Các tuýp huyết thanh của Enterovirus gây bệnh Tay chân miệng tại Bệnh viện Nhi Trung ương NĂM 2018 – 2019

Các tuýp huyết thanh của Enterovirus gây bệnh Tay chân miệng tại Bệnh viện Nhi Trung ương NĂM 2018 – 2019
Nguyễn Văn Lâm, Nguyễn Phương Hạnh
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Ngoài EV71 và Coxsackie A16 (CA16), các tuýp huyết thanh khác của Enterovirus (EV) cũng có thể gây bệnh Tay chân miệng (TCM). Nghiên cứu này nhằm mục tiêu xác định các tuýp huyết thanh của EV gây bệnh TCM ở bệnh nhân điều trị nội trú tại Bệnh viện Nhi Trung ương. Nghiên cứu mô tả cắt ngang 156 bệnh nhân chẩn đoán khẳng định TCM (lâm sàng và RT-PCR EV dương tính) được điều trị nội trú tại Bệnh viện Nhi Trung ương từ 01/05/2018 đến 30/04/2019. Kết quả xác định được 17 tuýp huyết thanh của EV gây bệnh TCM, phân bố trong tất cả các nhóm loài của EV gây bệnh ở người. EV71 chiếm tỷ lệ cao nhất (68,6%), tiếp đó là CA6 (10,9%). Giải trình tự thành công 42/107 mẫu bệnh phẩm EV71 (39,25%) và xác định được gần như toàn bộ các EV71 gây bệnh trong năm 2018-2019 thuộc về kiểu gen dưới nhóm C4.

Bệnh tay chân miệng (TCM) là bệnh nhiễm khuẩn  cấp  tính  do  các  vi  rút  đường  ruột (Enterovirus  –  EV)  gây  nên.1Đã  có  nhiều  vụ dịch lớn nhỏ liên tiếp ở các nước trong khu vực Tây Thái Bình Dương, gây ra gánh nặng bệnh tật lớn.1,2 Hai vụ dịch lớn nhất trong 10 năm qua tại Việt Nam là trong các năm 2011 và 2012 với lần lượt số mắc là 113.121 ca (170 ca tử vong) và 153.550 ca (45 ca tử vong). Tại  Bệnh  viện  Nhi  Trung  ương,  số  bệnh nhân nhập viên khoảng 200 – 300 ca mỗi năm tập trung vào mùa thu đông.3 Cứ 2-3 năm lại có một đợt bùng phát TCM với các biến chứng nặng, tăng tỉ lệ tỷ vong. Chi Enterovirus (EV) thuộc họ Picornaviridae, bộ Picornavirales, theo cách phân loại truyền thống, chia ra 4 dưới nhóm, gồm: Poliovirus, Coxsackievirus  A,  Coxsackie  B,  Echovirus.4CÁC TUÝP HUYẾT THANH CỦA ENTEROVIRUS GÂY BỆNH TAY CHÂN MIỆNG TẠI BỆNH VIỆN NHI TRUNG ƯƠNGNĂM 2018 – 2019Nguyễn Văn Lâm và Nguyễn Phương HạnhBệnh viện Nhi Trung ươngNgoài EV71 và Coxsackie A16 (CA16), các tuýp huyết thanh khác của Enterovirus (EV) cũng có thể gây bệnh Tay chân miệng (TCM). Nghiên cứu này nhằm mục tiêu xác định các tuýp huyết thanh của EV gây bệnh TCM ở bệnh nhân điều trị nội trú tại Bệnh viện Nhi Trung ương. Nghiên cứu mô tả cắt ngang 156 bệnh nhân chẩn đoán khẳng định TCM (lâm sàng và RT-PCR EV dương tính) đượcđiều trị nội trú tại Bệnh viện Nhi Trung ương từ 01/05/2018 đến 30/04/2019. Kết quả xác định được 17 tuýp huyết thanh của EV gây bệnh TCM, phân bố trong tất cả các nhóm loài của EV gây bệnh ở người. EV71 chiếm tỷ lệ cao nhất (68,6%), tiếp đó là CA6 (10,9%). Giải trình tự thành công 42/107 mẫu bệnh phẩm EV71 (39,25%) và xác định được gần như toàn bộ các EV71 gây bệnh trong năm 2018-2019 thuộc về kiểu gen dưới nhóm C4.Từ khoá: tay chân miệng, Enterovirus, EV71.I. ĐẶT VẤN ĐỀPhân loại mới được Ủy ban quốc tế về danh pháp virus phát hành trong phiên bản thứ 9 chia các Enterovirus ở người thành 4 loài (A, B, C, D).4 Các tuýp huyết thanh của EV được phân chia lại nằm trong các loài này. EV  gây  bệnh  TCM  được  nhắc  tới  nhiều trong y văn là Coxsackievirus A16 (CA16) và Enterovirus 71 (EV71).1,5 Bên cạnh đó, các EV khác cũng có thể là căn nguyên gây bệnh.1,6,7Vì vậy chúng tôi tiến hành đề tài nghiên cứu với mục tiêu: Xác định các tuýp huyết thanh của EV gây bệnh Tay chân miệng ở bệnh nhân điều trị nội trú tại Bệnh viện Nhi Trung ương