề mặt tế bào cơ thể và mô. Kiểm tra các kháng nguyên có thể cho biết liệu mô của người hiến có an toàn (tương thích) để cấy ghép cho người khác hay không. Xét nghiệm này cũng có thể được gọi là xét nghiệm HLA. Hệ thống miễn dịch xem xét các kháng nguyên và có thể cho biết sự khác biệt giữa mô cơ thể bình thường hoặc mô lạ (ví dụ, mô từ cơ thể người khác). Loại mô giúp tìm ra sự phù hợp nhất cho các mô hoặc tế bào máu (như tiểu cầu). Trong một số trường hợp, xét nghiệm loại mô có thể được thực hiện để xem liệu một người có nguy cơ phát triển một số bệnh khiến cơ thể tấn công các tế bào của chính họ, chẳng hạn như các bệnh tự miễn.

Một kiểu kháng nguyên đặc biệt (gọi là loại mô) hiện diện trên các tế bào và mô của mỗi người. Một nửa số kháng nguyên của mỗi người đến từ mẹ và một nửa từ cha. Cặp song sinh giống hệt nhau có cùng một mẫu, nhưng những người khác có mẫu đặc biệt của riêng mình. Anh chị em có cơ hội 1 trong 4 có giống hệt nhau. Mẫu kháng nguyên của mỗi người có thể được “lấy dấu” thông qua xét nghiệm loại mô.

Sự kết hợp của các kháng nguyên càng gần, thì khả năng ghép tạng hoặc mô sẽ càng thành công. Tương hợp tốt hơn có thể có nghĩa là sẽ cần ít thuốc chống thải ghép hơn.

Các mẫu kháng nguyên càng giống nhau từ hai người, càng có nhiều khả năng chúng có liên quan với nhau.

Một số bệnh (như đa xơ cứng hoặc viêm cột sống dính khớp) phổ biến hơn ở những người có mẫu kháng nguyên nhất định. Lý do cho điều này là không rõ.

Hai nhóm kháng nguyên chính được sử dụng cho xét nghiệm loại mô. Lớp I có ba loại kháng nguyên (HLA-A, HLA-B, HLA-C) được tìm thấy trên một số loại tế bào máu. Lớp II có một loại kháng nguyên (HLA-D) chỉ được tìm thấy trên một số tế bào trong cơ thể. Có nhiều loại kháng nguyên khác nhau trong mỗi loại.

Chỉ định xét nghiệm loại mô

Xem liệu mẫu kháng nguyên cho mô hoặc cơ quan hiến tặng (bao gồm truyền tiểu cầu hoặc ghép tủy xương) là phù hợp. Sự thành công của cấy ghép phụ thuộc vào mức độ phù hợp của các mẫu kháng nguyên. Các mẫu kháng nguyên rất có thể giống nhau khi cơ quan hoặc mô được hiến tặng đến từ người thân của người đó.

Xem khả năng hai người có liên quan như thế nào. Nếu các mẫu kháng nguyên rất giống nhau, chúng có khả năng liên quan. Nhưng một loại mô không thể chứng minh dứt khoát rằng hai người có liên quan với nhau. Xét nghiệm loại mô có thể được thực hiện như một phần của xét nghiệm quan hệ cha con để kiểm tra xem một người đàn ông có thể là cha của một đứa trẻ hay không.

Tìm những người có khả năng cao mắc một số bệnh tự miễn.

Chuẩn bị xét nghiệm loại mô

Nếu đang hiến mô hoặc tế bào máu, bác sĩ có thể muốn nói về lịch sử y tế như tiền sử ung thư, nhiễm trùng, hành vi nguy cơ cao, sử dụng thuốc, tiếp xúc với độc tố và du lịch nước ngoài. Điều này có thể quan trọng trong việc hiểu liệu mô của người hiến tặng có thể được sử dụng hay không.

Thực hiện xét nghiệm loại mô

Quấn một dải thun quanh cánh tay trên để ngăn dòng máu chảy. Điều này làm cho các tĩnh mạch bên dưới dải lớn hơn nên dễ dàng đưa kim vào tĩnh mạch.

Làm sạch vị trí kim bằng cồn.

Đặt kim vào tĩnh mạch. Có thể cần nhiều hơn một thanh kim.

Gắn một ống vào kim để làm đầy máu.

Tháo băng ra khỏi cánh tay khi thu thập đủ máu.

Đặt một miếng gạc hoặc bông gòn lên vị trí kim khi kim được lấy ra.

Tạo áp lực lên nơi lấy máu và sau đó băng lại.

Cảm thấy khi xét nghiệm loại mô

Mẫu máu được lấy từ tĩnh mạch trên cánh tay. Một dây thun được quấn quanh cánh tay trên. Nó có thể cảm thấy chặt. Có thể không cảm thấy gì cả từ kim, hoặc có thể cảm thấy đau nhói hoặc véo nhanh.

Rủi ro của xét nghiệm loại mô

Có rất ít khả năng xảy ra vấn đề khi lấy mẫu máu lấy từ tĩnh mạch.

Có thể có một vết bầm nhỏ tại nơi lấy máu Có thể hạ thấp nguy cơ bầm tím bằng cách giữ áp lực trên nơi lấy máu trong vài phút.

Trong một số ít trường hợp, tĩnh mạch có thể bị sưng sau khi lấy mẫu máu. Vấn đề này được gọi là viêm tĩnh mạch. Nén ấm có thể được sử dụng nhiều lần trong ngày để điều trị.

Ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Đối với cấy ghép nội tạng hoặc mô, kết quả của loại mô cho thấy liệu mô được hiến có khớp hay không. Sự phù hợp với mẫu kháng nguyên là khác nhau đối với từng loại cấy ghép. Ví dụ, ghép tủy xương cần phải gần hơn so với cần ghép thận.

Để kiểm tra các mối quan hệ gia đình, các mẫu kháng nguyên càng giống nhau thì càng có nhiều khả năng hai người có liên quan với nhau.

Nếu một kháng nguyên liên quan đến một căn bệnh được tìm thấy, căn bệnh đó có khả năng xuất hiện.

Yếu tố ảnh hưởng đến xét nghiệm loại mô

Những lý do có thể không thể làm xét nghiệm hoặc tại sao kết quả có thể không hữu ích bao gồm truyền máu trong 3 ngày qua.

Điều cần biết thêm

Xét nghiệm loại mô hữu ích hơn nhóm máu để xem hai người có thể liên quan với nhau không. Mặc dù loại mô không thể chứng minh rằng hai người có liên quan với nhau, nhưng nó có thể cho thấy khả năng họ có liên quan với nhau như thế nào. Loại mô có thể được thực hiện như một phần của vụ kiện khi quan hệ huyết thống là một vấn đề.

Xét nghiệm di truyền xem xét một mẫu DNA cho các gen hoặc để phân tích số lượng, sự sắp xếp và đặc điểm của nhiễm sắc thể.

Có một mẫu kháng nguyên được liên kết với một số bệnh không có nghĩa là bệnh có mặt hoặc chắc chắn sẽ phát triển. Bác sĩ sẽ nói chuyện về nguy cơ phát triển bệnh.

Một người muốn trở thành một người hiến mô có thể (chẳng hạn như người hiến tủy xương) thường có xét nghiệm loại mô. Mẫu kháng nguyên của người được lưu giữ trong hồ sơ của một nhà tài trợ mô và được kiểm tra xem liệu nó có phù hợp với bất kỳ ai cần ghép không.

Có những cơ quan đăng ký của những người đã thực hiện xét nghiệm mô và những người đề nghị làm người hiến tặng cho bất cứ ai có nhu cầu.