Xử trí sản khoa thai phụ mắc bệnh lupus ban đỏ hệ thống tại khoa Phụ Sản-Bệnh viện Bạch Mai từ năm 2011 đến năm 2014

by

Xử trí sản khoa thai phụ mắc bệnh lupus ban đỏ hệ thống tại khoa Phụ Sản-Bệnh viện Bạch Mai từ năm 2011 đến năm 2014

Luận văn Xử trí sản khoa thai phụ mắc bệnh lupus ban đỏ hệ thống tại khoa Phụ Sản – Bệnh viện Bạch Mai từ năm 2011 đến năm 2014.Lupus ban đỏ hệ thống (Systemic lupus erythematosus – SLE) là một bệnh tự miễn, có biểu hiện lâm sàng rất đa dạng – từ các biểu hiện ngoài da như ban cánh bướm ở mặt, ban dạng đĩa… tới các tổn thương nội tạng như thận, tim mạch, tiêu hóa. gây nên bởi sự phá hủy mô mà nguồn gốc là tổn thương mạch máu do sự lắng đọng phức hợp miễn dịch, bổ thể và tự kháng thể. Đến nay nguyên nhân vẫn chưa được biết rõ, nhưng nhiều nghiên cứu khác nhau đã gợi ý ra rằng các yếu tố di truyền, hormone giới tính và tác động của môi trường đóng vai trò quan trọng trong cơ chế bệnh sinh SLE [1].

Lupus ban đỏ hệ thống là bệnh tự miễn hay gặp nhất. Trong số những bệnh nhân mắc lupus ban đỏ hệ thống, có đến 90% là phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ [1] – những người mang trong mình thiên chức làm mẹ cao cả.
Bốn mươi năm trước, các sách y văn nói rằng phụ nữ SLE không nên có thai. Từ năm 1994, quan điểm đó đã có những thay đổi. Phụ nữ mắc lupus đã có thể mang thai và sinh con nhưng điều đó vẫn không dễ dàng [2].
Ngày nay, nhờ sự tiến bộ của khoa học kĩ thuật và y học, cơ chế bệnh sinh của SLE đã được biết nhiều hơn, việc điều trị bệnh cũng có nhiều thay đổi, phụ nữ mắc bệnh lupus mang thai có phần phổ biến hơn. Tuy nhiên, thai nghén ở phụ nữ mắc SLE vẫn được coi là nguy cơ cao do sự gia tăng tỉ lệ tử vong và bệnh tật với sản phụ và thai nhi [2], [3].
Trên thế giới đã có nhiều nghiên cứu về bệnh Lupus ban đỏ hệ thống và thai nghén như: ảnh hưởng của thai nghén lên sự tiến triển của Lupus và ngược lại, cũng như ảnh hưởng của điều trị đối với cả mẹ và thai nhi. Ở Việt Nam hiện nay đã có 1 số đề tài nghiên cứu về SLE như ảnh hưởng của SLE lên quá trình thai nghén, đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của bệnh nhân SLE khi mang thai. Tuy nhiên, chưa có 1 nghiên cứu nào về thái độ xử trí sản khoa với thai phụ mắc bệnh lupus. Vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “ Xử trí sản khoa thai phụ mắc bệnh lupus ban đỏ hệ thống tại khoa Phụ Sản-Bệnh viện Bạch Mai từ năm 2011 đến năm 2014” với mục tiêu:
1.    Đánh giá lâm sàng, cận lâm sàng của bệnh nhân SLE mang thai.
2.    Xử trí sản khoa với những thai phụ SLE. 
KIẾN NGHỊ
– Thang điểm SLEDAI nên được sử dụng thường quy trong quá trình điều trị bệnh nhân SLE.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Hahn BH, Wallace DJ. (2012). Dubois’ Lupus Erythematosus. Lippincott Williams, Philadelphia.
2.    Petri M. (1994). Systemic lupus erythematous and pregnancy. Rheumatic disease clinics of North America, 20, 87-118.
3.    Mokbel A, Geilan AM, AboElghei S. (2013). Could women with SLE have successful pregnancy outcome? Prospective observational study. The Egyptian Rheymatology, 35, 133-139.
4.    Benedek T. G. (1997). History background of discoid and SLE. Lippincott Williams & Wilkins/Wolters Kluwer, Philadelphia.
5.    Smith CD, Cyr M. (1988). The history of lupus erythematosus: From Hippocrates to Osler. Rheumatology Disease Clinics of North America, 14, 1-14.
6.    Robert G, George Tsokos, Jill Buyon et al. (1987). Systemic Lupus Erythematosus. Mosby Wolfe, London.
7.    Helm KF, Peter MS. (1993). Deposition of membrane attack complex in cutaneous of lupus erythematosus. Journal of the American Academy of Dermatology, 28, 687-691.
8.    Chu Xuân Anh. (2005). Một số đặc điểm lâm sàng cận lâm sàng và kết quả điều trị bệnh lupus ban đỏ hệ thống 2002-2004, Trường Đại học Y Hà Nội, Hà Nội.
9.    Libman E, Sacks B. (1924). A hitherto undescribed form of valvular and mural endocarditis. The Journal of the American Medical Association, 33, 701-737.
10.    Klemperer P, Pollack AD, Baehr G. (1942). Diffuse collagen disease acute disseminated lupus erythematosus and diffuse scleroderma. The Jounal of the American Medical Association, 119, 331-332.
11.    Hargraves MM, Richmond H, Morton R. (1948). Presentation of two bone marrow elements: The tart cell and the LE cell. Proceeding of the staff meeting Mayo Clinic, 23, 25-28.
12.    Moore JE, Lutz WB. (1955). The natural history of systemic lupus erythematosus: An approach to its study through chronic biological false positive reactions. Journal of chronic diseases, 1, 297-316.
13.    Carson. D. W. (1981). Immunological aspects of rheumatology, Elsevier, Kluwer Academic Publisher, Norwell.
14.    Egner W. (2000). The use of laboratory test in diagnosis of SLE. Journal of Clinical Pathology, 53, 424-432.
15.    American college of Rheumatology. (1999). Guideline for referral and management of SLE in adults. Arthritis and Rheumatic, 42, 1785-1796.
16.    Harley JA, Kelly J. (2002). Genetic basis of systemic Lupus erythematosus: A review of the unique genetic contributions in African Americans. Journal of the National Medical Association, 94, 670-677.
17.    Eroglu GE, Kohler PF. (2002). Familial systemic lupus erythematosus: the role of genetic and environmental factors. Annals of the Rheumatic Diseases, 61, 29-31.
18.    Graham RR, Ortmann W, Rodine P et al. (2007). Specific combinations of HLA-DR2 and DR3 class II haplotypes contribute graded risk for disease susceptibility and autoantibodies in human SLE. European Journal of Human Genetics, 15, 823-830.
19.    Nath SK, Han S, Kim-Howard X. (2008). A nonsynonymous functional variant in integrin-alpha(M), (encoded by ITGAM) is associated with systemic lupus erythematosus. Nature genetics, 40, 152-154.
20.    Nguyễn Văn Sáu, Trần Hậu Khang. (2011). Nghiên cứu tình hình, đặc điểm bệnh lupus ban đỏ hệ tại bệnh viện da liễu trung ương. Tạp chíy học Việt Nam, 2, 49-51.
21.    Scofiled R.H. (2008). Klinefelter’s syndrome in male SLE patients: support for the notion of a gene dose effect from the X. Arthritis rheumatology, 58, 2511-2517.
22.    Sanchez-Guerrero J, Karlson EG, Liang MH et al. (1997). Past use of oral contraceptive and the risk of developing SLE. Arthritis rheumatology, 40, 804-808.
23.    Phạm Huy Thông. (2004). Nghiên cứu chẩn đoán sớm và kết quả điều trị lupus ban đỏ hệ thống tại khoa dị ứng-miễn dịch lâm sàng bệnh viện Bạch Mai năm 2003. Trường Đại học Y Hà Nội, Hà Nội.
24.    Mai Trọng Khoa. (1988). Kháng thể kháng nhân trong lupus ban đỏ hệ thống. Trường Đại học Y Hà Nội, Hà Nội.
25.    Trương Vĩnh Ngọc. (2012). Bệnh học nội khoa. Nhà xuất bản Y học, Hà Nội.
26.    Bertsias G, Cervera R, Boumpas DT. (2012). SLE: Pathogenesis and Clinical Features. BMJ Publishing group, England.
27.    Krishnan S, Chowdhury B, Tsokos GC. (2006). Autoimmunity in systemic lupus erythematosus. Semin immunol, 18, 230-246.
28.    Hochberg. (1997). The epidemiology of systemic lupus erythematosus. William and Wilkins, Baltimore.
29.    Schur PH. (1996). Systemic lupus erythematosus. WB Saunders Company, Philadelphia.
30.    Ruiz-Irastoza. G, Lima. F, Khamashta. M.A, et al. (1996). Increased rate of lupus flare during pregnancy and the puerperium: a prospective study of 78 pregnancies. Bristish Journal of Rheumatology, 35, 133-138.
31.    Mintz G, Nitz J, Guiterrez G, et al. (1986). Prospective study of pregnancy in lupus erythematosus: result of a multi-disciplinary approach. Journal of Rheumatology, 13, 732-739.
32.    Chandran V, Aggarwal A, Misra R. (2005). Active disease during pregnancy is associated with poor fetal outcome in Indian patients with systemic lupus erythematosus. Rheumatology Indian, 26, 152-156.
33.    Doria A, Tincani A, Lockshin M. (2008). Challenges of lupus pregnancies. British Rheumatology, 47, 9-12.
34.    Đặng Văn Em. (2013). Một số bệnh tự miễn thường gặp trong da liễu. Nhà xuất bản Y học, Hà Nội.
35.    Osvaldo H. (2002). Distinguishing congenital from acquired heart block: Comment on the article by Julkunen and Eronen. Arthritis and Rheumatism, 46, 561-562.
36.    Clowes ME, Magder LS, Witter F, et al. (2006). Early risk factors for pregnancy loss in lupus. Obstetrics Gynecology, 107, 293-299.
37.    Cavallasca JA, Laborde HA, Ruda Vega H, et al. (2008). Maternal and fetal outcome of 72 pregnancies in Argentine patients with systemic lupus erythematosus. Clinical Rheumatology, 27, 41-46.
38.    Madazli, Riza, Yuksel, et al. (2014). Obstetric outcomes and prognostic factors of lupus pregnancies. Archives of Gynecology and Obstertrics, 29, 49-51.
39.    Nguyễn Văn Đoàn, Nguyễn Phúc Hoàn. (2008). Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của bệnh nhân lupus ban đỏ hệ thống mang thai. Tạp chíy học
lâm sàng, 43, 37-41.
40.    Bộ môn Phụ Sản trường đại học Y Hà Nội. (2006). Bài giảng sản phụ khoa. Nhà xuất bản Y học, Hà Nội.
41.    Bộ y tế. (2009). Hướng dẫn quốc gia về các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản. Nhà xuất bản Y học, Hà Nội.
42.    Regan L, Rai R. (2000). Epidemiology and the medical causes of miscarriage. Baillieres Best Practice and Research Clinical Obstetrics and Gynaecology, 14, 839-854.
43.    Goddijn M, Leschot NJ. (2000). Genetic aspects of miscarriage.
Baillieres Best Practice and Research Clinical Obstetrics and Gynaecology, 14, 855-865.
44.    Phan Trường Duyệt, Trần Quốc Việt, Đinh Hiển Lê và cộng sự. (2005). Biểu đồ liên quan giữa tuổi thai và cân nặng. Bộ y tế, Hà Nội.
45.    Hà Huy Khôi (1994). Đánh giá tình trạng thiếu máu, thiếu sát và hiệu quả bổ sung viên sắt, acid folic với các tình trạng đó trên phụ nữ có thai.
Y học Việt Nam, 7, 7-10.
46.    Aggarwal N, Raveendran A, Chopra S et al. (2011). Pregnancy outcome in systemic lupus erythematosus: Asia’s largest single centre study. Archives of Gynecology and Obstetrics, 284, 281 – 285.
47.    _Molad Y, Borkowski T, Monselise A et al. (2005). Maternal and fetal outcome of lupus pregnancy: a prospective study of 29 pregnancies. Journal Lupus, 14, 145-151.
48.    Lê Duy Cường. (2010). Đánh giá tình trạng thiếu máu trên bệnh nhân lupus ban đỏ hệ thống tại trung tâm dị ứng miễn dịch lâm sàng bệnh viện Bạch Mai 2009-2010. Trường đại học Y Hà Nội, Hà Nội.
49.    Phan Thị Ngọc Bích. (2008). Nghiên cứu tình trạng thiếu máu ở thai phụ đẻ tại bệnh viện phụ sản Trung ương năm 2007. Trường Đại học Y Hà Nội, Hà Nội.
50.    Nguyễn Viết Trung. (2003). Nghiên cứu 1 số yếu tố liên quan đến nguyên nhân và cơ chế thiếu máu ở phụ nữ có thai. Y học thực hành, 13, 10-13.
51.    The CL, Wong JS, Ngeh NKN et al. (2009). Systemic lupus erythematosus pregnancies: a case series from a tertiary east Malaysian hospital. Lupus, 18, 278-282.
52.    Surita FG, Parpinelli MA, Yonehara E et al. (2007). Systemic lupus erythematosus and pregnancy: clinical evolution, maternal and perinatal outcomes and placental findings. Sao Paulo Med Journal, 125, 91-95.
53.    Row MK. (2008). Systemic lupus erythematosus in Cecil Textbook of Medicine 23rd ed, pp 2022-2032. Philadelphia: Saunders Elsevier.
54.    Bermas BL, Hill JA. (1995). Effects of immunosuppressive drugs during pregnancy. Arthritis and Rheumatism, 38, 1722-1732.
55.    Phạm Bá Nha. (2010). Nghiên cứu về chỉ định mổ lấy thai tại Bệnh Viện Bạch Mai năm 2008. Tạp chíy học Việt Nam, 6, 14-17.
56.    Le Thi Huong D, Weschslera B, Vauthier-Brouzesb D et al. (2001). Pregnancy in past or present lupus nephritis: a study of 32 pregnancy from a single centre. Annals of the Rheumatic Diseases, 60, 599-604.
 LỜI CẢM ƠN

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT DANH MỤC BẢNG DANH MỤC BIỂU ĐỒ
ĐẶT VẤN ĐỀ  Xử trí sản khoa thai phụ mắc bệnh lupus ban đỏ hệ thống tại khoa Phụ Sản – Bệnh viện Bạch Mai từ năm 2011 đến năm 2014
CHƯƠNG 1.TỔNG QUAN    3
1.1    Vài nét về lịch sử bệnh SLE    3
1.2    Nguyên nhân và cơ chế bệnh sinh    5
1.3    Biểu hiện lâm sàng và cận lâm sàng    9
1.4    Chẩn đoán SLE    12
1.5    Thai nghén và SLE    14
1.6    Một số nghiên cứu về phụ nữ mang thai mắc bệnh SLE    15
CHƯƠNG 2.ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU    17
2.1    Đối tượng nghiên cứu    17
2.2    Tiêu chuẩn chọn bệnh nhân    17
2.3     Tiêu chuẩn loại trừ:    17
2.4    Phương pháp nghiên cứu    17
2.5    Tiến hành nghiên cứu    17
2.6    Xử lí số liệu    18
2.7     Một số thuật ngữ trong nghiên cứu    18
CHƯƠNG 3.KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU    21
3.1    Đặc điểm chung của bệnh nhân    21
3.1.1    Đặc điểm về tuổi:    21
3.1.2     Đặc điểm phân bố theo địa chỉ    22
3.1.3     Đặc điểm về trình độ văn hóa    23
3.2    Đặc điểm về tiền sử SLE    24
3.2.1    Thời gian mắc bệnh    24
3.2.2    Thời điểm phát hiện bệnh    25
3.2.3    Thái độ điều trị thuốc của bệnh nhân SLE    25
3.2.4    Liều điều trị thuốc hàng ngày    26
3.2.5    Mức độ hoạt động bệnh theo thang điểm SLEDAI    26
3.2.6    Đặc điểm thiếu máu    29
3.2.7    Tỉ lệ bệnh nhân SLE mang thai    30
3.3    Đặc điểm sản khoa    31
3.3.1    Số lần mang thai    31
3.3.2    Tiền sử sản khoa của bệnh nhân có thai mắc bệnh lupus    31
3.4    Phương pháp và xử trí sản khoa    32
3.4.1    Phương pháp đình chỉ thai    33
3.4.2     Kết quả thai nghén cuối cùng của 30 bệnh nhân    34
CHƯƠNG 4.BÀN LUẬN    38
4.1    Đặc điểm của bệnh nhân SLE    38
4.2    Đặc điểm về sản khoa    42
4.3    Đặc điểm trẻ sơ sinh    43
CHƯƠNG 5.KẾT LUẬN    45
5.1     Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của bệnh nhân SLE mang thai    45
5.2     Xử trí sản khoa thai phụ mắc SLE    46
KIẾN NGHỊ    47
TÀI LIỆU THAM KHẢO    48

Leave a Comment