YẾU TỐ TIÊN ĐOÁN NGƯNG THỞ TẮC NGHẼN KHI NGỦ TRÊN BỆNH NHÂN BỆNH PHỔI TẮC NGHẼN MẠN TÍNH

YẾU TỐ TIÊN ĐOÁN NGƯNG THỞ TẮC NGHẼN KHI NGỦ TRÊN BỆNH NHÂN BỆNH PHỔI TẮC NGHẼN MẠN TÍNH
Hoàng Minh1, Lê Khắc Bảo1,2
TÓM TẮT :
Đặt vấn đề: Ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ là một trong những bệnh đồng mắc thường gặp trên bệnh nhân bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và ảnh hưởng xấu hơn đến tiên lượng của bệnh nhân bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. Hiểu biết hiện nay về các yếu tố tiên đoán ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ trên bệnh nhân bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính còn ít và chưa được nghiên cứu đầy đủ.

Mục tiêu: Xác định các yếu tố tiên đoán ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ trên bệnh nhân bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.

Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu cắt ngang mô tả trên bệnh nhân bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính tại bệnh viện Nhân Dân Gia Định.

Kết quả: 101 bệnh nhân bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính tham gia nghiên cứu (98% nam, tuổi 67,2 ± 7,7, BMI 21,2 ± 3,7 kg/m2, 78,2% nhóm B và nhóm D, FEV1 sau nghiệm pháp dãn phế quản là 50,3 ± 16,6% dự đoán) được đo đa ký hô hấp với 5 kênh theo dõi cho kết quả có 29,7% (30 bệnh nhân) đồng mắc ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ (AHI ≥ 15 lần/giờ). Theo mô hình hồi quy logistic đa biến, phân độ Mallampati liên quan có ý nghĩa thống kê với nguy cơ mắc ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ sau khi hiệu chỉnh với các yếu tố khác với OR=2,29.

Kết luận: Đánh giá mức độ hẹp vùng hầu họng theo thang điểm Mallapati được xem là yếu tố tiên đoán ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ trên bệnh nhân bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, trong đó thay đổi 1 điểm Mallampati liên quan đến thay đổi nguy cơ mắc ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ 2,29 lần.

Ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ (NTTNKN) là là rối loạn hô hấp liên quan tới giấc ngủ, biểu hiện bằng các giai đoạn lập đi lặp lại của tình trạng tắc nghẽn đường hô hấp trên một phần hoặc hoàn toàn, kéo dài tối thiểu 10 giây, trong khi đó sự gắng sức hô hấp vẫn còn, dẫn đến giảm độ bão hòa oxy máu, vi thức giấc, ngáy to, buồn ngủ ban ngày(1). NTTNKN là một trong những bệnh đồng mắc phổ biến trên bệnh nhân bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (BPTNMT). Tần suất NTTNKN trên bệnh nhân BPTNMT cao và dao động qua các nghiên cứu từ 2,9% đến 65,9%(2). Bệnh nhân BPTNMT đồng mắc NTTNKN liên quan tới tiên lượng xấu và đã được chứng mình làm tăng nguy cơ tử vong và nhập viện so với bệnh nhân bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính đơn thuần(2). Lớn tuổi, nam giới và vòng cổ đã được chứng minh là các yếu tố giúp tiên đoán NTTNKN trong các nghiên cứu dịch tễ học trên dân số chung, tuy nhiên tác giả Soler X (2017) đã chứng minh các yếu tố trên không có mối liên quan với NTTNKN trên dân số bệnh nhân BPTNMT(3). Vì vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu để trả lời câu hỏi: Các yếu tố tiên đoán NTTNKN trên bệnh nhân BPTNMT là gì?