Đánh giá hiệu quả của duratocin trong dự phòng chảy máu sau đẻ thai to tại bệnh viện phụ sản Hà Nội

Chảy máu sau đẻ (Postpartum Haemorrhage) là một trong năm tai biến sản khoa và là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong mẹ ở Việt Nam cũng như trên thế giới. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (TCYTTG) (2006), tỷ lệ chảy máu sau đẻ khoảng 10,5 % tổng số các ca đẻ [19].

Theo TCYTTG, chảy máu sau đẻ bao gồm tất cả các trường hợp lượng máu mất sau đẻ vượt quá 500 ml hoặc có ảnh hưởng xấu đến toàn trạng của sản phụ [19], [52].

Các nguyên nhân thường gặp trong chảy máu sau đẻ là đờ tử cung, chấn thương đường sinh dục (đặc biệt là vỡ tử cung), bất thường về bong rau và sổ rau, lộn tử cung, rối loạn đông máu. Dù do nguyên nhân nào thì cũng gây ra sự mất máu và nguy hiểm cho tính mạng của sản phụ. Gần đây, TCYTTG khuyến cáo áp dụng thường quy xử trí tích cực giai đoạn III chuyển dạ làm giảm lượng máu mất sau đẻ [56].

Trong thực tế, những sản phụ nhiều tuổi, đẻ nhiều lần, trọng lượng thai lớn, thời gian chuyển dạ kéo dài… thì có nguy cơ chảy máu sau đẻ nhiều hơn các sản phụ khác.

Oxytocin là thuốc được lựa chọn đầu tiên vì tác dụng nhanh và độ an toàn trong sử dụng. Tác dụng co cơ tử cung của oxytocin xuất hiện sau tiêm 2 phút và kéo dài 8 phút. Syntometrin (oxytocin kết hợp cùng ergometrin) có tác dụng nhanh và kéo dài hơn cũng được chứng minh có hiệu quả tương tự oxytocin tiêm tĩnh mạch trong dự phòng chảy máu sau đẻ. Tuy nhiên ergometrin gây tăng huyết áp nên chống chỉ định với phụ nữ có bệnh tim mạch và tăng huyết áp. Vì vậy, việc tìm ra một thuốc mang các đặc tính ưu việt của oxytocin mà thời gian tác dụng kéo dài hơn là một việc cần thiết.

Carbetocin là chất đồng vận của oxytocin được mô tả từ năm 1987, là chất có thời gian bán hủy dài 40 phút nên tác dụng co cơ tử cung kéo dài hơn. Giống như oxytocin 2 phút sau khi tiêm bắp hoặc tiêm tĩnh mạch, carbetocin gây co cơ tử cung và kéo dài từ 40 phút đến 1 giờ [9], [15], [26], [32]. Liều carbetocin được sử dụng trong dự phòng chảy máu sau đẻ là liều duy nhất 100 microgram tiêm tĩnh mạch hoặc tiêm bắp. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng với liều đơn này hiệu quả tương tự như truyền oxytocin tĩnh mạch liên tục 16 giờ trong phòng ngừa đờ tử cung sau mổ lấy thai [22], [29], [39]. Sử dụng carbetocin là thuốc phòng ngừa chảy máu sau đẻ ở nhóm phụ nữ có nguy cơ chảy máu cao được áp dụng trên thế giới từ năm 2004, carbetocin có độ dung nạp tốt và an toàn tương tự oxytocin [19].

Hiện nay, ở Việt Nam đã có nghiên cứu ở các sản phụ đẻ thường nhưng chưa có nghiên cứu về tác dụng của carbetocin trong phòng ngừa chảy máu sau đẻ ở các sản phụ có nguy cơ chảy máu nhiều như đã nêu trên. Vì vậy, chúng tôi thực hiện đề tài này với hai mục tiêu:

1. Đánh giá hiệu quả của duratocin trong dự phòng chảy máu sau đẻ thai to.

2. Nêu các tác dụng không mong muốn của duratocin.