XỬ TRÍ DỊ VẬT ĐƯỜNG TIÊU HÓA TRÊN BẰNG NỘI SOI ỐNG MỀM
Mở đầu. Dị vật đường tiêu hóa (ĐTH) trên là khá phổ biến ởViệt Nam nhưng điều trị dị vật ĐTH trên bằng nội soi ống mềm (NSOM) lại chưa ñược ứng dụng rộng rãi. Nghiên cứu được tiến hành nhằm ghi nhân kết quả xử trí dị vật ĐTH trên bằng NSOM.
Phương pháp. 310 bệnh nhân đến khoa Nội soi từ01/ 2003 – 06/2008 với chẩn đoán dị vật ĐTH trên xác định trước hoặc sau nội soi.
Kết quả. 218ca (70,3%) nội soi phát hiện dị vật, 86 ca (27,7%) d ị vật tự thoát và 06 ca (2%) có tổn thương ĐTH nhưng không tìm thấy dị vật. Nhóm dị vật liên quan thức ăn chiếm 56,7%, chủ yếu là xương 33,9%. Biến chứng chung của dịvật lên ĐTH là 17,4% (39/224); tửvong 0,89% (2/224), tổn thương nhẹ: 8,9%, tổn thương nặng: 8,5%. Tỉ số nguy cơ (risk ratio) biến chứng tăng theo thời gian mắc dịvật. Ngày 2 RR = 6,4(CI 95%:1,33- 30,78), ngày 3 RR =14 (CI 95%: 2,97 – 65,93), sau 72 giờRR = 20 (CI 95%: 4,68 – 88,56). Có 233 dị vật được lấy ra, tỉ lệ thành công 97,16%, tỉ lệ tai biến 1,4% (3/211ca). 96,7% ca xử trí thành công bằng mũ chụp dầu ống soi, kẹp gắp dị vật và thòng lọng
Kết luận. Dịvật ĐTH trên là một cấp cứu ñặc biệt mà chẩn đoán và xử trí muộn có thể dẫn đến nhiều biến chứng nặng nề hoặc tử vong. Xửtrí dị vật ĐTH trên bằng NSOM là phương pháp điều trịhiệu quả, an toàn, ít tai biến và chi phí thấp
Dị vật ĐTH trên là một vấn đề khá phổ biến ở Việt Nam cũng nhưcác nước trên thế giới, là nguyên nhân thường gặp trong cấp cứu về tiêu hóa với tần suất đứng hàng thứ hai sau xuất huyết tiêu hóa. Đa sốcác dị vật (80-90%) có thể tự thoát ra ngoài theo đường tự nhiên mà không cần can thiệp, còn lại khoảng 10% – 20% các trường hợp cần phải can thiệp không phẫu thuật và khoảng 1% trường
hợp cần phải phẫu thuật(2,7,10,13). Các trường hợp dị vật không tựthoát ñược có thể gây ra các biến chứng tắc nghẽn, tổn thương ống tiêu nhưloét, xuất huyết tiêu hóa, thủng thực quản, áp -xe trung thất…nếu không ñược can thiệp kịp thời có thểdẫn đến biến chứng nặng và tửvong(8,10). Có nhiều phương pháp điều trị lấy dị vật ra khỏi ĐTH như mổ mở, các th ủ thuật nội soi ổ bụng, nội soi bằng ống cứng và nội soi bằng ống mềm. Hiện nay, với sựphát triển của ngành nội soi cũng như sự phát triển của các trang thiết bị và dụng cụ NSOM, việc lấy dị vật ở ĐTH trở đã nên nhẹnhàng, an toàn, hiệu quảcao hơn và có thể lấy được hầu hết các loại dịvật. Nhưng việc xử trí dị vật ĐTH trên bằng nội soi ống mềm vẫn chưa được ứng dụng rộng rãi. Nhiều nơi vẫn cho rằng dvật ĐTH là lĩnh vực của các bác sĩ Tai Mũi Họng và ngoại khoa.
Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất