CẬP NHẬT CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ U LYMPHÔ TẾ BÀO B LỚN LAN TỎA

CẬP NHẬT CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ U LYMPHÔ TẾ BÀO B LỚN LAN TỎA
LƯU HÙNG VŨ1, PHAM XUÂN DŨNG2
TÓM TẮT
Đã có sự tiến xa trong chẩn đoán và điều trị u lympho tế bào B lớn lan tỏa trong suốt một thập niên gần đây. Chúng tôi trình bày những quan điểm cập nhật của các tác giả Mỹ và châu Âu, đồng thời liên hệ với thực tế tại bệnh viện Ung Bướu TP.HCM.

Theo phân loại Tổ chức y tế thế giới (TCYTTG) 2008, u lymphô tế bào B lớn lan tỏa là thể thường gặp nhất của ULATKH chiếm tỉ lệ 30-40% toàn bộ bệnh lý này. Tuy nhiên, u lymphô tế bào B lớn lan tỏa có nhiều biến thể và phân nhóm trong đó chủ yếu là u lymphô tế bào B lớn lan tỏa không đặc hiệu khác (gọi tắt là u lymphô tế bào B lớn lan tỏaULBLLT) chiếm 80-85% trường hợp (TH); còn lại 15- 20% TH là các u lymphô tế bào B lớn khác.

Về điều trị, phác đồ CHOP được xem là phác đồ chuẩn từ năm 1975, tỉ lệ đáp ứng hoàn toàn (ĐƯHT) cao 70% nhưng chỉ có 30% bệnh nhân (BN) sống còn kéo dài. Năm 1997, với sự ra đời của rituximab-một kháng thể đơn dòng kháng CD20- sử dụng phối hợp với CHOP (phác đồ R-CHOP) được xem là tiêu chuẩn trong điều trị BN ULBLLT làm tăng tỉ lệ ĐƯHT và cải thiện sống thêm của BN.
Hiện tại, chỉ có 2/3 BN ULBLLT với CD20(+) được chữa khỏi với phác đồ R-CHOP và khi tái phát thường có kết quả xấu. Dựa vào trắc đồ biểu hiện gen (TĐBHG) thu được từ vi sàng lọc DNA, người ta chia BN ULBLLT thành hai phân nhóm: giống tế bào B trung tâm mầm (TTM) và giống tế bào B hoạt hóa hay không giống tế bào B trung tâm mầm (KTTM); bên cạnh khoảng 10-15% TH không thể xếp loại. BN với phân nhóm TTM tiên lượng tốt hơn phân nhóm KTTM khi sử dụng phác đồ R-CHOP. Có thể sử dụng thuật toán hóa mô miễn dịch (HMMD) để phân nhóm TTM và KTTM thay cho TĐBHG. Sự phân dưới nhóm này đươc đưa vào phân loại TCYTTG cập nhật 2016.
Ngoài ra, khoảng 10% BN ULBLLT mang hai đột biến gen MYC và BCL2/BCL6 (gọi là double hit lymphoma), không đáp ứng ban đầu với R-CHOP.
Đa số các tác giả đề nghị điều trị bằng phác đồ REPOCH điều chỉnh liều. Ngoài ra, BN ULBLLT cùng có biểu hiện kiểu hình miễn dịch (KHMD) MYC và BCL2/BCL6 hoặc có CD5(+) đáp ứng kém với RCHOP so với BN không có đồng biểu hiện KHMD MYC và BCL2/BCL6 hoặc có CD5(-)