ĐÁNH GIÁ RỐI LOẠN GIỌNG CỦA BỆNH NHÂN SAU CẮT THANH QUẢN BÁN PHẦN

ĐÁNH GIÁ RỐI LOẠN GIỌNG CỦA BỆNH NHÂN SAU CẮT THANH QUẢN BÁN PHẦN
Đàm Thu Hiền1, Phạm Thị Bích Đào1,2, Trần Văn Tâm2, Mai Thị Mai Phương1
1 Trường Đại Học Y Hà Nội
2 Bệnh viện Đại học Y Hà Nội
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Phẫu thuật cắt thanh quản bán phầnchiếm 31,2% tổng số các ca phẫu thuật ung thư thanh quản. Việc cắt bỏ một phần cấu trúc thanh quản sẽ làm thay đổi giọng. Chúng tôi tiến hành nghiên cứu “Đánh giá rối loạn giọng của bệnh nhân sau cắt thanh quản bán phần” trên 30 bệnh nhân được cắt thanh quản bán phần tại Bệnh viện Tai Mũi Họng trung ương, được phân tích giọng trước và sau cắt thanh quản bán phần bằng chương trình phân tích âm PRAAT. Kết quả: Tuổi: 45-65 tuổi: 63.33%, trung bình 60.16, Nam 100%. Lý do vào viện: khàn tiếng: 100%. Đánh giá giọng trước cắt thanh quản bán phần (TQBP): Phát âm nguyên âm: âm trung tính (chỉ số Shimmer 5.673, Jitter 2.005%, HNR 26.783), tần số âm cơ bản: 128 ± 2.8; biên độ âm cơ bản: 36 ± 2.1, trường độ âm cơ bản: 89± 3.7. Thanh điệu: Thanh ngang: F0, F0-30, F0-50, F0-60, thanh huyền: F0, F0-30, F0-50, F0-80, thanh sắc: F0- 60, F0-80, F0+70, thanh hỏi: F0 -F0-85, F0-90, F0-F0+30, thanh ngã: F0, F0-60, F0+40, F0+90, thanh nặng: F0, F0-90, F0-120, F0-140. Sau cắt TQBP: âm trung tính (chỉ số Shimmer 5.874, Jitter 2.452, HNR 28.459;tần số âm cơ bản: 98 ± 3.7; biên độ âm cơ bản: 47± 4.3, trường độ âm cơ bản: 119± 5.6. Thanh điệu: Thanh ngang: F0, F0-50, F0-70, F0-80, thanh huyền: F0, F0-55, F0-76, F0-90, thanh sắc: F0- 70, F0-90, F0+60, thanh hỏi: F0, F0-95, F0-105, F0-120, F0-90, F0-80, F0+30, thanh ngã: F0, F0-70, F0+30, F0+50,thanh nặng: F0, F0 – 110, F0-130, F0-150.

Ung thư thanh quản (UTTQ) là bệnh lý có số lượng bệnh nhân đứng thứ 2 trong số ung thư đầu mặt cổ (sau ung thư vòm)1. Năm 2016, tại Mỹ có 13.430 trường hợp mắc mới, 3.620 người tử vong vì ung thư thanh quản2. Bệnh hay gặp ở nam giới 40-70 tuổi. Thuốc lá và rượu được coi là  yếu  tố  nguy  cơ  hàng  đầu  gây  bệnh.  Phẫu thuật là phương pháp điều trị chủ yếu cho ung thư thanh quản3,4. Việc chẩn đoán sớm giai đoạn của  ung  thư  thanh  quản  đóng  vai  trò  chính, quyết định phương pháp phẫu thuật tối ưu cho bệnh nhân nhằm mục tiêu chính là kiểm soát tốt khối  u, đồng thời bảo tồn chức năng phát âm của thanh quản. Phẫu thuật cắt thanh quản bán phần  tuy  vẫn  đảm  bảo  chức  năng  phát  âm nhưng ảnh hưởng tới chất lượng giọng sau phẫu thuật5. Nhiều người bệnh khi được bác sỹ tư vấn về lợi ích của phẫu thuật và di chứng về giọng sau  phẫu  thuật  đã  rất  lo  lắng  về  chất  lượng giọng của họ và trì hoãn việc phẫu thuật, dẫn đến  giai  đoạn  của  UTTQ  không  còn  như  lúc khám và chỉ định phẫu thuật6. Việc đánh giá sự thay đổi giọng nói của bệnh nhâu sau cắt TQBP là rất cần thiết để cung cấp cho các bác sỹ phẫu thuật có số liệu để tư vấn cho người bệnh để phẫu thuật sớm, đồng thời có kế hoạch phối hợp với các chuyên gia phục hồi giọng nói cho người

Chi tiết bài viết
Từ khóa
Cắt thanh quản bán phần, chương trình PRATT, chỉ số Shimmer, Jitter, HNR, thanh điệu, tần số âm cơ bản, trường độ âm

Tài liệu tham khảo
1. Ngô Ngọc Liễn. Ung thư thanh quản. In: Giản Yếu Tai Mũi Họng. Nhà xuất bản Y học; 2006:345-348. 
2. Forastiere AA, Ismaila N, Lewin JS, et al. Use of Larynx-Preservation Strategies in the Treatment of Laryngeal Cancer: American Society of Clinical Oncology Clinical Practice Guideline Update. J Clin Oncol. 2018;36(11):1143-1169. doi:10.1200/JCO.2017.75.7385  
3. Steuer CE, El‐Deiry M, Parks JR, Higgins KA, Saba NF. An update on larynx cancer. CA: A Cancer Journal for Clinicians. 2017;67(1):31-50. doi:10.3322/caac.21386  
4. Jenckel F, Knecht R. State of the Art in the Treatment of Laryngeal Cancer. Anticancer Res. 2013;33(11):4701-4710. 
5. Đoàn Thị Hồng Nhật, Lê Minh Kỳ. Kết quả phẫu thuật cắt thanh quản bán phần trên nhẫn tạo hình kiểu Tucker. Published online 2018. 
6. Di Nicola V, Fiorella M, Spinelli D, Fiorella R. Acoustic analysis of voice in patients treated by reconstructive subtotal laryngectomy. Evaluation and critical review. Acta Otorhinolaryngol Ital. 2006;26(2):59-68. 
7. Quản Thành Nam, Lê Minh Kỳ. Đánh giá kết quả phẫu thuật cắt thanh quản bán phần kiểu Tucker trong điều trị ung thư thanh quản giai đoạn T1b, T2 tại bệnh viện Tai Mũi Họng Trung Ương. Published online 2013. 
8. Gökhan Demir M, Paksoy M, Şanlı A, et al. Subjective and objective evaluation of voice and pulmonary function in partial laryngectomised patients. Integr Cancer Sci Therap. 2016;3(1). doi:10.15761/ICST.1000168  
9. Phạm Văn Hữu. Nghiên cứu hình thái lâm sàng, nội soi đối chiếu với kết quả phẫu thuật của ung thư thanh quản giai đoạn sớm. Published online 2008.