ĐÁNH GIÁ MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, CỘNG HƯỞNG TỪ VÀ MỐI LIÊN QUAN ĐẾN MỨC ĐỘ TÀN TẬT CỦA BỆNH NHÂN XƠ CỨNG RẢI RÁC

ĐÁNH GIÁ MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, CỘNG HƯỞNG TỪ VÀ MỐI LIÊN QUAN ĐẾN MỨC ĐỘ TÀN TẬT CỦA BỆNH NHÂN XƠ CỨNG RẢI RÁC
Nguyễn Văn Tuận1, Lê Quang Cường2
1 Trung tâm thần kinh, Bệnh viện Bạch Mai
2 Trường Đại học Y Hà Nội
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Mục tiêu: Mô tả một số đặc điểm lâm sàng, cộng hưởng từ và mối liên quan đến mức độ tàn tật của bệnh nhân xơ cứng rải rác (XCRR). Đối tượng và phương pháp: nghiên cứu 71 bệnh nhân được chẩn đoán XCRR theo tiêu chuẩn McDonald 2017, phương pháp mô tả cắt ngang, đánh giá sau đợt điều trị theo thang điểm tàn tật (EDSS). Kết quả: Đa số bệnh nhândưới 50 tuổi (75%). Tuổi khởi phát trung bình 37±13. Nữ gặp nhiều hơn nam giới, tỷ lệ nữ/nam ≈ 3,2:1 (p<0,05). Khởi phát tổn thương thị giác 1 bên 80% (p<0,05).T riệu chứng lâm sàng gặp chủ yếutổn thương tủy sống: liệt vận động (73,3%), rối loạn cảm giác (83,1%), rối loạn cơ tròn (45,1%), cơn co cứng cơ(36,6%), triệu chứng tổn thương não gặp ít hơn. Cộng hưởng từ: tổn thương tủy 73,2 %, não 35,2%, trong đó ≥3 tổn thương cạnh não thất 19,7%. Các yếu tố liên quan đến mức độ tàn tật EDSS: tê bì chân tay, liệt vận động, rối loạn cơ tròn, cơn co cứng cơ, phối hợp nhiều triệu chứng; cộng hưởng từ có tổn thương tủy và có ít nhất 3 tổn thương cạnh não thất. Kết luận: Bệnh nhân XCRR chủ yếu trẻ tuổi, đa số nữ giới, tổn thương tủy làm cho bệnh nhân trở nên tàn tật.

Xơ cứng  rải  rác  làbệnh tự miễn của  hệthần kinh trung ương được đặc trưng bởi viêm mạn tính, mất myelin, tăng tế bào thần kinh đệm (tạo mảng hoặc tạo sẹo), mất tế bào thần kinh, diễn biến  bệnh  có  thể  tái  phát  hoặc  tiến  triển.  Các mảng  xơ  cứng  rải  rác  điển  hình  phát  triển  ở những  thời  điểm  khác  nhau  và  ở  những  vị  trí khác nhau của hệ thần kinh trung ương [1].Trên thếgiới cókhoảng 2,8 triệu người bịxơ cứng  rải  rác.  Khởi  phát  bệnh thường ởlứa  tuổi trung  bình  khoảng  30 (đa phần  từ20-40  tuổi). Nhưng bệnh đã để lại di chứng tổn thương thần kinh nặng nề, chất lượng cuộc sống bị suy giảm, ảnh hưởng lớn đến gia đình và xã hội [1]. Mục tiêu nghiên cứu:Mô tả một số đặc điểm lâm sàng, cộng hưởng từ và mối liên quan đến mức độ tàn tật của bệnh nhân xơ cứng rải rác.II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU-Đối  tượng  nghiên  cứu:71  bệnh  nhân (BN) được  chẩn đoán XCRR tại  khoa  thần  kinh Bệnh  viện  Bạch  Mai  từtháng 1/2019 đến  tháng 8/2020.-Tiêu chuẩn chọn bệnh nhân:Tất cảbệnh nhân được chẩn đoán XCRR dựa theo tiêu chuẩn McDonald  2017,tổn thương có tính chất  rải  rác theo  không  gian  và  thời gian và đều được  chụp cộng hưởng từ(MRI) não và tủy sống