ĐÁNH GIÁ TÁC DỤNG CỦA VIÊN NANG HẢI MÃ NHÂN SÂM TRÊN NGƯỜI BỆNH SUY GIẢM TINH TRÙNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ Y HỌC ĐÁNH GIÁ TÁC DỤNG CỦA VIÊN NANG HẢI MÃ NHÂN SÂM TRÊN NGƯỜI BỆNH SUY GIẢM TINH TRÙNG.Theo Tổ chức Y tế thế giới, một cặp vợ chồng mới cưới, có sức khỏe bình thường, sau 12 tháng chung sống trong sinh hoạt tình dục mà không sử dụng bất kỳ biện pháp tránh thai nào nhưng người vợ không có thai, được xếp vào nhóm bị mắc bệnh vô sinh [37][27].
Theo các nghiên cứu dịch tễ học của Tổ chức Y tế thế giới, tỉ lệ các cặp vợ chồng trong cộng đồng bị vô sinh chiếm từ 12 – 18% tùy từng nước, trung bình là 15%, Theo thông báo của Ủy ban dân số gia đình trẻ em – Bộ Y tế, hiếm muộn và vô sinh ở nước ta chiếm tỉ lệ 12-13% [36], tỉ lệ này có xu hướng ngày càng tăng qua từng năm. Trước đây, theo quan niệm truyền thống, hầu hết các trường hợp hiếm muộn thường bị đổ lỗi lên người phụ nữ, tuy nhiên hiện nay người ta đã xác định được nguyên nhân vô sinh do nam giới chiếm 50% [36].

Suy giảm tinh trùng (SGTT) là một trong những nguyên nhân trực tiếp gây vô sinh nam, được chẩn đoán qua xét nghiệm tinh dịch đồ [37]. Số lượng và chất lượng tinh trùng người trên thế giới đang ngày càng có xu hướng giảm. Theo các nghiên cứu của WHO, mật độ tinh trùng tối thiểu để chẩn đoán SGTT đang giảm từ 40 triệu/ml (1980) xuống 20 triệu/ml (1999), và 15 triệu/ml (2010). Tỉ lệ tinh trùng tiến tới tối thiểu để chẩn đoán SGTT cũng giảm từ 50% (1999) xuống 32% (2010) [55][56].
Xã hội ngày một phát triển nhưng kèm theo đó là những ảnh hưởng tiêu cực đến từ cuộc sống hiện đại như ô nhiễm, áp lực công việc, lạm dụng hóa chất, công nghệ biến đổi gen…. Những yếu tố đó tác động trực tiếp hoặc gián tiếp lên quá trình sinh sản và trưởng thành của tinh trùng khiến cơ chế bệnh sinh của suy giảm tinh trùng ngày càng phức tạp.
Y học hiện đại (YHHĐ) đã đạt được nhiều thành tựu trong điều trị các rối loạn quá trình sinh tinh trùng, nhưng đa số thuốc sử dụng đều có những tác dụng không mong muốn do thường phải điều trị kéo dài, giá thành tương đối cao. Chính vì vậy, trong những năm gần đây việc điều trị SGTT bằng thuốc Y học cổ truyền (YHCT) lại được nhắc đến rất nhiều trên các diễn đàn điều trị Nam học và SGTT trong nước và quốc tế bởi tác dụng khả quan trong điều trị cũng như tính kinh tế và an toàn trong điều trị lâu dài.
Viên nang Hải mã Nhân sâm (HMNS) được sản xuất tại Viện nghiên cứu Y – Dược cổ truyền Tuệ Tĩnh, Học viện Y Dược học cổ truyền Việt Nam, có tác dụng ôn thận tráng dương, đã được nghiên cứu tác dụng dược lý, kết quả cho thấy sau 70 ngày nghiên cứu chế phẩm có tác dụng làm tăng tế bào dòng tinh trên động vật thực nghiệm [8].
Vấn đề đặt ra ở đây là Hải mã Nhân sâm có tác dụng điều trị SGTT trên lâm sàng như thế nào và liệu có an toàn khi sử dụng không ? Để giải quyết hai vấn đề trên, chúng tôi tiến hành đề tài nghiên cứu này nhằm hai mục tiêu:
1. Đánh giá kết quả điều trị người bệnh suy giảm tinh trùng của viên nang Hải mã nhân sâm.
2. Theo dõi tác dụng không mong muốn của viên nang Hải mã nhân sâm

MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ……………………………………………………………………………………………. 1
Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU………………………………………………………… 3
1.1. Quan điểm của Y học hiện đại về tinh trùng, suy giảm tinh trùng và
phương pháp chẩn đoán. ……………………………………………………………………….. 3
1.1.1. Tinh trùng……………………………………………………………………………….. 3
1.1.2. Tinh dịch ………………………………………………………………………………… 5
1.1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình hình thành và phát triển của tinh
trùng và nguyên nhân gây suy giảm tinh trùng theo Y học hiện đại. ……….. 5
1.2. Tổng quan suy giảm tinh trùng theo Y học cổ truyền. ………………………. 14
1.2.1. Những cơ sở lý luận về sinh lý sinh dục của Y học cổ truyền………………14
1.2.2. Suy giảm tinh trùng theo YHCT ………………………………………………………..17
1.3. Tổng quan về viên nang Hải mã nhân sâm sử dụng trong nghiên cứu…….. 21
1.4. Các nghiên cứu liên quan………………………………………………………………. 26
1.4.1. Các nghiên cứu đã có của viên nang hải mã nhân sâm ………………………..26
1.4.2. Các nghiên cứu về điều trị suy giảm tinh trùng trong nước………………….27
1.4.3.Các nghiên cứu về điều trị suy giảm tinh trùng trên thế giới…………………27
Chương 2: CHẤT LIỆU, ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN
CỨU ………………………………………………………………………………………………………… 29
2.1. Chất liệu nghiên cứu …………………………………………………………………….. 29
2.2. Đối tượng nghiên cứu……………………………………………………………………. 30
2.2.1. Tiêu chuẩn chọn bệnh nhân ……………………………………………………………….30
2.2.2. Tiêu chuẩn loại trừ bệnh nhân…………………………………………………………….30
2.3. Thời gian và địa điểm nghiên cứu…………………………………………………… 31
2.4. Phương pháp nghiên cứu……………………………………………………………….. 32
2.4.1. Thiết kế nghiên cứu …………………………………………………………………………..32
2.4.2. Cỡ mẫu nghiên cứu……………………………………………………………………………322.5. Chỉ tiêu nghiên cứu ………………………………………………………………………. 32
2.5.1. Cách thu thập số liệu:……………………………………………………………………. 32
2.5.2. Đặc điểm bệnh nhân nghiên cứu:…………………………………………………… 32
2.5.3.Tác dụng của viên nang Hải mã nhân sâm trên người bệnh suy giảm tinh
trùng:…………………………………………………………………………………………………….. 33
2.6. Phương pháp tiến hành………………………………………………………………….. 33
2.7. Phương pháp xử lý số liệu……………………………………………………………… 35
2.8. Đánh giá kết quả điều trị ……………………………………………………………….. 35
2.9. Đạo đức nghiên cứu ……………………………………………………………………… 35
Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU……………………………………………………. 38
3.1. Đặc điểm bệnh nhân nghiên cứu…………………………………………………….. 38
3.1.1. Đặc điểm tuổi bệnh nhân nghiên cứu………………………………………………….38
3.1.2. Đặc điểm nghề nghiệp bệnh nhân nghiên cứu …………………………………….38
3.1.3. Đặc điểm trình độ học vấn của bệnh nhân nghiên cứu…………………………39
3.1.4. Đặc điểm hôn nhân của bệnh nhân nghiên cứu …………………………………..39
3.1.5. Đặc điểm thói quen sinh hoạt của bệnh nhân nghiên cứu…………………….40
3.1.6. Đặc điểm tâm lý của bệnh nhân nghiên cứu………………………………………..40
3.2. Tác dụng của viên nang hải mã nhân sâm ……………………………………….. 41
3.2.1. Sự thay đổi nồng độ PH trong tinh dịch đồ …………………………………………41
3.2.2. Sự thay đổi mật độ tinh trùng……………………………………………………………..41
3.2.3. Sự thay đổi tổng số lượng tinh trùng…………………………………………………..42
3.2.4. Sự thay đổi tỉ lệ tinh trùng sống sót…………………………………………………….43
3.2.5. Sự thay đổi tỉ lệ tinh trùng tiến tới………………………………………………………43
3.2.6. Sự thay đổi tỉ lệ tinh trùng không tiến tới ……………………………………………44
3.2.7. Sự thay tỉ lệ tinh trùng bình thường…………………………………………………….44
3.2.8. Sự thay đổi nồng độ Testosterol trước và sau điều trị ………………………….44
3.2.9. Sự thay đổi nồng độ LH trước và sau điều trị ……………………………………..45
3.2.10. Sự thay đổi nồng độ FSH trước và sau điều trị………………………………….453.2.11. Sự thay đổi các chứng trạng lâm sàng trước và sau điều trị theo YHCT…45
3.3. Đánh giá kết quả điều trị ……………………………………………………………….. 46
3.4. Tác dụng không mong muốn của viên nang hải mã nhân sâm……………. 47
3.4.1. Tác dụng không mong muốn trên lâm sàng………………………………………..47
3.4.2. Một số thay đổi trên cận lâm sàng………………………………………………………47
Chương 4: BÀN LUẬN……………………………………………………………………………. 48
4.1. Đặc điểm của đối tượng nghiên cứu ……………………………………………….. 48
4.1.1. Tuổi của đối tượng nghiên cứu…………………………………………………………..48
4.1.2. Nghề nghiệp của đối tượng nghiên cứu………………………………………………50
4.1.3. Đặc điểm trình độ học vấn của đối tượng nghiên cứu………………………….50
4.1.4. Đặc điểm hôn nhân của đối tượng nghiên cứu…………………………………….51
4.1.5. Đặc điểm thói quen sinh hoạt của đối tượng nghiên cứu……………………..51
4.1.6. Đặc điểm tâm lý của đối tượng nghiên cứu…………………………………………51
4.2. Bàn luận về tác dụng của viên nang hải mã nhân sâm trên các chỉ số lâm
sàng và cận lâm sàng…………………………………………………………………………… 52
4.2.1. Sự thay đổi hình thái tinh trùng trên tinh dịch đồ. ……………………………….52
4.2.2. Sự thay đổi nồng độ hormone trước và sau điều trị……………………………..56
4.2.3. Sự thay đổi trên các chỉ số cận lâm sàng …………………………………………….57
4.3. Bàn luận về tác dụng của viên nang Hải mã nhân sâm lên các triệu chứng
YHCT……………………………………………………………………………………………….. 58
4.4. Bàn luận về kết quả chung sau điều trị. …………………………………………… 58
4.5. Bàn luận về tác dụng không mong muốn của thuốc. …………………………. 59
KẾT LUẬN……………………………………………………………………………………………… 60
KIẾN NGHỊ…………………………………………………………………………………………….. 61
TÀI LIỆU THAM KHẢO……………………………………………………………………….. 62
PHỤ LỤCDANH MỤC BẢNG
Bảng 3.1. Phân bố nghề nghiệp trong nghiên cứu …………………………………… 38
Bảng 3.2. Trình độ học vấn trong nghiên cứu ………………………………………… 39
Bảng 3.3. Đặc điểm thói quen sinh hoạt của đối tượng nghiên cứu …………… 40
Bảng 3.4: Đặc điểm tâm lý trong nghiên cứu …………………………………………. 40
Bảng 3.5: Sự thay đổi nồng độ PH tinh dịch đồ ……………………………………… 41
Bảng 3.6: Sự thay đổi mật độ tinh trùng trên tinh dịch đồ trước và sau điều trị. 41
Bảng 3.7: Sự thay đổi tổng số lượng tinh trùng trên tinh dịch đồ trước và sau
điều trị ………………………………………………………………………………………………. 42
Bảng 3.8: Sự thay đổi tỉ lệ tinh trùng sống sót trên tinh dịch đồ trước và sau
điều trị ………………………………………………………………………………………………. 43
Bảng 3.9: Sự thay đổi lượng tinh trùng tiến tới trên tinh dịch đồ trước và sau
điều trị ………………………………………………………………………………………………. 43
Bảng 3.10: Sự thay đổi lượng tinh trùng không tiến tới trên tinh dịch đồ trước
và sau điều trị …………………………………………………………………………………….. 44
Bảng 3.11: Sự thay đổi lượng tinh trùng không tiến lên trên tinh dịch đồ trước
và sau điều trị …………………………………………………………………………………….. 44
Bảng 3.12: Sự thay đổi mức độ của nồng độ testosterone trước và sau điều trị 44
Bảng 3.13: Sự thay đổi nồng độ LH trước và sau điều trị ………………………… 45
Bảng 3.14: Sự thay đổi nồng độ FSH trước và sau điều trị ………………………. 45
Bảng 3.15: Thay đổi chứng trạng của bệnh nhân theo YHCT…………………… 46
Bảng 3.16: Kết quả điều trị sau 30 ngày………………………………………………… 46
Bảng 3.17: Tác dụng không mong muốn trên lâm sàng …………………………… 47
Bảng 3.18: Sự thay đổi chỉ số cận lâm sàng …………………………………………… 4

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bộ Y tế (2009), Dược học cổ truyền, Nhà xuất bản Y học, Hà Nội.
2. Bộ Y tế (2011), Bệnh do rối loạn nhiễm sắc thể giới tính, Di truyền Y học,
Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam, Hà Nội.
3. Bộ Y tế (2012),Sinh học, Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam, Hà Nội, 177-
178.
4. Bộ Y tế (2013), Hệ sinh dục nam, Mô – phôi, Nhà xuất bản Y học, Hà Nội.
5. Bộ Y tế (2017), Dược điển Việt Nam V, Nhà xuất bản Y học, Hà Nội.
6. Bộ Y tế, Quy chế đánh giá tính an toàn và hiệu lực thuốc cổ truyền, Quyết
định số 371/BYT-QĐ ngày 12/3/1996.
7. Đào Xuân Dũng (2006), Tình dục học đại cương, Nhà xuất bản y học.
8. Đậu Xuân Cảnh (2007), Nghiên cứu tác dụng của Hải mã và sâm Việt
Nam lên hình thái – chức năng của tinh hoàn chuột cống trắng trưởng thành,
Luận án Tiến sỹ y học, Trường Đại học Y Hà Nội.
9. Đậu Xuân Cảnh, Phạm Thị Minh Đức (2002), Nghiên cứu tác dụng của
Hải mã lên một số chỉ số chức năng sinh sản ở chuột đực, Luận văn thạc sỹ y
học, Đại học y Hà Nội.
10. Đỗ Huy Bích, Nguyễn Thượng Dong, Vũ Ngọc Lộ, Đoàn Thị Nhu
(2004), “Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam”, Tập I-II, Nhà xuất
bản khoa học kỹ thuật, Hà Nội.
11. Đỗ Tất Lợi (2016), “Hải mã”, Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam,
Nhà xuất bản y học, Hà Nội, tr: 950.
12. Đỗ Tất Lợi (2016), “Nhân sâm”, Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam,
Nhà xuất bản y học, Hà Nội, tr: 804-808.
13. Đỗ Tất Lợi (2016), “Nhung Hưu”, Những cây thuốc và vị thuốc Việt
Nam, Nhà xuất bản y học, Hà Nội.tr 937- 945
14. Đỗ Trọng Hiếu, Nguyễn Đình Tảo, Nguyễn Khắc Lợi, Nguyễn Bá63
Hưng (2018), “Sinh lý và giải phẫu bộ máy sinh dục nam trưởng thành, suy
giảm tuyến sinh dục nam, vô sinh nam, môi trường và dinh dưỡng trong các
bệnh lý vô sinh hiếm muộn”, Nam học, tình dục và hiếm muộn. Nhà xuất bản
Y học, tr. 19-34, 193-260, 274-298, 300-319, 337-339
15. Đoàn Minh Thụy (2011), Nghiên cứu tính an toàn và hiệu quả của viên
nang “Hồi xuân hoàn” trong điều trị bệnh nhân bị suy giảm tinh trùng thể
thận dương hư, Luận án Tiến sỹ Y học, Trường Đại học Y Hà Nội.
16. Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác (2001), Hải Thượng Y tông tâm
lĩnh, tái bản nguyên bản, Nhà xuất bản y học, Hà Nội, tập 1-2.
17. Hoàng Bảo Châu (1997), Lý luận cơ bản Y học cổ truyền, Nhà xuất bản
y học, Hà Nội, tr: 53-58.
18. Hoàng Bảo Châu (2001), “Các thầy thuốc xưa và nay viết gì về Nhân
sâm”, Tạp chí nghiên cứu Y Dược học cổ truyền Việt Nam, Bộ y tế, Viện y
dược học cổ truyền Việt Nam, 1, tr: 12-15.
19. Hoàng Việt Dũng (2014), Nghiên cứu tác dụng tăng cường chức năng
sinh dục nam của OS35 trên chuột cống thực nghiệm, Khóa luận tốt nghiệp
dược sĩ, Trường Đại học Dược Hà Nội, Hà Nội.
20. Keck C., Neulen J., H.M Behre (2004), Nội tiết học sinh sản, Nam học,
Nhà xuất bản Y học, Hà Nội.
21. Khúc Thị Song Hương (2015), Đánh giá tác động của bài thuốc “Tán
dục đơn” trong điều trị suy giảm tinh trùng thể thận dương hư. Luận văn thạc
sĩ y học, Trường đại học Y hà nội
22. Đinh Văn Toàn, Nguyễn Hoài Bắc, Hoàng Long. Nguyễn Đình Liên,
Nguyễn Phụng Hoàng (2019). Đánh giá kết quả vi phẫu thắt tĩnh mạch
tinhđiều trị bệnh giãn tĩnh mạch tinh. Kỷ yếu hội nghị khoa học thường niên
lần thứ XIII, hội Tiết niệu – Thận học Việt Nam, 88 – 99.
23. Lê Quý Ngưu, Trần Thị Như Đức (1999), Dược tài đông y, Nhà xuất
bản Thuận Hóa, tr: 47-56.64
24. Nguyễn Đình Tảo (2018),“Quá trình hình thành và phát triển hệ sinh
sản”, Mô phôi ứng dụng trong hỗ trợ sinh sản, Nhà xuất bản Y học, tr.83-180
25. Nguyễn Hữu Thanh (2017), Bước đầu đánh giá tác dụng của viên nang
Hải mã Nhân sâm trên bệnh nhân mãn dục nam, Luận văn thạc sĩ Y học, Học
viện Y dược học cổ truyền Việt Nam.
26. Nguyễn Phương Hồng (2018), Bệnh học giới tính nam thực hành, NXB
Y học, Hà Nội, tr. 87-97.
27. Nguyễn Quang (2012). Bệnh học nam khoa cơ bản, NXB Y học
28. Nguyễn Thị Mai, Đặng Quang Vinh (2010). Tinh dịch đồ theo chuẩn
mới của Tổ chức Y tế thế giới WHO 2010.Y học sinh sản, Nội san – Hội Nội
tiết và vô sinh thành phố Hồ Chí Minh, 14, 29 – 32.
29. Nguyễn Thị Xiêm, Lê Thị Phương Lan (2002), “Vô sinh nam”, Vô sinh,
Nhà xuất bản Y học, Hà Nội.
30. Nguyễn Thiên Quyến (2005), Chẩn đoán phân biệt chứng hậu trong
Đông y, Nhà xuất bản văn hóa dân tộc, Hà Nội.
31. Nguyễn Văn Lãi (2012), Đánh giá hiệu quả điều trị hỗ trợ suy giảm tinh
trùng bằng FITOGRA – F tại bệnh viện Phụ sản trung ương, Luận văn Thạc
sĩ y học, Trường Đại học Y Hà Nội.
32. Phạm Thị Minh Đức (2007), Sinh lý sinh dục và sinh sản,Sinh lý học,
Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam, Hà Nội.
33. Phạm Xuân Sinh (1999), ”Mối quan hệ chức năng thận (YHCT) với một
số tuyến nội tiết và các hoormon của chúng”, Hội y học cổ truyền Việt Nam,
số 307/1999, tr:11-14.
34. Phan Hoài Trung (2004), Nghiên cứu tính an toàn và tác dụng của bài
thuốc “Sinh tinh thang” đến số lượng và chất lượng tinh trùng, Luận án Tiến
sỹ Y học, Trường Đại học Y Hà Nội.
35. Phan Minh Đức (2019), Nghiên cứu tính an toàn và tác dụng của “viên
nang Balanoxi” trên thực nghiệm và lâm sàng ở bệnh nhân suy giảm tinh65
trùng, Luận án tiến sĩ Y học, Viện YHCT Quân đội.
36. Trần Quán Anh, Lợi Hồng Sơn, Phạm Quang Trung, Nguyễn Ngọc
Tân. (2016), “Tác dụng tăng trưởng tinh trùng của Pomulin trong điều trị vô
sinh nam giới”, tạp chí nghiên cứu YDHCT Việt Nam số 48, 2016, tr.145-154
37. Trần Quán Anh, Nguyễn Bửu Triều (2011), “Vô sinh nam giới”, Bệnh
học giới tính nam, Nhà xuất bản Y học, Hà Nội, tr. 253-323
38. Trần Thúy (2000), Nạn kinh, Nhà xuất bản y học, Hà Nội, tr: 26-27.
39. Trấn Thúy (2001), Nội kinh, Nhà xuất bản y học, Hà Nội,tr: 70-72.
40. Trần Xuân Dung (2000), “Chẩn đoán và điều trị nguyên nhân tinh trùng
ít và chết nhiều trong vô sinh nam giới”,Tạp chí Y học thực hành, số 12, tr.10 -12.
41. Trường Đại học dược Hà Nội: Bộ môn dược cổ truyền (2000), ”Hải
mã”, Dược học cổ truyền, Nhà xuất bản y học, Hà Nội, tr.356.
42. Võ Văn Chi (2012), “Cá ngựa”, Từ điển động vật và khoáng sản làm
thuốc ở Việt Nam, Nhà xuất bản y học, Hà Nội, tr: 83-86.
43. Võ Văn Chi (2012), “Nhung Hưu”, Từ điển động vật và khoáng sản làm
thuốc ở Việt Nam, Nhà xuất bản y học, Hà Nội

Nguồn: https://luanvanyhoc.com

ĐÁNH GIÁ TÁC DỤNG CỦA VIÊN NANG HẢI MÃ NHÂN SÂM TRÊN NGƯỜI BỆNH SUY GIẢM TINH TRÙNG

Leave a Comment Cancel reply